Το νέο WaveLight FS200 femtosecond laser αποτελεί το ήμισυ της νέας ολοκληρωμένης συσκευής WaveLight Refractive Suite (Alcon Laboratories, Inc, Fort Worth, Texas).

To πιο συναρπαστικό χαρακτηριστικό αυτής ου νέου WaveLight Refractive Suite είναι ο τρόπος με τον οποίο το excimer και το femtosecond laser έχουν τη δυνατότητα να επικοινωνούν, εξοικονομώντας με τον τρόπο αυτό χειρουργικό χρόνο, μηδενίζοντας υπολογιστικά σφάλματα και σφάλματα εισαγωγής δεδομένων και βελτιώνοντας τα αποτελέσματα του διαθλαστικού laser, μεταξύ άλλων πλεονεκτημάτων.

Από την πλευρά του, το FS200 femtosecond laser προσφέρει χιλιάδες εντυπωσιακά πλεονεκτήματα, κυρίως την ικανότητα να εκτελεί μια σειρά κερατοειδικών τομών, να επιλέγεται η διάμετρος, το σχήμα, το πάχος, το βάθος, η γωνία και η εντόπιση των κερατοειδικών flaps και των αρμών τους (hinges), καθώς και η εκμηδένιση της επίπτωσης του opaque bubble layer (OBL).



Στο βήμα του πρόσφατου 11ου Annual Refractive User’s Meeting, ο Theo Seiler, MD, PhD είπε ότι αν και το FS200 laser βρίσκεται ακόμη υπό κλινικές δοκιμές, είναι το καλύτερο femtosecond laser που έχει χρησιμοποιήσει. Η ομάδα μου και εγώ δουλεύουμε με το FS200 laser στην Αθήνα αφότου κέρδισε την πιστοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (CE-mark). Το άρθρο αυτό περιγράφει λεπτομερώς το FS200 laser.






Ταχύτητα και Ενέργεια

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά χαρακτηριστικά του FS200 laser είναι ο συνδυασμός ταχύτητας και ασφάλειας που προσφέρει. Ενδεικτικά, αυτή τη στιγμή δημιουργώ flaps διαμέτρου 8mm και πάχους 120μm σε 6-7 δευτερόλεπτα. Παρ’ όλα αυτά, το FS200 laser μεταφέρει μια εντυπωσιακά χαμηλή ποσότητα ενέργειας στον κερατοειδή. Οι μηχανικοί του FS200 έδωσαν ιδιαίτερη έμφαση στην προσπάθεια βελτιστοποίησης του ενεργειακού παλμού και διαχωρισμού μεταξύ των spot και των γραμμών επιπέδωσης, ούτως ώστε το laser να χρησιμοποιεί την ελάχιστη απαραίτητη ποσότητα ενέργειας χωρίς καμία θυσία στην ταχύτητα, την ακρίβεια και τη στρωματική ομαλότητα. Το laser εφαρμόζει spots ενέργειας σε ένα raster πρότυπο στον κερατοειδή. Οι ρυθμίσεις μου για κερατοειδικά flaps είναι 8 μm για την απόσταση μεταξύ των spots και 1μm για την απόσταση μεταξύ των γραμμών. Εάν χρησιμοποιώ έναν παλμό ενέργειας της τάξης των 0,7 μJ η μέγιστη πυκνότητα ενέργειας θα είναι 1,09μJ ανά τετραγωνικό χιλιοστόμετρο. Για τα side cuts, τα spots και οι δακτύλιοι θα πρέπει να είναι ελάχιστα πιο πυκνά ούτως ώστε να αποφευχθεί η διάσχιση του επιθηλίου και η επιθηλιακή υπερπλασία μετεγχειρητικά (εικόνα 1).

Συνεπώς, το laser παράγει ένα πολύ ομαλό στρωματικό επίπεδο. Η ομάδα μου κι εγώ διεξάγουμε αυτή τη στιγμή ιστολογικές μελέτες σε ανθρώπινους πτωματικούς κερατοειδείς και τα αποτελέσματα μέχρι στιγμής είναι εξαιρετικά (εικόνα 2).



Προσαρμόσιμες τομές

Το FS200 laser επιτρέπει στο χειρουργό να προσαρμόσει πλήρως το μέγεθος, το σχήμα, την εντόπιση και το βάθος των κερατοειδικών τομών (εικόνα 3), γεγονός που του επιτρέπει να προσαρμόζει τη θεραπεία ούτως ώστε να διευκολύνει το απαιτούμενο προφίλ σμίλευσης, κερατοειδικού πάχους ή άλλων χειρουργικών παραγόντων. Το laser μπορεί να δημιουργήσει κυκλικές ή ελλειπτικές τομές για τα κερατοειδικά flaps καθώς επίσης και side cuts και reverse cuts για τμηματοποίηση του κερατοειδούς και κερατοπλαστική. Ομοίως, το FS200 laser προσφέρει ρυθμίσεις για ανώτερα, ρινικά και κροταφικά hinges. Για παράδειγμα, κατά το σχεδιασμό μιας επέμβασης LASIK για υπερμέτρωπες ή σμίλευσης της ανώτερης ρινικής περιοχής, ο χειρουργός μπορεί να τοποθετήσει το hinge του flap στο κατώτερο κροταφικό τεταρτημόριο. Για τη θεραπεία ενός ασθενούς με -2,0D@-1,5X56o μπορεί να τοποθετήσει το hinge του flap στις 146ο για να μην είναι στη μέση. Ο χειρουργός μπορεί επίσης να προσαρμόσει τη γωνία του hinge, γεγονός σημαντικό για την προστασία των κερατοειδικών νεύρων.

Ένα ιδιαίτερο πλεονέκτημα του FS200 laser σε σχέση με τα υπόλοιπα femtosecond lasers είναι η δυνατότητα επανατοποθέτησης της επικέντρωσης του flap μέσα σε μια περιοχή διαμέτρου 10mm ακόμη και μετά την εφαρμογή του δακτυλίου αναρρόφησης. Η ικανότητα αυτή περιγράφεται λεπτομερώς παρακάτω.





Προσαρμόσιμη επιπέδωση


Το FS200 laser επιτρέπει στο χρήστη να προσαρμόσει το μέγεθος τ ου spot, το βάθος και την ενέργεια που μεταφέρεται από την ακτίνα του. Το laser είναι εξοπλισμένο με μια ομογενή ακτίνα 10mm η οποία μπορεί να προσαρμοστεί. Το πλεονέκτημα της δυνατότητας μεταβολής των ρυθμίσεων του laser είναι η προσαρμογή –το laser μπορεί να εκτελέσει στρωματικές τομές από 30μm από τη μεμβράνη του Descemet μέχρι τα 900μm από αυτήν.

Επιπλέον, το FS200 femtosecond laser μπορεί να εκτελέσει μεγάλης διαμέτρου κερατοειδικές επιπεδώσεις, μέχρι και 13mm. Μεγάλες ζώνες επιπέδωσης επιτρέπουν στους χειρουργούς να σχεδιάσουν βολικά όρια στο υπερμετρωπικό LASIK (η προσαρμογή του δικτυωτού του flap στην οθόνη του υπολογιστή του laser δεν ελαττώνει το μέγεθος του flap, εικόνα 4). Το δεύτερο πλεονέκτημα της μεγάλης περιοχής επιπέδωσης είναι ότι δεν απαιτείται ο σχηματισμός ενδοκερατοειδικής «τσέπης» για την παροχέτευση των αερίων που παράγονται κατά την στρωματική τομή στα πλαίσια δημιουργίας του flap. Το laser δημιουργεί αυτομάτως μία τετραγωνική δίοδο διαμέσου του hinge του flap που επιτρέπει την διοχέτευση των αερίων στην επιφάνεια του κερατοειδούς (εικόνα 4). Αντιθέτως, το Intralase FS femtosecond laser (Abbott Medical Optics Inc, Santa Ana, California) δημιουργεί μια «τσέπη» βαθιά μέσα στον κερατοειδή για την παροχέτευση των παραγόμενων αερίων με σκοπό να αποτρέψει το σχηματισμό opaque bubble laser (OBL). Αυτή η οπή αερισμού δεν εντοπίζεται κάτω από τον δακτύλιο αναρρόφησης αλλά στο σκληρό. Έτσι, τα αέρια διαφεύγουν πλαγίως της τομής, κάτω από το επίπεδο αυτής.




Χαρακτηριστικά ασφαλείας

Το FS200 laser είναι εφοδιασμένο με αρκετά και σημαντικά χαρακτηριστικά ασφαλείας. Καταρχήν, το laser καλιμπράρεται μόνο του για το σωστό σημείο εστίασης κάθε πρωί πριν από το πρώτο χειρουργείο. Επιπλέον, εκτελεί ένα σύντομο αυτό-έλεγχο πριν από κάθε χρήση που ονομάζεται beam control check (BCC). Αυτό το καλιμπράρισμα αντισταθμίζει αποκλίσεις στον άξονα z και στο βάθος πεδίου εξαιτίας της χρήσης και των μεταβαλλόμενων περιβαλλοντικών συνθηκών στο δωμάτιο του χειρουργείου. Αυτό το ελεγχόμενο σύστημα χειρισμού ενέργειας καθορίζει την ακριβή απόσταση μεταξύ του laser και του εκάστοτε νέου δακτυλίου επιπέδωσης. Το BCC διαρκεί μόνο 4 δευτερόλεπτα και εγγυάται ένα επαναλήψιμο πάχος flap. Παρομοίως του συστήματος PerfectPulse Technology του WaveLight excimer laser, το FS200 laser καταγράφει συνεχώς την ενέργειά του, το μήκος παλμού και το προφίλ ακτίνας.



Αναρρόφηση

Η διμερής Advanced Suction Technology (AST) του FS200 laser χαρακτηρίζεται από ένα μοναδικό σχεδιασμό και από δικά της εγκατεστημένα χαρακτηριστικά ασφαλείας (εικόνες 5Α και Β). Καταρχήν, ο χειρουργός ή ο τεχνικός τοποθετεί τον πλαστικό δακτύλιο αναρρόφησης μιας χρήσης πάνω από τον σκληρό και πατάει το πεντάλ για να εφαρμόσει αναρρόφηση. Ο δακτύλιος μεταδίδει σχετικά χαμηλή αναρρόφηση, η ΕΟΠ ανέρχεται μόνον μέχρι τα 60-100mmHg και ο ασθενής μπορεί να βλέπει. Εδώ ο χειρουργός έχει την πρώτη ευκαιρία να επικεντρώσει ή να αποκεντρώσει την περιοχή θεραπείας. Στη συνέχεια, ο χειριστής χαμηλώνει τον κώνο επιπέδωσης που είναι προσαρτημένος επάνω στο laser και τον ενώνει με το δακτύλιο. Ένα κλείδωμα ασφαλείας (ένας δεύτερος δακτύλιος αναρρόφησης) κρατά τον κώνο στη θέση του. Η δεύτερη αυτή αναρρόφηση αλληλεπιδρά μόνο με το δακτύλιο αναρρόφησης και όχι με το μάτι. Στο σημείο αυτό, ο χειρουργός έχει ακόμη τη δυνατότητα να προσαρμόσει την περιοχή τομής πριν να την ξεκινήσει. Όταν και οι δύο αναρροφήσεις είναι στη θέση τους, η οθόνη του laser δείχνει μια πράσινη μπάρα που υποδεικνύει ότι ο χειρουργός μπορεί να ξεκινήσει τη θεραπεία. Ο δακτύλιος αναρρόφησης παραμένει στο μάτι για λιγότερο από 30 δευτερόλεπτα κατά τη διάρκεια τομής του flap.

Αυτή η Advanced Suction Technology διατηρεί το φυσικό σχήμα του σκληρού και ελαχιστοποιεί την ΕΟΠ. Ο δακτύλιος στερέωσης περιλαμβάνει περιφερικούς αραιωτές που ελαχιστοποιούν την παραμόρφωση του σκληρού κατά τη διάρκεια της αναρρόφησης και διατηρούν την ΕΟΠ σε λογικά επίπεδα (εικόνα 6). Την ίδια στιγμή, το διπλό σύστημα κρατά το δακτύλιο αναρρόφησης στη θέση του ούτως ώστε να μην περιστρέφεται ο κερατοειδής.





Πρόσθετα χαρακτηριστικά

Το FS200 femtosecond laser διαθέτει επίσης εγκατεστημένο ένα υψηλής ποιότητας Carl Zeiss μικροσκόπιο με στερεοσκοπική όραση και μια live βιντεοκάμερα ούτως ώστε ο χειρουργός και το προσωπικό να παρακολουθούν τι συμβαίνει στο μάτι. Η κάμερα μπορεί επίσης να συνδεθεί με μια εξωτερική συσκευή τηλεόρασης ούτως ώστε οι ασθενείς και τα μέλη της οικογένειας στο χώρο αναμονής μπορούν να παρακολουθούν την επέμβαση που λαμβάνει χώρα στο χειρουργείο. Αυτό αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο marketing –πιο εντυπωσιακό από την παρακολούθηση χειρουργείου κερατοειδούς σε DVD. Εξίσου σημαντικό είναι ότι η κάμερα επιτρέπει στο χειρουργό να καταγράψει ολόκληρη την επέμβαση για το αρχείο του ασθενούς.

Στο χειρουργείο, πραγματικά εκτιμώ το νέο περιστρεφόμενο κρεβάτι που μεταφέρει πολύ γρήγορα τον ασθενή μεταξύ των δύο laser. Η κεφαλή του κρεβατιού μπορεί να ανυψωθεί ή να χαμηλώσει χωρίς μετακίνησή του. Επιπλέον, μπορεί να αποκλίνει με σκοπό να κάνει τον ασθενή να αισθανθεί πιο άνετα. Κατά την επιπέδωση με το femtosecond laser είναι πολύ σημαντικό να διατηρείται η μύτη του ασθενούς εκτός του πεδίου. Δεν είναι επιθυμητή η συμπίεση της μύτης του ασθενούς με τον κώνο επιπέδωσης επειδή ο ασθενής αισθάνεται άβολα και εάν κουνήσει το κεφάλι του θα χαθεί η αναρρόφηση.

Περίληψη

Αν και τα κλινικά αποτελέσματα αυτού του καινοτόμου laser βρίσκονται ακόμη υπό μελέτη σε μεγάλες σειρές ασθενών, η απόδοσή του παρουσιάζεται πολλά υποσχόμενη. Ο χρόνος θα μας δείξει εάν τα καινοτόμα χαρακτηριστικά του FS200 femtosecond laser θα το καταστήσουν την πρώτη επιλογή των χειρουργών προσθίου θαλάμου. Ανυπομονώ να δοκιμάσω το laser ως τμήμα του WaveLight Refractive Suite σε ένα μεγάλο εύρος διαθλαστικών εφαρμογών.

Αναστάσιος Ιωαννης Κανελλοπουλος
Καθηγητής Οφθαλμολογίας Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης
www.laservision.gr