Πολλοί γιατροί συνταγογραφούν Παρακεταμόλη για τον πόνο της Οστεοαρθρίτιδας ως πρώτη επιλογή όπως επιτάσσουν οι διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες.

Παρόλα αυτά σε μια πρόσφατη μεγάλη μεταανάλυση των αναλγητικών οι ερευνητές συμπέραναν ότι η Παρακεταμόλη δεν έχει καμία χρησιμότητα στη θεραπεία των ασθενών με Οστεοαρθρίτιδα, αν και βρέθηκε ελαφρά καλύτερη από το εικονικό φάρμακο. Πιο συγκεκριμένα ο Sven Trelle και οι συνεργάτες του στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης στην Ελβετία αξιολόγησαν συγκεντρωτικά δεδομένα από τυχαιοποιημένες μελέτες που δημοσιεύτηκαν από το 1980 ως το 2015 με δεδομένα από 58.556 ασθενείς συγκρίνοντας το αποτέλεσμα επτά διαφορετικών Μη Στεροειδών Αντιφλεγμονωδών Φαρμάκων (ΜΣΑΦ) και της Παρακεταμόλης στην ένταση του πόνου και τη φυσική δραστηριότητα στην Οστεοαρθρίτιδα. Η έρευνα αυτή που δημοσιεύτηκε στο διακεκριμένο επιστημονικό περιοδικό «The Lancet Journals» έδειξε ότι η Δικλοφενάκη (κλασικό ΜΣΑΦ) και η Ετορικοξίμπη (εκλεκτικό ΜΣΑΦ) είχαν το καλύτερο αποτέλεσμα από τα υπόλοιπα συχνά χρησιμοποιούμενα αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Η νέα αυτή μελέτη έρχεται να επιβεβαιώσει τρόπο τινά το συμπέρασμα μικρότερης έρευνας με 5.366 συμμετέχοντες που δημοσιεύτηκε το 2014 από το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϋ, ότι η Παρακεταμόλη ήταν αναποτελεσματική στην οξεία οσφυαλγία, ενώ στην περίπτωση της Οστεοαρθρίτιδας παρείχε τόσο μικρό όφελος που δεν είχε καμία πρακτική αξία για τους ασθενείς ή τους γιατρούς. Όλοι οι συγγραφείς ωστόσο, δεν ξεχνούν να μας επισημάνουν την προσοχή στην μακρόχρονη χορήγηση των ΜΣΑΦ εξαιτίας των παρενεργειών τους, κυρίως από το γαστρεντερικό σύστημα και την καρδιά γι’ αυτό και προτείνουν την περιοδική χρήση τους κατά τη διάρκεια των κρίσεων, χωρίς καμία συνδρομή από την Παρακεταμόλη συμπληρώνοντας ότι ισχύει η σύγχρονη άποψη ότι τα αντιφλεγμονώδη πρέπει να χορηγούνται στη μικρότερη αποτελεσματική δόση και για το συντομότερο δυνατό χρονικό διάστημα.

«Άχρηστη» λοιπόν η Παρακεταμόλη στη συνηθέστερη πάθηση που προκαλεί πόνο στην ανθρωπότητα, επισφαλή τα ήπια οπιούχα αναλγητικά, αφού απέδειξαν ότι αυξάνουν τις πτώσεις και τα άλλα ατυχήματα, τί μας μένει; Τα αντιφλεγμονώδη θα απαντούσατε, όχι όμως και με μεγάλη βεβαιότητα.

Πράγματι τα ΜΣΑΦ θεωρούνται γενικώς ασφαλή αναλγητικά, αλλά θα πρέπει να χορηγούνται με προσοχή σε άτομα με έλκος στομάχου, με καρδιακή ανεπάρκεια, πρόσφατο έμφραγμα ή στεφανιαία και νεφρική ανεπάρκεια.

Ας δούμε πρώτα τα νέα από το θέμα γαστρική προστασία και αντιφλεγμονώδη. Είναι γνωστό ότι σε άτομα με χρόνια γαστρικά προβλήματα τα ΜΣΑΦ συνδυάζονται με κάποιο γαστροπροστατευτικό φάρμακο.

Γεγονός το οποίο επιβεβαιώνεται για ακόμα μια φορά στην πρόσφατη μελέτη του καθηγητή Jin Ling Tang και των συνεργατών του που ανέλυσαν ένα σύνολο 82 μελετών με 125.053 ασθενείς και κατέληξαν ότι οι συνδυασμοί ΜΣΑΦ και γαστροπροστατευτικών φαρμάκων, τόσο των κλασικών με ανταγωνιστές Η2 ισταμινικών υποδοχέων (H2Ras), όσο και με αναστολέα της αντλίας πρωτονίων (PPI: Proton Pump Inhibitor), όσο και της κοξίμπης όταν χορηγείται μόνη της, παρέχουν ικανή ασφάλεια στο γαστρεντερικό. Ωστόσο την καλύτερη προστασία προσέφερε με σειρά αποτελεσματικότητας ο συνδυασμός κοξίμπης και PPIs, κοξίμπης, κλασικού ΜΣΑΦ και PPIs και τέλος κλασικού ΜΣΑΦ και H2RAs.

Ο συνδυασμός εκλεκτικού ΜΣΑΦ δηλαδή Κοξίμπης και αναστολέα της αντλίας πρωτονίων, παρότι δεν συστήνεται για όλους τους ασθενείς που λαμβάνουν ΜΣΑΦ, είναι η ασφαλέστερη και πιο αποτελεσματική στρατηγική για εκείνους με υψηλό γαστρεντερικό κίνδυνο. Ιδίως για τους ασθενείς που λαμβάνουν και μικρή δόση ασπιρίνης που μπορεί να ελαττώνει την γαστροπροστατευτική αξία των κοξιμπών.

Ενώ λοιπόν λύσαμε το πρόβλημα του στομάχου προ ημερών απρόσμενα μια νέα επιθετική οδηγία της Υπηρεσίας Διαχείρισης Τροφίμων και Φαρμάκων των Η.Π.Α (FDA) προειδοποιεί αυστηρά για τους καρδιαγγειακούς κινδύνους των ΜΣΑΦ (μυοκαρδιακό έμφραγμα και αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο) σε ασθενείς με προηγούμενο έμφραγμα, στεφανιαίο bypass, καρδιακή ανεπάρκεια, λήψη αντιϋπερτασικών όπως αναστολέων ACE ή αγγειοτενσίνης ΙΙ και διουρητικών επισημαίνοντας πως επιπλοκές μπορεί να εμφανιστούν ακόμα και σε ασθενείς χωρίς προηγούμενα συμπτώματα και μετά χορήγηση για πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Οι απόψεις αυτές είναι γνωστές για ποιό λόγο όμως η FDA επανήλθε με τόσο επιθετικό τρόπο; Άγνωστο!

Επομένως το ερώτημα παραμένει, ποιό είναι το ιδανικό παυσίπονο; Παρακεταμόλη, Παρακεταμόλη και Κωδεϊνη (lonarid) ή ΜΣΑΦ; Τα ευρήματα των παραπάνω μελετών όπως και η αυστηρή παρέμβαση της FDA λίγα περιθώρια μας αφήνουν.

Παρόλα αυτά χρειάζεται να σχολιαστεί το γεγονός ότι πολλοί από τους ασθενείς ίσως να υποφέρουν άσκοπα επειδή κατά καιρούς υπερτονίζονται οι κίνδυνοι των ΜΣΑΦ ή τα οφέλη τους, προβάλλεται ή ακυρώνεται τόσο η Παρακεταμόλη όσο και τα ήπια οπιούχα, γι’ αυτό ίσως οι ερευνητές θα πρέπει να αλλάξουν οπτική γωνία αναζητώντας ή νεότερες αναλγητικές ουσίες ή πρακτικότερους συνδυασμούς, ενώ οι επιτροπές που συντάσσουν τις κατευθυντήριες οδηγίες να λαμβάνουν περισσότερο υπόψη τους την «ανιαρή» καθημερινότητα και να μας «κατευθύνουν» λογικά. Ο ποιητής Γιαμπράν είχε πει: Η υπερβολή είναι μια αλήθεια που έχασε την ψυχραιμία της!.

Κ. Σαρόπουλος
Ορθοπεδικός

---

Διαβάστε περισσότερα άρθρα...