Η περίοδος της εφηβείας αποτελείται από τέσσερα στάδια:
Το πρώτο στάδιο, από τα έντεκα έως και τα δεκατέσσερα έτη σηματοδοτεί πολλές αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού. Ο έφηβος σε αυτή την ηλικία αισθάνεται φόβο, ντροπή, αμηχανία ενώ τα πρώτα ερωτικά συναισθήματα κάνουν δειλά την εμφάνισή τους. Τα βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του, όπως είναι η εσωστρέφεια και η εξωστρέφεια, αλλά και οι ιδιαίτερες κλίσεις και ικανότητες του παιδιού αρχίζουν να σκιαγραφούνται. Οι γονείς πολλές φορές μπερδεύονται ή ακόμα και ανησυχούν με τις αλλαγές που παρατηρούν στη συμπεριφορά του παιδιού τους, όπου αυτό είναι πιθανό να γίνει επιθετικό και να αντιδρά με παράξενο, αινιγματικό και απρόβλεπτο τρόπο. Στο στάδιο αυτό, το άτομο δημιουργεί παρέες με άτομα του ίδιου φύλου, τις οποίες θεωρεί πολύ ισχυρές. Στα κορίτσια αυτής της ηλικιακής περιόδου αρχίζει η έμμηνος ρύση, ενώ τα αγόρια ανακαλύπτουν τον αυνανισμό και με αυτόν τον τρόπο ικανοποιούν τη σεξουαλική τους περιέργεια.

Στο επόμενο στάδιο, από τα δεκατέσσερα έως τα δεκαεπτά έτη δημιουργείται ένα έντονα ανταγωνιστικό κλίμα με τους γονείς και οι εντάσεις στο σπίτι είναι όλο και πιο συχνές. Ο έφηβος εκφράζει την ανάγκη του για αυτονομία και εκφράζει τη δυσαρέσκειά του να συμμετέχει σε οικογενειακές γιορτές και κοινωνικές εκδηλώσεις που δεν φαίνεται να έχουν πια ενδιαφέρον για τον ίδιο. Η παρέα για αυτόν είναι πολύ σημαντική και συχνά, άλλα πρόσωπα, όπως ένας φίλος ή ο δάσκαλος αποτελούν τα νέα του πρότυπα και είναι αντικείμενα θαυμασμού. Εδώ είναι που εκδηλώνονται οι παράφοροι έρωτες, καταστάσεις έντονου πάθους και μικρής διάρκειας. Ο έφηβος προτιμά να απομονώνεται στο δωμάτιό του ακούγοντας μουσική ή γράφοντας τις κρυφές σκέψεις του. Διανύει μια περίοδο μοναξιάς αλλά και δημιουργικότητας, ασχολείται με φιλοσοφικά ζητήματα και ψάχνει να βρει απαντήσεις στις υπαρξιακές αναζητήσεις του.

Στο τελευταίο κατά σειρά στάδιο, από τα δεκαεπτά έως τα είκοσι έτη, ο έφηβος αποκτά μια πιο σταθερή εικόνα και αίσθηση εαυτού. Στην περίοδο αυτή ξεκινά η σεξουαλική διεκδίκηση και η αναζήτηση ερωτικού συντρόφου. Οι έντονες συγκρούσεις με το οικογενειακό περιβάλλον περιορίζονται κατά πολύ και επέρχεται η συμφιλίωση με τους γονείς, ενώ οι απαιτήσεις της ενήλικης ζωής οδηγούν τον έφηβο να προσαρμοστεί σε μια νέα, περισσότερο ρεαλιστική πραγματικότητα.


Από το βιβλίο 100 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ & ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΟΝΙΟ, ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΦΗΒΟ
Υπό την επιστημονική επιμέλεια του Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας