Η οξεία μέση ωτίτιδα είναι μία από τις συχνότερες παθήσεις στα παιδιά. Πάνω από το 80% των παιδιών έχουν υποστεί μέχρι τα πέντε τους χρόνια τουλάχιστον 2-3 επεισόδια μέσης ωτίτιδας, ενώ το 40% περίπου έχει προσβληθεί πάνω από τρείς φορές.

Ας σκεφτούμε λοιπόν, επισημαίνει, το οικονομικό κόστος θεραπείας, αλλά και τις απώτερες συνέπειες για το παιδί, που μπορεί να είναι από μία απλή βαρηκοϊα, καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου, μέχρι και σοβαρότερες επιπλοκές όπως μαστοειδίτιδα, μηνιγγίτιδα ή και λαβυρινθίτιδα.

Οι λόγοι αυτοί λοιπόν, μας υποχρεώνουν για την όσο το δυνατόν πιο έγκαιρη διάγνωση και την αποτελεσματικότερη φαρμακευτική αγωγή στα παιδιά.

Η οξεία μέση ωτίτιδα αναπτύσσεται συνήθως κατά την διαδρομή μιας λοίμωξης του ανωτέρου αναπνευστικού συστήματος, η οποία επεκτείνεται από το ρινοφάρυγγα στο μέσο αυτί δια μέσου του αυλού, των αγγείων, ή του βλεννογόνου της ευσταχιανής σάλπιγγας, το φλεγμονώδες οίδημα της οποίας φράσσει τον αυλό και δημιουργεί κλειστή κοιλότητα.

Άλλοτε πάλι μπορεί να αναπτυχθεί μέση ωτίτιδα αφού προκληθεί εκκριτική ωτίτιδα, το υγρό της οποίας (συνήθως βλεννώδες), μπορεί να μολυνθεί από μικρόβια που υπάρχουν στο ρινοφάρυγγα.

Πρωταρχικό λοιπόν συμβάν στην παθογένεση της μέσης ωτίτιδας είναι η απόφραξη και η δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας. Στα μικρά παιδιά, όπως είναι φυσικό, η ωρίμανση της σάλπιγγας καθυστερεί, η δε κατάσταση οπωσδήποτε επιβαρύνεται λόγω της υπερτροφίας των αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια) και των αμυγδαλών.

Τα περισσότερα παιδιά, υποφέρουν από μεμονωμένα επεισόδια μέσης ωτίτιδας, που αναλαμβάνουν πλήρως, μετά από θεραπεία 2-3 εβδομάδων. Παιδιά όμως προσχολικής ηλικίας, σε παιδικούς σταθμούς, έχουν συχνά επαναλαμβανόμενα επεισόδια ωτίτιδας και κινδυνεύουν περισσότερο από μόλυνση με ανθεκτικούς μικροοργανισμούς.

Παιδιά εξάλλου με επίμονη μέση ωτίτιδα μπορεί να έχουν υγρό στο μέσο αυτί μέχρι τρείς μήνες που το μόνο σύμπτωμά τους είναι η απώλεια ακοής.

Υπάρχουν τέλος περιπτώσεις με υποτροπιάζουσα μέση ωτίτιδα, όπου τα οξέα συμπτώματα (ωταλγία, πυρετός, αδιαθεσία) εξαφανίζονται μετά από θεραπεία ολίγων ημερών, αλλά του υγρό παραμένει στο μέσο αυτί και σε μικρό χρονικό διάστημα ακολουθεί και άλλο οξύ επεισόδιο.

Τα αίτια που προκαλούν υποτροπές δεν έχουν τελείως αποσαφηνισθεί, σίγουρα όμως μεταξύ αυτών στα μικρά παιδιά συγκαταλέγονται: τα συχνά κρυολογήματα, ο συγχρωτισμός (παιδικοί σταθμοί), η ρινική απόφραξη, η αλλεργία, η έκθεση των παιδιών στον καπνό των τσιγάρων των γονέων τους, η κακή διατροφή και τέλος ειδικοί ανοσολογικοί παράγοντες που σχετίζονται με την ειδική και γενική άμυνα του οργανισμού.

Έτσι, οι υποτροπές τείνουν να γίνουν ένα διαφορετικό κλινικό και θεραπευτικό πρόβλημα από το αρχικό επεισόδιο της μέσης ωτίτιδας, όπου βασική σημασία έχει ο συστηματικός και συχνός επανέλεγχος του παιδιού από τον ειδικό ωτορινολαρυγγολόγο και σε συνεργασία με τον παιδίατρο, για να διαπιστωθεί μήπως ειδικοί προδιαθεσικοί παράγοντες, όπως αλλεργία, ανοσοβιολογικά ελλείματα, συχνές λοιμώξεις, συμβάλλουν στην έκκλιση των υποτροπών.

Επομένως, η θεραπευτική αγωγή δεν πρέπει να στηρίζεται μόνο στα αντιβιοτικά και τα αποσυμφορητικά φάρμακα, αλλά και σε όλα εκείνα τα μέτρα που θα βελτιώσουν την ποσότητα ζωής σε σχέση με το περιβάλλον των μικρών ασθενών και την γενική αντίσταση της φυσικής άμυνας του οργανισμού κατά των μικροβίων.

Τα τελευταία χρόνια, η χρήση αφ'ενός μεν συγχρόνων διαγνωστικών μηχανημάτων ελέγχου του μέσου ωτός (τυμπανογράφοι) και νέων αντιβιοτικών, θέτουν τις βάσεις για την εγκαιρότερη διάγνωση και την αποτελεσματικότερη θεραπεία της υποτροπιάζουσας ωτίτιδας στα παιδιά και αποτρέπουν τις τυχόν επιπλοκές της νόσους.

Γεράσιμος Αγγελάτος
Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος

---

Διαβάστε περισσότερα άρθρα...