Τι είναι οι ρευματικές παθήσεις;

Είναι παθήσεις του μυοσκελετικού συστήματος, δηλ. των αρθρώσεων, τενόντων, μυών, οστών και σπονδυλικής στήλης.

Ποιες είναι οι ρευματικές παθήσεις;


Είναι πολλές, περίπου 200, και ταξινομούνται σε 6 μεγάλες ομάδες:
1. Φλεγμονώδεις ρευματικές παθήσεις

Είναι οι σοβαρότερες και περιλαμβάνουν: ρευματοειδή αρθρίτιδα (Εικ. 1), σύνδρομο Sjögren, συστηματικό ερυθηματώδη λύκο (Εικ. 2), αγγειίτιδες, αγκυλωτική σπονδυλαρθρίτιδα, ψωριασική αρθρίτιδα, ουρική αρθρίτιδα κ.ά.

2. Οστεοαρθρίτιδα: φθορά του αρθρικού χόνδρου και υπερπλασία των οστών στα όρια της άρθρωσης. Συχνότερη η οστεοαρθρίτιδα του γόνατος και των χεριών (Εικ. 3).


3. Οσφυαλγία – Ισχιαλγία: πόνος στη μέση ή επέκτασή του κατά μήκος του σκέλους με ή χωρίς μούδιασμα. Συχνότερα αίτια: μυοσυνδεσμικές βλάβες (σχετίζονται με λανθασμένο τρόπο άρσης βάρους ή καθίσματος), οστεοαρθρίτιδα σπονδυλικής στήλης, δισκοκήλη.

4. Αυχεναλγία – Αυχενικό σύνδρομο: πόνος στον αυχένα ή επέκτασή του προς την κεφαλή με ή χωρίς ζάλη, ή προς τον ώμο και το άνω άκρο με ή χωρίς μούδιασμα. Τα αίτιά τους είναι ανάλογα με εκείνα της οσφυαλγίας – ισχιαλγίας.

5. Παθήσεις εξωαρθρικού ρευματισμού: περιαρθρίτιδες, τενοντοελυτρίτιδες, σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, ινομυαλγία κ.ά.

6. Ομάδα διαφόρων ρευματικών παθήσεων: κυριότερος εκπρόσωπος η οστεοπόρωση.


Ποια είναι τα συμπτώματά τους;

Κύριo και κοινό σύμπτωμά τους είναι ο πόνος που ανάλογα με την πάθηση εντοπίζεται σε αρθρώσεις, τένοντες, μυς, μέση ή αυχένα.


Ποιο είναι το μέγεθος του προβλήματος των ρευματικών παθήσεων;

Πανελλήνιες έρευνες του Ελληνικού Ιδρύματος Ρευματολογίας έδειξαν ότι οι ρευματικές παθήσεις αποτελούν ένα μέγιστο κοινωνικό πρόβλημα, διότι:

1) 2.500.000 Έλληνες υποφέρουν από κάποια ρευματική πάθηση.

2) Οι ρευματικές παθήσεις, σε σύγκριση με όλες τις άλλες ομάδες παθήσεων,αποτελούν τόσο στο σύνολο του γενικού πληθυσμού, όσο και στον εργαζόμενο πληθυσμό της χώρας μας (άτομα ηλικίας 19-65 ετών) το πιο συχνό αίτιο & ευθύνονται για το:

α) 40% των χρόνιων προβλημάτων υγείας
β) 50% της μακροχρόνιας λειτουργικής ανικανότητας (αναπηρικές συντάξεις
κ.λπ.)
γ) 25% των απουσιών από την εργασία
δ) 20% των ιατρικών επισκέψεων


3) Οι περισσότεροι ασθενείς με ρευματικές παθήσεις καθυστερούν πολύ να επισκεφθούν σε ρευματολόγους. Η καθυστέρηση αυτή έχει ως αποτέλεσμα τη μη ορθή διάγνωση και τη μη εφαρμογή σωστής θεραπευτικής αντιμετώπισης και έτσι την πρόκληση:
• Μη αναστρέψιμων βλαβών στις αρθρώσεις
• Σημαντικών κινητικών λειτουργικών διαταραχών ή αναπηρίας
• Τεράστιων δυσμενών επιπτώσεων


4) Κύριο αίτιο της καθυστέρησης των ασθενών να επισκεφθούν ρευματολόγους

είναι το χαμηλό επίπεδο ενημερότητας του κοινού για τις ρευματικές παθήσεις , αφού π.χ.:
α) 87% των Ελλήνων δεν γνωρίζουν τι είναι οι ρευματικές παθήσεις
β) Μόνο 5% των ασθενών με πόνο στο γόνατο ή στον ώμο, 3% με πόνο στη
μέση, 8% με πόνο στον αυχένα και 23% με πόνο σε 2 ή περισσότερες
αρθρώσεις επισκέπτονται ρευματολόγους.


Υπάρχει πρόληψη;

Πρωτογενής πρόληψη (λήψη και εφαρμογή μέτρων για παρεμπόδιση εμφάνισης μιας πάθησης) μπορεί να εφαρμοστεί για το ρευματικό πυρετό, τενοντοελυτρίτιδες, ορογονοθυλακίτιδες, οσφυαλγία κ.ά.

Δευτερογενής πρόληψη (λήψη και εφαρμογή μέτρων για επίτευξη ύφεσης μιας πάθησης) μπορεί να εφαρμοστεί στην οστεοπόρωση, ουρική αρθρίτιδα, ρευματοειδή αρθρίτιδα, αγκυλωτική σπονδυλαρθρίτιδα, ψωριασική αρθρίτιδα, συστηματικό ερυθηματώδη λύκο, αγγειίτιδες κ.ά..

Υπάρχει θεραπεία;

Σήμερα μπορεί να επιτευχθούν:

• αποτελεσματική θεραπευτική αντιμετώπιση ή και ύφεση των ρευματικών παθήσεων
• δραστική μείωση των δυσμενών κοινωνικοοικονομικών τους επιπτώσεων
• βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών

Απαραίτητες προϋποθέσεις: έγκαιρη διάγνωση και πρώιμη και ορθή θεραπευτική παρέμβαση. Για την εξασφάλισή τους απαιτείται: ενημέρωση του κοινού για τις ρευματικές παθήσεις.

Αλέξανδρος Ανδριανάκος
Ρευματολόγος, Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
Πρόεδρος Ελληνικού Ιδρύματος Ρευματολογίας