Συστάσεις για την Αντιμετώπιση Αιμορραγιών σε Ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή που Λαμβάνουν Αντιπηκτική Αγωγή
Η αντιπηκτική αγωγή είναι απόλυτα απαραίτητη για την πρόληψη των θρομβοεμβολικών επεισοδίων σε μεγάλο αριθμό ασθενών, ιδιαίτερα αυτών με κολπική μαρμαρυγή ή μετά από εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση ή πνευμονική εμβολή. Αναπόφευκτα όμως αυξάνει και τον κίνδυνο σοβαρών αιμορραγιών που μπορεί να αποβούν απειλητικές και για τη ζωή ακόμη των ασθενών. Με την έγκριση και την ολοένα αυξανόμενη χρήση στην κλινική πράξη νέων, ανεξάρτητων από τη βιταμίνη Κ από του στόματος αντιπηκτικών φαρμάκων που αναστέλλουν άμεσα τη θρομβίνη ή τον παράγοντα Χ της πήξης, καθίσταται επιτακτική η συμφωνία και ο συντονισμός όλων των ιατρικών ειδικοτήτων που εμπλέκονται στη διαχείριση αιμορραγικών επεισοδίων, ώστε να προκύψουν συγκεκριμένες, πρακτικές οδηγίες/συστάσεις και αλγόριθμοι αντιμετώπισης.
Στα πλαίσια αυτά η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία ανέλαβε την πρωτοβουλία να απευθυνθεί σε όλες εκείνες τις Επιστημονικές Εταιρείες που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση των αιμορραγικών επιπλοκών σε ασθενείς υπό χρόνια λήψη από του στόματος αντιπηκτικών, ώστε να συμφωνήσουμε σε κοινές θέσεις χειρισμού αυτών των ασθενών προσαρμοσμένες στην ελληνική πραγματικότητα. Καρπός αυτής της επίπονης αλλά πολύ εποικοδομητικής συνεργασίας της ΕΚΕ και άλλων 8 Επιστημονικών Εταιρειών (Ελληνικής Αγγειακής και Ενδαγγειακής Χειρουργικής Εταιρείας, Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας, Ελληνικής Αναισθησιολογικής Εταιρείας, Ελληνικής Γαστρεντερολογικής Εταιρείας, Ελληνικής Εταιρείας Εντατικής Θεραπείας, Ελληνικής Εταιρείας Ορθοπαιδικής και Τραυματιολογίας, Ελληνικής Νευρολογικής Εταιρείας και Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας) είναι η συγγραφή ενός κειμένου ομοφωνίας.
Μετά τις γενικές αρχές αντιμετώπισης των αιμορραγιών παρουσιάζεται ένας πρακτικός αλγόριθμος για τη διαχείρισή τους σε ασθενείς υπό αντιπηκτική αγωγή ανάλογα με τη βαρύτητα του επεισοδίου. Έμφαση δίνεται στις ενδείξεις χορηγησής τους (πχ απειλητική για τη ζωή αιμορραγία όπως ενδοκρανιακή αιμορραγία, ή αιμορραγία σε κλειστή κοιλότητα ή σε ζωτικής σημασίας όργανο ή εμμένουσα ανεξέλεγκτη μείζων αιμορραγία παρά τα τοπικά αιμοστατικά μέτρα) και αντενδείξεις των ήδη κυκλοφορούντων και αναμενομένων παραγόντων αναστροφής των νεώτερων από του στόματος αντιπηκτικών, αλλά και στην ασφαλή φύλαξή τους και ορθολογική διαχείρισή τους στα νοσοκομεία. Σημαντική αναφορά γίνεται επίσης στην εξειδίκευση της αντιμετώπισης της αιμορραγίας ανάλογα με την εντόπισή της και στην επανέναρξη της αντιπηκτικής αγωγής. Τέλος, παρέχονται κατευθύνσεις για τη περιεγχειρητική διαχείριση του αιμορραγικού και θρομβωτικού κινδύνου σε επείγουσες και προγραμματισμένες χειρουργικές επεμβάσεις.
Αρτηριακή υπέρταση
Η αρτηριακή υπέρταση ευθύνεται για το 14% της ολικής θνητότητας και το 50% των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων παγκοσμίως. Μόνο το 40% των υπερτασικών ασθενών έχει ρυθμισμένη την πίεσή του σε επίπεδα <140/90mmHg. Μία πρόσφατη μελέτη στη Αμερική, η μελέτη SPRINT, έδειξε ότι σε ασθενείς άνω των 50 ετών με παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο (κάπνισμα, υψηλή χοληστερόλη κλπ) αυτοί που πέρυχαν χαμηλές τιμές πίεσης<120mmHg είχαν λιγότερα καρδιαγγειακά συμβάματα συγκριτικά με τους ασθενείς με τιμές πίεσης<140mmHg. Η μελέτη πυροδότησε πολλές συζητήσεις για το αν πρέπει να χαμηλώσουμε τις τιμές στόχου της πίεσης καθώς και ποιός είναι ο σωστός τρόπος μέτρησης της πίεσης. Βρέθηκε ότι αν η πίεση μετρηθεί στο ιατρείο με τον ιατρό παρόντα βγαίνει γύρω στα 10-15% υψηλότερη εν σχέσει με τη μέτρηση με αυτόματο πιεσόμετρο χωρίς την παρουσία γιατρού. Το κύριο μήνυμα της μελέτης είναι ότι πρέπει να εντατικοποιήσουμε τις προσπάθειες ώστε περισσότεροι ασθενείς μας να πετύχουν τον συμβατικό στόχο των 140/90.
Παράλληλα επανέρχεται στο ερευνητικό προσκήνιο η πολλά υποσχόμενη κατάλυση της συμπαθητικής νεύρωσης του νεφρού για τη θεραπεία της υπέρτασης. Με τη βελτίωση των καθετήρων κατάλυσης και την καλύτερη γνώση του που πορεύονται τα νεύρα στο τοίχωμα της νεφρικής αρτηρίας η μέθοδος αυτή δοκιμάζεται όχι μόνο σε ασθενείς με δύσκολη υπέρταση αλλά και σε νεοδιαγνωσθέντες υπερτασικούς σε μία προσπάθεια αποφυγής λήψης της χρόνιας αντιυπερτασικής αγωγής ή αν αυτό δεν επιτευχθεί ως συμπλήρωμα της φαρμακευτικής αγωγής. Στις σχετικές μελέτες πρωτοσταντούντα ρόλο έχει η μονάδα υπέρτασης της Α Παν/κής Καρδιολογικής Κλινικής στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο.
Καρδιακή ανεπάρκεια
Η καρδιακή ανεπάρκεια έχει λάβει διαστάσεις επιδημίας με σοβαρές κοινωνιοοικονομικές επιπτώσεις. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η κυκλοφορία ενός νέου φαρμάκου του LSZ ( νεπριλισίνη με βαλσαρτάνη) που πρόσφατη μελέτη έδειξε αύξηση της επιβίωσης των ασθενών κατά 20%. Επίσης σημαντική είναι η βελτίωση της πρόγνωσης των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια όπου η χορηγούμενη φαρμακευτική αγωγή καθορίζεται καθημερινά από τις μετρήσεις ειδικών παραμέτρων που κάνουν κάποιοι ευαίσθητοι αισθητήρες που έχουν εισαχθεί μέσα στις καρδιακές κοιλότητες.
Κωνσταντίνος Τσιούφης
Αν Καθηγητής Καρδιολογίας ΕΚΠΑ
Αντιπρόεδρος Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας
Διαβάστε περισσότερα άρθρα...
Στα πλαίσια αυτά η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία ανέλαβε την πρωτοβουλία να απευθυνθεί σε όλες εκείνες τις Επιστημονικές Εταιρείες που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση των αιμορραγικών επιπλοκών σε ασθενείς υπό χρόνια λήψη από του στόματος αντιπηκτικών, ώστε να συμφωνήσουμε σε κοινές θέσεις χειρισμού αυτών των ασθενών προσαρμοσμένες στην ελληνική πραγματικότητα. Καρπός αυτής της επίπονης αλλά πολύ εποικοδομητικής συνεργασίας της ΕΚΕ και άλλων 8 Επιστημονικών Εταιρειών (Ελληνικής Αγγειακής και Ενδαγγειακής Χειρουργικής Εταιρείας, Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας, Ελληνικής Αναισθησιολογικής Εταιρείας, Ελληνικής Γαστρεντερολογικής Εταιρείας, Ελληνικής Εταιρείας Εντατικής Θεραπείας, Ελληνικής Εταιρείας Ορθοπαιδικής και Τραυματιολογίας, Ελληνικής Νευρολογικής Εταιρείας και Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας) είναι η συγγραφή ενός κειμένου ομοφωνίας.
Μετά τις γενικές αρχές αντιμετώπισης των αιμορραγιών παρουσιάζεται ένας πρακτικός αλγόριθμος για τη διαχείρισή τους σε ασθενείς υπό αντιπηκτική αγωγή ανάλογα με τη βαρύτητα του επεισοδίου. Έμφαση δίνεται στις ενδείξεις χορηγησής τους (πχ απειλητική για τη ζωή αιμορραγία όπως ενδοκρανιακή αιμορραγία, ή αιμορραγία σε κλειστή κοιλότητα ή σε ζωτικής σημασίας όργανο ή εμμένουσα ανεξέλεγκτη μείζων αιμορραγία παρά τα τοπικά αιμοστατικά μέτρα) και αντενδείξεις των ήδη κυκλοφορούντων και αναμενομένων παραγόντων αναστροφής των νεώτερων από του στόματος αντιπηκτικών, αλλά και στην ασφαλή φύλαξή τους και ορθολογική διαχείρισή τους στα νοσοκομεία. Σημαντική αναφορά γίνεται επίσης στην εξειδίκευση της αντιμετώπισης της αιμορραγίας ανάλογα με την εντόπισή της και στην επανέναρξη της αντιπηκτικής αγωγής. Τέλος, παρέχονται κατευθύνσεις για τη περιεγχειρητική διαχείριση του αιμορραγικού και θρομβωτικού κινδύνου σε επείγουσες και προγραμματισμένες χειρουργικές επεμβάσεις.
Αρτηριακή υπέρταση
Η αρτηριακή υπέρταση ευθύνεται για το 14% της ολικής θνητότητας και το 50% των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων παγκοσμίως. Μόνο το 40% των υπερτασικών ασθενών έχει ρυθμισμένη την πίεσή του σε επίπεδα <140/90mmHg. Μία πρόσφατη μελέτη στη Αμερική, η μελέτη SPRINT, έδειξε ότι σε ασθενείς άνω των 50 ετών με παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο (κάπνισμα, υψηλή χοληστερόλη κλπ) αυτοί που πέρυχαν χαμηλές τιμές πίεσης<120mmHg είχαν λιγότερα καρδιαγγειακά συμβάματα συγκριτικά με τους ασθενείς με τιμές πίεσης<140mmHg. Η μελέτη πυροδότησε πολλές συζητήσεις για το αν πρέπει να χαμηλώσουμε τις τιμές στόχου της πίεσης καθώς και ποιός είναι ο σωστός τρόπος μέτρησης της πίεσης. Βρέθηκε ότι αν η πίεση μετρηθεί στο ιατρείο με τον ιατρό παρόντα βγαίνει γύρω στα 10-15% υψηλότερη εν σχέσει με τη μέτρηση με αυτόματο πιεσόμετρο χωρίς την παρουσία γιατρού. Το κύριο μήνυμα της μελέτης είναι ότι πρέπει να εντατικοποιήσουμε τις προσπάθειες ώστε περισσότεροι ασθενείς μας να πετύχουν τον συμβατικό στόχο των 140/90.
Παράλληλα επανέρχεται στο ερευνητικό προσκήνιο η πολλά υποσχόμενη κατάλυση της συμπαθητικής νεύρωσης του νεφρού για τη θεραπεία της υπέρτασης. Με τη βελτίωση των καθετήρων κατάλυσης και την καλύτερη γνώση του που πορεύονται τα νεύρα στο τοίχωμα της νεφρικής αρτηρίας η μέθοδος αυτή δοκιμάζεται όχι μόνο σε ασθενείς με δύσκολη υπέρταση αλλά και σε νεοδιαγνωσθέντες υπερτασικούς σε μία προσπάθεια αποφυγής λήψης της χρόνιας αντιυπερτασικής αγωγής ή αν αυτό δεν επιτευχθεί ως συμπλήρωμα της φαρμακευτικής αγωγής. Στις σχετικές μελέτες πρωτοσταντούντα ρόλο έχει η μονάδα υπέρτασης της Α Παν/κής Καρδιολογικής Κλινικής στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο.
Καρδιακή ανεπάρκεια
Η καρδιακή ανεπάρκεια έχει λάβει διαστάσεις επιδημίας με σοβαρές κοινωνιοοικονομικές επιπτώσεις. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η κυκλοφορία ενός νέου φαρμάκου του LSZ ( νεπριλισίνη με βαλσαρτάνη) που πρόσφατη μελέτη έδειξε αύξηση της επιβίωσης των ασθενών κατά 20%. Επίσης σημαντική είναι η βελτίωση της πρόγνωσης των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια όπου η χορηγούμενη φαρμακευτική αγωγή καθορίζεται καθημερινά από τις μετρήσεις ειδικών παραμέτρων που κάνουν κάποιοι ευαίσθητοι αισθητήρες που έχουν εισαχθεί μέσα στις καρδιακές κοιλότητες.
Κωνσταντίνος Τσιούφης
Αν Καθηγητής Καρδιολογίας ΕΚΠΑ
Αντιπρόεδρος Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας
Διαβάστε περισσότερα άρθρα...