Οι διαταραχές της φωνής είναι ιδιαίτερα σύνθετες.

Συχνά, απαιτούν ιατρική και χειρουργική παρέμβαση. Ωστόσο, απαραίτητη είναι, τις περισσότερες φορές, μια προσέγγιση φωνητικής αποκατάστασης που στόχο έχει καταρχήν α) συμβουλευτική προς τον ασθενή σε σχέση με τους περιβαλλοντικούς και ψυχολογικούς παράγοντες που εμπλέκονται στο πρόβλημά του, αλλά και β) φωνητική υγιεινή, γ) ανάλυση του φωνητικού του προβλήματος αυτού καθ’ αυτού και δ) θεραπεία – εκπαίδευση του ασθενούς στο κατάλληλο γι’ αυτόν φωνητικό μοντέλο, ανάλογα με την περίπτωσή του.

Συχνά, ο ασθενής έχει συνήθειες που, χωρίς να το ξέρει, είναι αντίθετες προς τη σωστή χρήση της φωνής του. Ή, ίσως, για να ανταπεξέλθει σε κάποιο απαιτητικό επαγγελματικό χώρο ή και σε ψυχολογικές συγκρούσεις και απαιτήσεις, έχει διαμορφώσει φωνητικές στρατηγικές, που όμως, είναι λανθασμένες.

Όταν έρχεται στον ειδικό ένας ασθενής με φωνητική διαταραχή, δύο είναι τα ζητούμενα: το πρώτο είναι η βελτίωση και το δεύτερο είναι η εκμάθηση.

Καταρχήν λοιπόν πρέπει να αναπαυθούν οι φωνητικές χορδές, με οδηγίες, όπως: μία ή δύο το πολύ εβδομάδες «σχεδόν αφωνίας» (δηλαδή με σημαντική μείωση του χρόνου που μιλά) ή «φωνητικής οικονομίας» (μείωση της έντασης της φωνής, καθόλου τραγούδι, βήχα, ψιθύρισμα).

Κατόπιν, πρέπει να τεθούν οι πραγματοποιήσιμοι στόχοι για τον συγκεκριμένο ασθενή. Ο θεραπευτής και ο ασθενής πρέπει να συζητήσουν. Ο ασθενής, επιπροσθέτως, πρέπει να κατανοήσει αρκετά στοιχεία για την λειτουργία της φώνησης, για τον παράγοντα της σωστής αναπνοής και μυικής χαλάρωσης, για τις λανθασμένες συνήθειες και συμπεριφορές στη χρήση της φωνής, για τη συχνότητα, την ένταση, την ακουστική αντήχηση και την εν γένει ποιότητα της δικής του φωνής, αλλά βέβαια, και την εμβέλεια που εκείνος διαθέτει στα μεγέθη αυτά.

Ο θεραπευτής αξιολογεί την παρέκκλιση της συγκεκριμένης φωνής από το κανονικό. Η αξιολόγηση αυτή μπορεί να γίνει είτε με το κλινικό αυτί του ειδικού είτε, πλέον, και με τη βοήθεια τεχνολογικού εξοπλισμού.

Ο ίδιος ο ασθενής ωστόσο, είναι σημαντικό να ασκήσει το αυτί του, ώστε να ακούει κριτικά τη φωνή του, έτσι ώστε να έχει και εκείνος τον πλέον ενεργητικό ρόλο στη θεραπεία του.

Μαγνητοφωνημένα δείγματα της φωνής κατά την διάρκεια της θεραπευτικής περιόδου μπορούν να βοηθήσουν στη διαδικασία αυτή.

Πρέπει να σημειωθεί η σημασία της μυικής χαλάρωσης στην πορεία της φωνητικής αγωγής. Η μυική χαλάρωση αποτελείται από ένα σύνολο ασκήσεων που μαθαίνει ο ασθενής και, ενώ αφορούν καταρχήν όλο το σώμα, στόχος είναι οι μύες της αναπνοής, ο λάρυγγας και τα αρθρωτικά όργανα.

Συχνά, ενώ πολλοί που παρουσιάζουν διαταραχές της φωνής έχουν σχεδόν κανονική φώνηση, χρησιμοποιούν τα όργανα της φώνησης λανθασμένα, π.χ. δεν κινούν επαρκώς το στόμα καθώς μιλούν.

Έτσι, η ακουστική αντήχηση είναι ελλιπής, η κατανόηση της ομιλίας ως εκ τούτου περιορισμένη και κατά συνέπεια αυξάνεται η τάση των λαρυγγικών και αναπνευστικών μυών στην προσπάθεια να βγει πιο δυνατή τη φωνή τους.

Στην πορεία της ζωής τους οι άνθρωποι αυτοί θα εκδηλώσουν εμφανώς την λανθάνουσα καταρχήν διαταραχή της φωνής τους.

Η εκμάθηση μιας καινούριας φωνητικής συμπεριφοράς και η αποκατάσταση μιας φωνητικής διαταραχής είναι μια διαδικασία που απαιτεί καθημερινή άσκηση και ένα χρονικό διάστημα τουλάχιστον έξι μηνών.


Στη συνέχεια, ο ασθενής πρέπει να συνεχίσει να υιοθετεί αρκετά από τα όσα έμαθε στην θεραπεία, μέσα στην καθημερινότητα του, για πάντα.
Για πάντα, όχι με τρόπο ψυχαναγκαστικό και αγχωμένο, αλλά μέσα στα πλαίσια του «διατηρώ μια αποτελεσματική και υγιή φώνηση».


Τελικά, σημαντικότατο ρόλο παίζει λοιπόν η συνεργασία και το κίνητρο του καθενός για βελτίωση, η συνέπεια και αποφασιστικότητα που θα επιδείξει κατά την θεραπεία και μετά στην πορεία.


Μαρία Ρουσοχατζάκη
Λογοπαθολόγος M.S., C.C.C. – Συγγραφέας παιδικών βιβλίων
www.mrous.gr

---

Διαβάστε περισσότερα άρθρα...