Ο σύγχρονος κλινικός καρδιολόγος έχει στα χέρια του ένα πολύτιμο εργαλείο, το υπερηχογράφημα καρδιάς. Η συγκεκριμένη εξέταση διενεργείται εύκολα στο νοσοκομείο και στο ιδιωτικό ιατρείο, ενώ παράλληλα προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για μια πλειάδα παθήσεων του καρδιαγγειακού συστήματος, συμβάλλοντας σημαντικά στην διάγνωση και στην πρόγνωση των ασθενών με καρδιολογικό πρόβλημα.

Η εικόνα της καρδιάς με το υπερηχογράφημα λαμβάνεται ως εξής: Ο καρδιολόγος τοποθετεί στον θώρακα μια μικρή συσκευή που εκπέμπει υψηλής συχνότητας ηχητικά κύματα (υπερήχους), τα οποία δεν είναι αντιληπτά από το ανθρώπινο αυτί. Τα ηχητικά αυτά κύματα ταξιδεύουν στον θώρακα και καθώς προσπίπτουν στις διάφορες δομές τις καρδιάς, ανακλώνται σε διαφορετικό βαθμό ανάλογα με την σύσταση της συγκεκριμένης δομής. Τα ανακλώμενα κύματα προσλαμβάνονται από την ίδια συσκευή που είναι τοποθετημένη στο θώρακα του ασθενούς και με ειδικό λογισμικό μετατρέπονται σε εικόνα δείχνοντας σε πραγματικό χρόνο την καρδιά από διάφορες τομές δύο διαστάσεων.

Η καρδιά, όμως, είναι ένα όργανο με πολύπλοκη κατασκευή και λειτουργικότητα. Γι’ αυτό η κλασσική απεικόνιση με τομές δύο διαστάσεων δεν επαρκεί πάντα για να μελετηθεί πλήρως. Σύντομα, λοιπόν, έγινε εμφανής η ανάγκη εξέλιξης της συγκεκριμένης απεικονιστικής τεχνικής ώστε να είναι δυνατή η μελέτη της καρδιάς σε πολλαπλά επίπεδα. Όπως είναι φυσικό, οι εξελίξεις που σημειώθηκαν στον τομέα της τεχνολογίας τις τελευταίες δεκαετίες επέφεραν αξιόλογη πρόοδο και στον χώρο της υπερηχοκαρδιογραφίας. Η πιο σημαντική, ίσως, επανάσταση στο πεδίο αυτό είναι η ανάπτυξη της υπερηχογραφίας τριών διαστάσεων, δηλαδή η εφαρμογή ενός εξειδικευμένου λογισμικού που επιτρέπει την απεικόνιση της καρδιάς σε τρεις διαστάσεις, αντί για τις δύο που παρείχε μέχρι σήμερα η κλασσική υπερηχογραφία. Το τρισδιάστατο υπερηχογράφημα χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο για την εκτίμηση της ανατομίας και της λειτουργικότητας των καρδιακών δομών, παρέχοντας στον κλινικό καρδιολόγο πολύτιμες πληροφορίες που συνεπικουρούν στην καλύτερη διαχείριση των ασθενών με καρδιαγγειακά προβλήματα.

Τα τελευταία χρόνια, στο Ιπποκράτειο, στο Εργαστήριο Υπερηχοκαρδιογραφίας της Α΄ Καρδιολογικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, η υπερηχογραφία τριών διαστάσεων διενεργείται με ιδιαίτερη επιτυχία, τόσο σε κλινικό όσο και σε ερευνητικό επίπεδο. Σε αυτά τα πλαίσια, το τρισδιάστατο υπερηχογράφημα καρδιάς χρησιμοποιείται και κατά την διάρκεια ενός είδους δοκιμασίας κοπώσεως, την δυναμική υπερηχοκαρδιογραφία φόρτισης με χορήγηση δοβουταμίνης, η οποία είναι μια καταξιωμένη κλινικά μέθοδος που μπορεί να διαγνώσει την ύπαρξη στεφανιαίας νόσου με πολύ μεγάλη αξιοπιστία.

Η χρήση της τρισδιάστατης υπερηχοκαρδιογραφίας βρίσκει όλο και περισσότερες εφαρμογές, ιδιαίτερα με τη δυνατότητα ενσωμάτωσης της συγκεκριμένης τεχνολογίας στην διοισοφάγεια υπερηχογραφία. Το διοισοφάγειο υπερηχογράφημα διενεργείται με την τοποθέτηση της συσκευής εκπομπής υπερήχων μέσω του στόματος στον οισοφάγο. Αυτό δίνει την δυνατότητα μελέτης της καρδιάς από πιο κοντά με την λήψη επιπλέον τομών, οι οποίες βοηθούν περαιτέρω στην αναγνώριση κάποιων καρδιακών νοσημάτων.

Το τρισδιάστατο διοισοφάγειο υπερηχογράφημα δίνει ακόμα περισσότερες πληροφορίες και απεικονίζει λεπτομερέστερα τις καρδιακές δομές. Αυτό έχει ως συνέπεια την βελτίωση της διάγνωσης ορισμένων καρδιακών παθήσεων. Επίσης, το τρισδιάστατο διοισοφάγειο υπερηχογράφημα μπορεί να καθοδηγήσει τον επεμβατικό καρδιολόγο κατά την διενέργεια συγκεκριμένων επεμβάσεων στο αιμοδυναμικό εργαστήριο, όπως είναι η σύγκλιση της μεσοκολπικής επικοινωνίας, μιας παθολογικής επικοινωνία μεταξύ των δύο κόλπων της καρδιάς και η διαδερμική αντιμετώπισης της σοβαρής ανεπάρκειας της μιτροειδούς βαλβίδας με την τοποθέτηση ενός ειδικού κλιπ.

Η τρισδιάστατη υπερηχοκαρδιογραφία είναι μια νέα και πολλά υποσχόμενη τεχνική με ερευνητικές προεκτάσεις, αλλά και πολλές εφαρμογές στο κλινικό επίπεδο, η οποία αναμένεται να δώσει νέα ώθηση στην σύγχρονη καρδιολογία.

Χριστόδουλος Στεφανάδης
Καθηγητής Καρδιολογίας, διευθυντής Α΄ Καρδιολογικής Κλινικής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, «Ιπποκράτειο» Γ.Ν.Α..
Clinical Professor of Medicine, Emory University School of Medicine, Atlanta, Georgia, USA

---

Διαβάστε περισσότερα άρθρα...