Εισαγωγική ερώτηση

Πιστεύετε ότι οι θερμίδες αποτελούν τη μαθηματική εξήγηση της τροφής ή της άσκησης;

i. τροφής
ii. άσκησης
iii. και τα δύο

Σωστή απάντηση: Και τα δύο

Ο Γαλιλαίος (1564-1642) είπε: «Το σύμπαν δεν μπορεί να διαβαστεί παρά μόνο αφού μαθευτεί η γλώσσα του και έχει γίνει εξοικείωση με τους χαρακτήρες με τους οποίους η γλώσσα του είναι γραμμένη. Η γλώσσα του είναι η μαθηματική γλώσσα..» Η εφαρμογή των μαθηματικών στη φύση «απογείωσε» το ρυθμό ανάπτυξης του Ευρωπαϊκού πολιτισμού. Σαφώς και η τροφή και ο τρόπος που κάποιος τρέφεται ή αντίστοιχα η σωματική δραστηριότητα δεν είναι μόνο μαθηματικά, αλλά και ψυχολογία και συνήθειες και πολλοί άλλοι παράγοντες. Πόσες φορές όμως δεν έχετε ρωτήσει τον «ειδικό» σε ένα τραπέζι «Αυτό πόσες θερμίδες έχει;» ή ακόμη «Πόσες θερμίδες έκαψα που καθάριζα το σπίτι σήμερα όλη μέρα;»; Ο αριθμός των θερμίδων φαίνεται να είναι καθοριστικός για πολλούς... Φαίνεται ότι έχουν μπει στη ζωή μας «Τα Μαθηματικά των Θερμίδων»! Διερευνήσετε με τις επόμενες ερωτήσεις πόσα καλά τα γνωρίζετε...

1η Ερώτηση

Με 2 ώρες οικιακές δουλειές (σκούπισμα και σφουγγάρισμα), θα κάψετε περίπου:

i. 200 θερμίδες
ii. 500 θερμίδες
iii. 600 θερμίδες

Σωστή απάντηση: 500 θερμίδες

Σας αρέσει η τάξη; Πόσες φορές δεν αναστενάξατε από την κούραση τελειώνοντας τη γενική καθαριότητα στο σπίτι σας! Αξίζει όμως «θερμιδικά» τον κόπο; Οι 500 θερμίδες (βάσει μιας γυναίκας 60 κιλών) που «καίμε» με 2 ώρες οικιακές δουλειές, όπως το σκούπισμα και το σφουγγάρισμα, σίγουρα είναι πολλές και μόλις διαπιστώσατε ότι δεν καίγονται πολύ εύκολα! Γνωρίζατε όμως ότι, κάθε φορά που σηκώνεστε ελαφρώς φουσκωμένοι από το τραπέζι ή τελειώνοντας ένα γεύμα με μακαρόνια και κιμά (1 & ½ φλιτζάνι), έχετε προσλάβει περισσότερες από 500 θερμίδες; Την επόμενη, λοιπόν, φορά που θα θελήσετε να σερβίρετε μεγαλύτερη μερίδα ή να απολαύσετε λίγο γλυκό μετά το γεύμα, απλά υπολογίστε ότι θα πρέπει να καθαρίσετε... ακόμα και τις γωνίες.

2η Ερώτηση

Σε ένα δεκάλεπτο τηλεφώνημα, μπορείτε να περπατήσετε:

i. 600 βήματα
ii. 1000 βήματα
iii. 2000 βήματα

Σωστή απάντηση: 1000 βήματα

Είστε άτομο κοινωνικό και σας αρέσει να δίνετε… συνεντεύξεις τύπου από το τηλέφωνό σας; Τότε την ώρα που μιλάτε, περπατήστε! Τα 1000 βήματα αντιστοιχούν θερμιδικά σε 50 περίπου θερμίδες (για ένα άτομο 70 κιλών). Μπορεί να ακούγονται λίγες, ωστόσο εάν είστε πολυλογάδες, λάτρεις της τεχνολογίας και διαθέτετε κινητό με εφαρμογή για την καταμέτρηση βημάτων, θα εκπλαγείτε από τον αριθμό των βημάτων που μπορείτε να συγκεντρώσετε κατά τη διάρκεια ενός τηλεφωνήματος. Ώρα λοιπόν, για «μαραθώνιες» συνδιαλέξεις!

3η Ερώτηση

Κατά μέσο όρο, στο οχτάωρο της εργασίας σας, αν σηκώνεστε τακτικά μπορείτε να περπατήσετε:

i. 300 βήματα
ii. 1000 βήματα
iii. 2000 βήματα

Σωστή απάντηση: 2000 βήματα

Ασχολείστε με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης νυχθημερόν, ακόμα και στη δουλειά; Αντί να κάνετε like στη φωτογραφία των διακοπών που μόλις ανάρτησε ο συνάδελφός σας, πείτε το δια ζώσης! Αν η εργασία σας είναι καθιστική, φροντίστε να σηκώνεστε κάθε 1 με 2 ώρες και να περπατάτε ένα πεντάλεπτο. Επιπλέον μπορείτε να περπατήσετε μέχρι το γραφείο ενός συναδέλφου, αντί να του τηλεφωνήσετε. Τα 2000 βήματα αντιστοιχούν σε 100 θερμίδες για ένα άτομο 70 κιλών όσες δηλαδή θα πάρετε από ένα μέτριο ζεστό καπουτσίνο ή ένα ποτήρι αναψυκτικού με ζάχαρη, από 2 κράκερ ή μία μπάρα δημητριακών.

4η Ερώτηση

Κάνοντας το γύρο ενός οικοδομικού τετραγώνου, μπορείτε να περπατήσετε:

i. 100 βήματα
ii. 500 βήματα
iii. 1000 βήματα

Σωστή απάντηση: 500 βήματα

Η άσκηση ακόμα και όταν είναι διαλλειματική, είναι εξαιρετικά σημαντική. Συγκεντρώνοντας πολλά πεντάλεπτα από διάφορες δραστηριότητες μέσα στην ημέρα, θα καταφέρετε να φτάσετε τον στόχο των 10.000 βημάτων (περίπου 30 με 40 λεπτά περπάτημα/ημέρα). Πετάξτε, λοιπόν, τα σκουπίδια σας μερικούς κάδους μακριά, ανεβείτε τις σκάλες, ενώ εάν πρέπει να χρησιμοποιήσετε το αμάξι σας παρκάρετέ το δύο τετράγωνα μακριά. Την επόμενη φορά που θα αγοράσετε παγωτό σοκολάτα και θέλετε να κάψετε τις 150 θερμίδες που έχει μια μπάλα παγωτό του περπατήστε μέχρι το ζαχαροπλαστείο και πάλι πίσω!

5η Ερώτηση

Περπατώντας με μέτριο ρυθμό, σε 30 περίπου λεπτά θα κάψετε περίπου:

i. 100 θερμίδες
ii. 200 θερμίδες
iii. 300 θερμίδες

Σωστή απάντηση: 200 θερμίδες (με βάση ένα άτομο 70 περίπου κιλών)

Έχετε σκύλο; Οργανώστε καθημερινά περιπάτους με το αγαπημένο σας κατοικίδιο. Πολυάριθμες έρευνες επισημαίνουν ότι ακόμα και απλές δραστηριότητες όπως το βάδισμα, η κηπουρική ή το ανέβασμα μιας σκάλας, έχουν σημαντικά οφέλη για την υγεία μας ειδικά όταν γίνονται συστηματικά. Μισή ώρα ήπιας άσκησης, τέσσερις με πέντε φορές την εβδομάδα, που κατά μέσο όρο εξασφαλίζει μια ενεργειακή δαπάνη της τάξης των 2000 – 2500 θερμίδων/εβδομάδα, μπορεί να μειώσει κατά 43% τον κίνδυνο θανάτου (από οποιοδήποτε αίτιο).

6η ερώτηση

Πόσες θερμίδες έχει ένα παξιμάδι ολικής αλέσεως (30-35γρ περίπου);

i. 30 θερμίδες
ii. 60 θερμίδες
iii. 120 θερμίδες

Σωστή Απάντηση: 120 θερμίδες

Η θερμιδική πυκνότητα του παξιμαδιού είναι μεγαλύτερη σε σχέση με το ψωμί, κάτι που δικαιολογείται από το γεγονός ότι το ψωμί περιέχει περισσότερο νερό (30% τουλάχιστον), σε σχέση με το παξιμάδι (5% περίπου). Βεβαίως, το παξιμάδι έχει σαφώς θέση σε μια ισορροπημένη διατροφή, εφόσον περιέχει πλούτο φυτικών ινών, προσθέτει γεύση και κορεσμό. Προσοχή, όμως, αντίθετα με την κοινή πεποίθηση, δεν έχει λιγότερες θερμίδες από το ψωμί. Χρειάζεται ευελιξία και προσαρμογή της μερίδας, για παράδειγμα μπορείτε να αντικαταστήσετε 2 φέτες ψωμί με ένα παξιμάδι 30 γρ περίπου.

7η ερώτηση

Πόσες θερμίδες περιέχει 1 κουταλιά σούπας ελαιόλαδο (13,6γρ);

i. 30 θερμίδες
ii. 120 θερμίδες
iii. 200 θερμίδες

Σωστή Απάντηση: 120 θερμίδες

Γενικά τα λιπαρά αποτελούν την πιο πυκνή πηγή θερμίδων. 1 γραμμάριο λίπους προσφέρει 9 θερμίδες (Kcal). Το ελαιόλαδο σχεδόν στο 100%, όπως και όλα τα φυτικά έλαια, περιέχει λίπος, επομένως μόλις 1 κουταλιά σούπας (13,6 γρ) προσφέρει 120 θερμίδες. Ένα διαιτολόγιο 2000 θερμίδων κατά προσέγγιση πρέπει να περιέχει 30% θερμίδες που προέρχονται από λιπαρά, δηλαδή 600 θερμίδες. Οι 600 θερμίδες από λίπος μεταφράζονται σε 67 γρ λίπος (αφού 1 γρ λίπους περιέχει 9 θερμίδες). Επαγωγικά, αν θέλουμε να υπολογίσουμε το θερμιδικό μας προφίλ, και εφόσον χρειαζόμαστε 2000 θερμίδες την ημέρα για να διατηρούμε το βάρος μας, αφαιρούμε από τα 67 γρ λίπους τα 13,6 γρ για κάθε κουταλιά σούπας ελαιόλαδο που βάζουμε στο πιάτο ή τη μαγειρική μας.

8η ερώτηση

Πόσες θερμίδες δίνει ένα ρόφημα Frappuccino (μεγάλο ποτήρι 600ml);

i. 150 θερμίδες
ii. 250 θερμίδες
iii. 350 θερμίδες

Σωστή απάντηση: 350 θερμίδες

Ο καφές από μόνος του δεν περιέχει θερμίδες, ωστόσο, όσο περισσότερα υλικά προσθέτουμε, τόσο αυξάνεται το θερμιδικό του περιεχόμενο. Η προσθήκη γάλακτος με πλήρη λιπαρά, σιροπιού, ζάχαρη, σαντιγύ και άλλων συστατικών μπορεί να αυξήσει σημαντικά την πρόσληψη θερμίδων μέσα από το καφεδάκι μας, μέχρι και 500 θερμίδες ανά μεγάλο ποτήρι. Μάλιστα, σε πρόσφατη μελέτη στην Ελλάδα, βρέθηκε ότι τα ρηφήματα καφέ αυτής της μορφής αποτελούν τη βασική πηγή θερμίδων μέσω των υγρών στη διατροφή μας.

9η ερώτηση

Πόσες θερμίδες μάς προσφέρει 1 χούφτα ηλιόσποροι (28γρ);

i. 200 θερμίδες
ii. 115 θερμίδες
iii. 165 θερμίδες

Σωστή Απάντηση: 165 θερμίδες

Οι ηλιόσποροι, όπως και άλλοι ξηροί καρποί, είναι ένα συνηθισμένο σνακ που περιέχει περίπου 165 θερμίδες για μια χούφτα, 28 μόλις γραμμαρίων – παρόλο που δεν τους φαίνεται. Οι περισσότερες από τις θερμίδες αυτές οφείλονται στην περιεκτικότητά τους σε λιπαρά, κατά 50% περίπου! Πέρα από τη θερμιδική τους πυκνότητα, οι ηλιόσποροι είναι πολύ πλούσιοι σε βιταμίνη Ε αλλά αποτελούν και πηγή φυτικών ινών. Προσαρμόστε την μερίδα σας στις ανάγκες σας και περπατήστε λίγο παραπάνω για να αντισταθμίσετε την ενέργειά τους.


10η ερώτηση

2 σπιρτόκουτα τυρί «φέτα» (60 γρ) πόσες θερμίδες μάς προσφέρουν;

i. 150 θερμίδες
ii. 200 θερμίδες
iii. 250 θερμίδες

Σωστή Απάντηση: 150 θερμίδες

Πέρα από το φυσικό κάλλος, τα μνημεία και την ιστορία, η ελληνική «φέτα» είναι ένα ακόμη στοιχείο που κάνει γνωστή τη χώρα μας. Είναι ένα είδος γαστρονομικού «προορισμού». Υπάρχουν πολλές ποικιλίες, πολλές διαφορετικές γεύσεις, λόγω ποικιλίας στον τρόπο ωρίμανσης, στις πρώτες ύλες, στη διατροφή των ζώων που δίνουν το γάλα κ.ά. Αποτελείται κατά 70% από πρόβειο γάλα και κατά 30% από γάλα κατσίκας. Είναι πλούσιο σε λιπαρά, στα οποία αποδίδονται οι περισσότερες θερμίδες του, με αποτέλεσμα τα δύο σπιρτόκουτα να δίνουν 150 θερμίδες. Καταναλωτές που πρέπει να αποφεύγουν το αλάτι πρέπει να πλένουν τη φέτα ή αν την αφήνουν κάποια λεπτά στο νερό -αλλάζοντάς το τακτικά- καθώς μια μερίδα φέτα μπορεί να δίνει πάνω από 800mg νατρίου. Μην ξεχνάτε όμως ότι αποτελεί και μια καλή πηγή ασβεστίου.


11η ερώτηση

Ένα ποτήρι 250ml cola light πόσες θερμίδες μας προσφέρει;

i. πρακτικά 0 θερμίδες
ii. 15 θερμίδες
iii. 140 θερμίδες

Σωστή Απάντηση: πρακτικά 0 θερμίδες

Η παρουσία γλυκαντικών υλών (όπως ακετοσουλφαμικό κάλιο, ασπαρτάμη, κυκλαμικό, σουκραλόζη, γλυκαντικό από το φυτό στέβια) στα αναψυκτικά τύπου cola μηδενίζει την ποσότητα θερμίδων. Πρόκειται για ύλες που έχουν εώς και 200 φορές περισσότερο γλυκιά γεύση από τη ζάχαρη, άρα σε πολύ μικρή ποσότητα δίνουν το ίδιο γλυκό αποτέλεσμα. Πρόκειται για εγκεκριμένες ύλες, ενώ η θέση της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) είναι σαφής: «η χρήση εγκεκριμένων ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών υλών σε τρόφιμα και ποτά, τα οποία καταναλώνονται εντός των ορίων της αποδεκτής ημερήσιας πρόσληψης, δεν ενέχει κινδύνους για την υγεία του ανθρώπου». Επιπρόσθετα, το γεγονός ότι οι καταναλωτές δεν επιθυμούν να συμβιβάζονται στη γεύση και την απόλαυση, τα εύγευστα προϊόντα που περιέχουν ολιγοθερμιδικές γλυκαντικές ύλες μπορούν να είναι χρήσιμα στην προσπάθεια ανθρώπων να μειώσουν τη συνολική θερμιδική τους πρόσληψη και να βοηθήσουν στη διαχείριση και ρύθμιση του βάρους γλυτώνοντας από περιττές θερμίδες.


Ενδεικτική βιβλιογραφία
U.S. Department of Health and Human Services, Public Health Service, Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion, Division of Nutrition and Physical Activity. Promoting physical activity: a guide for community action. Champaign, IL: Human Kinetics, 1999.
Hankinson A.L., Daviglus, M., Bouchard C., Carnethon M., Lewis C., Schreiner P., Liu K., Sidney S. Maintaining a High Physical Activity Level Over 20 Years and Weight Gain. JAMA, December 15, 2010—Vol 304, No. 23
Kapsokefalou M, Malisova O, Bountziouka V, Zampelas A. Contribution of beverages to energy intake and balance in a sample of general population in Greece. Ann Nutr Metab 2013; 63 (suppl 1): 961
Paffenberger R.S. , Olseri E. An effective exercise program for optimal health and a longer life. Champaign IL: Human Kinetics Publishers, 1996.
USDA. National Nutrient Database for Standard Reference. http://ndb.nal.usda.gov/ndb/search/list
Τριχοπούλου Α. Πίνακες Σύνθεσης Τροφίμων και Ελληνικών Φαγητών. 2004 (3η έκδοση). Επιστημονικές Εκδόσεις Παρισιάνου
European Food Information Council. EUFIC 10/2012: Ολιγοθερμιδικές Γλυκαντικές Ύλες: Οφέλη και Ασφάλεια. Διαθέσιμο στο: http://www.eufic.org/article/el/nutrition/Sweeteners/expid/Benefits_Safety_Low_Calorie_Sweeteners/ (6-9-2013)



Ιωάννα Κατσαρόλη, Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc

Δημήτρης Μπερτζελέτος, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc

---

Διαβάστε περισσότερα άρθρα...