Η θερμοπληξία είναι μια εξαιρετικά επείγουσα ιατρική κατάσταση, απειλητική για τη ζωή, η οποία οφείλεται σε ανεπάρκεια ή σε δυσλειτουργία των θερμορυθμιστικών μηχανισμών του ανθρώπινου οργανισμού.

Πιο συγκεκριμένα, είναι μια λειτουργική διαταραχή του ανθρώπινου οργανισμού, που εμφανίζεται όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι πολύ υψηλή και η σχετική υγρασία της ατμόσφαιρας είναι πάνω από 70% , γεγονός που δυσκολεύει και εμποδίζει την αποβολή ιδρώτα και την εξάτμιση της θερμοκρασίας του ανθρώπινου σώματος.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της θερμοπληξίας μπορεί να μοιάζουν με αυτά της καρδιακής προσβολής ή του εγκεφαλικού επεισοδίου. Στα πρώτα σημεία και συμπτώματα θερμοπληξίας περιλαμβάνονται:

Ο δυνατός πονοκέφαλος, η ατονία, το αίσθημα καταβολής δυνάμεων, η τάση για λιποθυμία, η πτώση της αρτηριακής πίεσης, ο ταχύς και αδύναμος σφυγμός, η δυσκολία στην αναπνοή, η εφίδρωση, οι κράμπες των μυών ιδιαίτερα της κοιλιακής χώρας και των κάτω άκρων, η παράξενη συμπεριφορά, η διέγερση, η σύγχυση, οι ψευδαισθήσεις, ο αποπροσανατολισμός, η ναυτία και οι έμετοι.

Σε σοβαρότερες περιπτώσεις εμφανίζονται:

Πολύ υψηλός πυρετός (390C έως 400C ), απουσία εφίδρωσης με δέρμα θερμό, ερυθρό και ξηρό, έμετοι, διάρροιες, ταχύπνοια και προοδευτική εξασθένιση των σφυγμών.

Αν ο ασθενής δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα παρατηρούνται:

Διαταραχές πηκτικότητας του αίματος, έμφραγμα του μυοκαρδίου ή αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, ηπατική ανεπάρκεια, αναπνευστική ανεπάρκεια, νεφρική ανεπάρκεια, σπασμοί , κώμα, ακόμα και θάνατος.

Θα πρέπει να διακρίνουμε τη θερμοπληξία από τη θερμική εξάντληση. Η τελευταία οφείλεται σε μεγάλη απώλεια υγρών από τη ζέστη και δεν απουσιάζει η εφίδρωση ενώ ο πυρετός είναι χαμηλός ή απών. Τα συμπτώματα και η όλη εικόνα της θερμικής εξάντλησης είναι λιγότερο δραματικά.

Πρώτες βοήθειες σε άνθρωπο με θερμοπληξία

Αν υποψιάζεσθε ότι κάποιος άνθρωπος παρουσιάζει συμπτώματα θερμοπληξίας θα πρέπει να:

• Μεταφέρετε τον ασθενή άμεσα σε μέρος δροσερό, ευάερο και σκιερό ή αν είναι δυνατό σε αεριζόμενο χώρο
• Τοποθετείτε τον ασθενή σε ύπτια θέση
• Αφαιρείτε τα ρούχα του για να αερίζεται το σώμα του
• Αερίζετε τον ασθενή με ό,τι μέσο διαθέτετε
• Βρέχετε το πρόσωπο, το λαιμό, το σώμα του με άφθονο κρύο ή παγωμένο νερό
• Τοποθετείτε ψυχρά επιθέματα στο πρόσωπο και το κεφάλι του
• Τοποθετείτε, παράλληλα, θήκες με πάγο στο λαιμό του, στις μασχάλες, στις βουβωνικές χώρες, επιταχύνοντας με αυτό τον τρόπο την απώλεια θερμότητας από το σώμα του
• Ελέγχετε διαρκώς τη θερμοκρασία του σώματός του και συνεχίζετε την ψύξη του σώματος του, μέχρι η θερμοκρασία του να πέσει κάτω από τους 380C . Αντιπυρετικά (π.χ. Acetaminophen, ασπιρίνη, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα) δεν έχουν καμία θέση στην αντιμετώπιση της υπερθερμίας
• Κάνετε εντριβές στα άκρα του με κατεύθυνση από κάτω προς τα πάνω
• Αν είναι εφικτό, χορηγείτε άφθονα υγρά με προσθήκη μικρής ποσότητας αλατιού για αναπλήρωση αυτών που έχασε ο οργανισμός με τη μεγάλη εφίδρωση
• Σε περίπτωση σπασμών προστατέψτε τον από πιθανό αυτοτραυματισμό, χωρίς ωστόσο να βάλετε κάτι στο στόμα του και χωρίς να του δώσετε υγρά
• Σε περίπτωση εμέτου σιγουρευτείτε ότι η αεροφόρος οδός παραμένει ανοιχτή και γυρίστε τον στο πλάι
• Καλείτε το ΕΚΑΒ για μεταφορά του στο νοσοκομείο για περαιτέρω αντιμετώπιση

Πρόληψη θερμοπληξίας

Κατά τους θερινούς μήνες του καλοκαιριού και σε περιόδους καύσωνα συνιστώνται τα εξής:

• Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο
• Παραμονή σε σκιερά, δροσερά μέρη ή σε κλιματιζόμενους χώρους
• Αποφυγή χώρων όπου επικρατεί συνωστισμός
• Ένδυση ελαφριά, άνετη και ανοιχτόχρωμη
• Χρήση καπέλου και γυαλιών ηλίου
• Πολλά δροσερά ντους κατά τη διάρκεια της ημέρας
• Λήψη άφθονων υγρών (νερό και χυμοί φρούτων)
• Αν η εφίδρωση είναι μεγάλη τότε συστήνεται πρόσθετη λήψη αλατιού
• Αποφυγή οινοπνευματωδών ποτών
• Μικρά σε ποσότητα και ελαφρά γεύματα με έμφαση στη λήψη φρούτων και λαχανικών και περιορισμό των λιπαρών τροφών
• Αποφυγή βαριάς σωματικής εργασίας, ιδιαίτερα μάλιστα σε χώρους με υψηλή θερμοκρασία, άπνοια και μεγάλη υγρασία
• Αποφυγή βαδίσματος για πολύ ώρα και τρεξίματος κάτω από τον ήλιο
• Αποφυγή πολύωρων ταξιδιών με διάφορα μέσα συγκοινωνίας κατά τη διάρκεια της υψηλής ζέστης
• Άτομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα (αναπνευστικά, καρδιαγγειακά κ.λπ.) θα πρέπει να συμβουλευθούν τον θεράποντα ιατρό τους για εφαρμογή ειδικών για την περίπτωσή τους οδηγιών. Ιδιαίτερα όσοι παίρνουν φάρμακα, να συμβουλευθούν τον ιατρό τους αν πρέπει να τα συνεχίσουν και σε ποια δοσολογία γιατί μερικά έχουν την ιδιότητα να αυξάνουν την θερμοκρασία του σώματος (αντιχολινεργικά, αντιισταμινικά, φαινοθειαζίνες)
• Τα νεογνά πρέπει να είναι ντυμένα όσο γίνεται πιο ελαφρά και να πίνουν υγρά συχνά μαζί με το γάλα τους
• Το δωμάτιο ή το σπίτι γενικά κατά τη διάρκεια της ζεστής ημέρας πρέπει να παραμένει ερμητικά κλειστό, αφού έχει δροσιστεί και μείνει ανοιχτό όλη την νύχτα (αν δεν έχει κλιματισμό)
• Να συμβουλευτείτε τον ιατρό σας για οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας
• Οι οικογένειες που έχουν ηλικιωμένα άτομα να φροντίζουν να μην τα εγκαταλείπουν μόνα τους σε περίπτωση διακοπών. Σε αντίθετη περίπτωση θα πρέπει να εξασφαλίζουν κάποιο άτομο για την καθημερινή τους φροντίδα

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

Τα άτομα που έχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν θερμοπληξία κατά τους θερινούς μήνες είναι:
• Ηλικιωμένα άτομα άνω των 65 ετών με καρδιοαναπνευστικές παθήσεις, παθήσεις των νεφρών ή με ταυτόχρονη λήψη φαρμάκων που τα καθιστούν ευάλωτα στην αφυδάτωση ή τα εγκεφαλικά επεισόδια
• Άτομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα όπως καρδιακή ανεπάρκεια, αναπνευστική ανεπάρκεια ή άλλες πνευμονοπάθειες, νεφρική ανεπάρκεια, νοσήματα του ήπατος
• Άτομα που κάνουν χρήση αλκοόλ, άλλων κατασταλτικών φαρμάκων, αντικαταθλιπτικών, φαινοθειαζινών, αντιπαρκισονικών, ορισμένων αντιισταμινικών
• Άτομα μοναχικά και εξασθενισμένα
• Υπέρβαρα άτομα
• Νεογνά και βρέφη
• Άτομα με ιστορικό θερμοπληξίας στο παρελθόν
• Άτομα που εμπλέκονται σε κοπιώδεις αθλητικές δραστηριότητες
• Άτομα που εργάζονται κάτω από πολύ υψηλές θερμοκρασίες περιβάλλοντος

Ιωάννης Α. Στρίφτης
Ειδικός Παθολόγος
Συνεργάτης ΙΑΣΩ General

---

Διαβάστε περισσότερα άρθρα...