Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια νόσος που χαρακτηρίζεται από επίπεδα σακχάρου (γλυκόζης) στο αίμα ψηλότερα από το φυσιολογικό. Η γλυκόζη προέρχεται κύρια από τις τροφές που τρώμε. Η ινσουλίνη που προέρχεται από το πάγκρεας ,που είναι ένα όργανο το οποίο βρίσκεται στην κοιλία, παίρνει την γλυκόζη που βρίσκεται στο αίμα και την βάζει μέσα στα κύτταρα όπου και χρησιμοποιείται για τις ενεργειακές του ανάγκες.

Ο σακχαρώδης διαβήτης παρουσιάζεται κυρίως όταν 1) το πάγκρεας δεν παράγει ινσουλίνη και λέγεται διαβήτης τύπου 1 ή ινσουλινοεξαρτώμενος και όταν 2) το σώμα μας ανθίσταται στην δράση της ινσουλίνης που τότε λέγεται διαβήτης τύπου 2 ή ινσουλινοάντοχος. Και στις δυο περιπτώσεις το τελικό αποτέλεσμα είναι ότι η γλυκόζη δεν μπαίνει μέσα στα κύτταρα και αθροίζεται στο αίμα μας.


Πως θεραπεύεται ο Σακχαρώδης διαβήτης ;

Με το να έχουμε τα επίπεδα σακχάρου σε τιμές όσο το δυνατό πιο κοντά στις φυσιολογικές τιμές σακχάρου αίματος είναι η μόνη αναγκαία και ικανή συνθήκη που απαιτείται για την πρόληψη των σοβαρών επιπλοκών που παρατηρούνται όπως καρδιαγγειακή νόσος, εγκεφαλικό επεισόδιο, νεφρική ανεπάρκεια, τύφλωση και εκφυλιστικές αλλοιώσεις νεύρων.
Η θεραπεία του διαβήτη εξαρτάται από τον τύπο αλλά και από την ανταπόκριση του ασθενούς στην προτεινόμενη αγωγή. Για να επιτύχουμε το μέγιστο του θεραπευτικού αποτελέσματος οι συχνότερες επιλογές που έχουμε είναι¨

-Αλλαγές στο τρόπο ζωής (δίαιτα και άσκηση).
-Από του στόματος φαρμακευτική αγωγή-χάπια.
-Χορήγηση ινσουλίνης.

Πρόσφατα, μεγάλο ενδιαφέρον έχουν παρουσιάσει καινούργιες θεραπευτικές αγωγές που σχετίζονται με μια ομάδα ουσιών που ονομάζονται ινκρετίνες και έχουν θετική δράση στο σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. To GLP-1 ή πεπτίδιο που προσομοιάζει με την γλυκαγόνη, είναι μια πολύ σημαντική ορμόνη-ινκρετίνη που βοηθά στην ομαλοποίηση του σακχάρου του αίματος.


Πως οι Iνκρετίνες επηρεάζουν το σάκχαρο του αίματος;

Όταν τρώμε ,το γαστρεντερικό σύστημα και κυρίως το έντερο παράγει και εκκρίνει ινκρετίνες όπως το GLP-1 στην κυκλοφορία του αίματος. Το GLP-1 επηρεάζει τα επίπεδα του σακχάρου του αίματος με τους εξής τρόπους

-Αυξάνοντας την ινσουλίνη που παράγεται από το πάγκρεας.

-Μειώνοντας την έκκριση της γλυκαγόνης, που είναι μια ορμόνη που ελέγχει την έκκριση του σακχάρου από το συκώτι μετά το γεύμα.

-Προκαλώντας μια αίσθηση κορεσμού μετά το γεύμα που οδηγεί να καταναλώνουμε ,τελικά, λιγότερο φαγητό.

-Μειώνει την έξοδο του περιεχομένου του στομάχου στο έντερο με τελικό αποτέλεσμα την μείωση των επιπέδων της γλυκόζης του αίματος μεταγευματικά.


Τι εννοούμε θεραπεία του σακχάρου με Ινκρετίνες;

Υπάρχουν δυο τύποι φαρμάκων που βασίζονται στις ινκρετίνες και έχουν σαν αποτέλεσμα την αύξηση της δράσης του GLP-1 στον μεταβολισμό του σακχάρου-Τα μιμητικά των ινκρετινών και οι αναστολείς του ενζύμου ,που διασπά τις ινκρετίνες, DPP-IV.

Τα μιμητικά των ινκρετινών είναι ουσίες ,όπως πχ. η εξανατίδη, που μιμούνται την δράση των φυσικων ινκρετινών δηλ του GLP-1 που παράγεται στο σώμα μας. Η διαφορά έγκειται ότι η δράση της εξανατίδης διαρκεί 10 ώρες ενώ του GLP-1 μόνο δυο λεπτά. Η εξανατίδη σε πολλές κλινικές μελέτες εχει αποδειχτεί ότι μειώνει όχι μόνο το σάκχαρο του αίματος αλλά και το βάρος του σώματος. Η εξανατίδη χρησιμοποιείται σαν μονοθεραπεία αλλά και σε συνδυασμό με μετφορμίνη ή και σουλφονυλουρίες. Σε κάποιες περιπτώσεις εχει χορηγηθεί και με ινσουλίνη.

Οι αναστολείς του ενζύμου DPP-IV: Το GLP-1 αποδραστηριοποιείται και καταστρέφεται στην κυκλοφορία από ένα ένζυμο που ονομάζεται DPP-IV. Ο αναστολέας αυτού του ενζύμου σταματάει την καταστροφή του GLP-1 με τελικό αποτέλεσμα την αύξηση της δράσης του και των επιπέδων του στην κυκλοφορία. Οι αναστολείς του DPP-IV όπως είναι η σιταγλιπτίνη και η βιλταγλιπτίνη μπορούν να χορηγηθούν σαν μονοθεραπεία αλλά και σε συνδυασμό με άλλα αντιδιαβητικά φάρμακα. Τα φάρμακα αυτά είναι επαρκώς ανεκτά από την πλειονότητα των ασθενών και δεν σχετίζονται με οποιαδήποτε μεταβολή του βάρους του σώματος κατά την διάρκεια της θεραπείας.

Πότε χρησιμοποιούμε φαρμακευτικές θεραπείες στον σακχαρώδη διαβήτη που βασίζονται στις ινκρετίνες;

Τόσο τα ινκρετινομιμητικά όσο και οι αναστολείς του ενζύμου DPP-IV χρησιμοποιούνται ευρέως στην φαρμακευτική θεραπεία του σακχαρώδη διαβήτη με πολύ καλά αποτελέσματα. Τα φάρμακα αυτά μπορεί να χορηγηθούν είτε σαν ιονοθεραπείες είτε και σε συνδυασμό με άλλα αντιδιαβητικά φάρμακα.

Οποιαδήποτε και να είναι η φαρμακευτική θεραπεία στον σακχαρώδη διαβήτη δεν πρέπει πότε να ξεχνάμε τους πυλώνες για την αντιμετώπιση της παθολογίας του μεταβολικού αυτού συνδρόμου που είναι η ισορροπημένη και εξατομικευμένη, ανάλογα με τις ανάγκες του καθένα μας, διατροφή και η τακτική σωματική άσκηση.

Η στενή συνεργασία ιατρού και ασθενούς εχει αποδειχτεί ότι παρέχει στον ασθενή την κατάλληλη για αυτόν θεραπεία σύμφωνα με τις ανάγκες του που θα εχει σαν αποτέλεσμα την βελτίωση της παθολογίας του σακχαρώδη διαβήτη και την αποτροπή της εμφάνισης δευτεροπαθών επιπλοκών.

Ιωάννης Λεγάκης
Αναπληρωτής Διευθυντής Ενδοκρινολογίας
Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν.
Επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Αθηνών.

---