Βρογχιολίτιδα
Τι είναι
Η βρογχιολίτιδα είναι λοίμωξη των βρογχιολίων – μικροί σωληνίσκοι στους οποίους διακλαδίζονται οι βρόγχοι,τα οποία μεταφέρουν τον αέρα τελικά στις πνευμονικές κυψελίδες.
Επιδημιολογία
Παρατηρείται σε παιδιά ηλικίας 2–18 μηνών με τα περισσότερα περιστατικά να αφορούν παιδιά ηλικίας έξι μηνών ή μικρότερης. Εμφανίζεται κυρίως την άνοιξη και το χειμώνα. Μεταδίδεται όπως όλες οι αναπνευστικές λοιμώξεις, άμεσα με τις αναπνευστικές εκκρίσεις (βήχας, φτάρνισμα, δυνατό γέλιο και ομιλία) και έμμεσα με τα μολυσμένα χέρια και μολυσμένα αντικείμενα. Παιδιά που έχουν γεννηθεί πρόωρα ή πάσχουν από πνευμονική νόσο (π.χ. άσθμα) είναι πιο ευπαθή σε βρογχιολίτιδα.
Αιτιολογία
Διάφοροι ιοί προκαλούν βρογχιολίτιδα στα παιδιά. Ο πιο συχνός είναι ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (Respiratory Syncytial Virus — RSV), αλλά και άλλοι ιοί όπως οι ρινοϊοί, o μεταπνευμοϊός, ο ιός της γρίπης, οι ιοί παραγρίπης και οι αδενοιοί ευθύνονται σε πολλές περιπτώσεις. Σημειώνεται ότι η βρογχιολίτιδα είναι σπάνια. Οι μολύνσεις όμως από τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV), ρινοϊούς ή το μεταπνευμοϊό είναι πολύ συχνές αλλά δεν προκαλούν βρογχιολίτιδα. Αξίζει να αναφερθεί ότι πάνω από το 95% των παιδιών στα δύο χρόνια έχουν αντισώματα για το RSV γεγονός που σημαίνει ότι έχουν κάποια στιγμή μολυνθεί με τον ιό.
Πως εκδηλώνεται
Η βρογχιολίτιδα αρχίζει με συμπτώματα κοινού κρυολογήματος όπως ξηρό βήχα και έντονη ρινική έκκριση (συνάχι), ενώ στις μισές περιπτώσεις υπάρχει πυρετός συνήθως πάνω από 38°C. Ο βήχας σιγά-σιγά αρχίζει να γίνεται πιο δυνατός και συχνός, ενώ παρατηρείται σταδιακά δυσκολία στην αναπνοή.
Η βρογχιολίτιδα διαρκεί περίπου 7–10 ημέρες και περνάει από μόνη της χωρίς ειδική θεραπεία. Αν όμως η κατάσταση χειροτερεύει με εμφάνιση δύσπνοιας (το παιδί σφυρίζει καθώς αναπνέει), εισολκής του στήθους (βαθούλωμα ανάμεσα στα πλευρά και πάνω από το στέρνο), ή κυάνωσης (μελανιάσματος στη γλώσσα, στα χείλη και στα νύχια), τότε πρέπει να αναζητηθεί άμεσα συμβουλή παιδιάτρου η επίσκεψη σε νοσοκομείο.
Ως επιπλοκή της βρογχιολίτιδας αναφέρεται το άσθμα.
Διαγνωστική προσέγγιση
Συνήθως η διάγνωση βασίζεται στην κλινική εξέταση και ιδιαίτερα στα ακροαστικά ευρήματα. Σπάνια γίνεται ακτινογραφία θώρακος για επιβεβαίωση ή μικροβιολογική εξέταση.
Θεραπευτική προσέγγιση
Συνήθως το παιδί με βρογχιολίτιδα αντιμετωπίζεται στο σπίτι σύμφωνα με τις οδηγίες του παιδιάτρου. Δίδονται βρογχιοδιασταλτικά φάρμακα (διευκολύνουν την αναπνοή του παιδιού). Δεν υπάρχουν ειδικά αντιικά φάρμακα, ενώ σημειώνεται με έμφαση ότι τα αντιβιοτικά δεν έχουν καμία δράση.
Συνιστάται επίσης στους γονείς να βοηθούν τα παιδιά να εισπνέουν υδρατμούς και να πίνουν αρκετά υγρά. Το κάπνισμα απαγορεύεται τελείως στο σπίτι.
Προφύλαξη
Για τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV) όπως και για τους άλλους ιούς (εκτός από τον ιό της γρίπης) δεν υπάρχει εμβόλιο. Στα πρόωρα και σε αυτά που έχουν καρδιοαναπνευστική πάθηση (συγγενής καρδιοπάθεια, άσθμα) ή ανοσοανεπάρκεια συνιστάται η χορήγηση εξανθρωποποιημένου μονοκλωνικού αντισώματος κάθε πέντε μήνες ή υπεράνοσης γ-σφαιρίνης. Σε περίπτωση εκδήλωσης βρογχιολίτιδας, τα παιδιά ηλικίας 2–18 μηνών και ιδιαίτερα αυτά που έχουν προδιαθεσικούς παράγοντες [πρόωρα, πνευμονικές παθήσεις (π.χ. άσθμα)] πρέπει να αποφεύγουν τις μεγάλες συγκεντρώσεις.
Επίσης επειδή τα μικρά παιδιά βάζουν συνέχεια τα χέρια στο στόμα τους, πρέπει να υπάρχει φροντίδα για συχνό και καλό πλύσιμο των χεριών (βλ. κεφ. «Υγιεινή στο σπίτι και προσωπική υγιεινή»). Την ίδια τακτική πρέπει οπωσδήποτε να τηρούν και οι γονείς και όσοι περιποιούνται τα παιδιά. Επί πλέον πρέπει να υπάρχει καλός αερισμός του σπιτιού, η θερμοκρασία να είναι σταθερή γύρω, στους 21–25°C, ενώ πρέπει να απαγορευτεί το κάπνισμα σε όλο το σπίτι.
Στέλιος Χατζηπαναγιώτου
Ιατρός Βιοπαθολόγος – Κλινικός Μικροβιολόγος
Αναπληρωτής Καθηγητής Μικροβιολογίας στην Ιατρική Σχολή της Αθήνας
Νικόλαος–Στέφανος Ι. Λεγάκης
Ομότιμος Καθηγητής Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών
Επίτιμος Πρόεδρος της Ελληνικής Μικροβιολογικής Εταιρείας και της Πανελλήνιας Ένωσης Ιατρικής Βιοπαθολογίας
Απο το βιβλίο "ΤΑ ΜΙΚΡΟΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ" (http://www.tamikrovia.gr)
Διαβάστε περισσότερα άρθρα...
