O ιός ΗΡV (ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων και κύριος «ένοχος» για την εμφάνιση καρκίνου του τραχήλου της μήτρας) δεν αποτελεί μόνο γυναικεία υπόθεση αφού είναι ο «ηθικός αυτουργός» και για καρκίνους που πλήττουν τους άνδρες, όπως του στοματοφάρυγγα ή του πρωκτού – η πρόσφατη ιστορία με τον Μάικλ Ντάγκλας, έστω και αν τελικώς παρέμεινε «θολή», μαρτυρεί το πόσο unisex εχθρός μπορεί να είναι ο HPV. Ωστόσο, ελάχιστα (αν όχι μηδαμινά) στοιχεία υπάρχουν σχετικά με τη στάση των ανδρών απέναντι στο μεγαλύτερο «όπλο» ενάντια σε αυτόν τον ιό - «δολοφόνο», το εμβόλιο του HPV που κυκλοφορεί και στη χώρα μας.

Μια νέα μελέτη ειδικών από τη Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων που διεξήχθη με τη συνεργασία της Ελληνικής Ακαδημαϊκής Ομάδας Έρευνας στην Παθολογία Τραχήλου (Hellenic Cervical Pathology Academic study Group - HeCPA study Group) έδειξε για πρώτη φορά ότι οι νεαροί άνδρες είναι πιο δεκτικοί στο εμβόλιο του HPV από τις γυναίκες – γεγονός που, σύμφωνα με τους ειδικούς, δείχνει πολλά και για τη στάση των γυναικολόγων στη χώρα μας σε σχέση με το «σωτήριο» ζήτημα του εμβολιασμού.

Η μελέτη

Η συγκεκριμένη μελέτη (ερευνητές Κ. Αργυρόπουλος, Ε. Κατσανεβάκης, Ι. Μηνάς, Ο. Αργυρίου, Γ. Μουτζούκης, Ζωή Ευαγγέλου, Δήμητρα Γεωργίου, Γ. Βαλασούλης, Μελίνα Στασινού, Μαρία Κύργιου, Μαρία Παρασκευαΐδη, Μαρία Νασιουτζίκη, Ε. Μπιλιράκης, Γ. Κολιόπουλος, Α. Λουφόπουλος, Π. Καρακίτσος και Ε. Παρασκευαΐδης) παρουσιάστηκε μεταξύ άλλων ενδιαφερόντων στοιχείων το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε στην Αθήνα κατά τη διάρκεια του πρώτου Ελληνοτουρκικού Συνεδρίου Παθολογίας Τραχήλου. Όπως εξηγεί στο «Βήμα» ο επικεφαλής της, καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Κολποσκόπησης και Παθολογίας Τραχήλου κ. Ευάγγελος Παρασκευαΐδης «θεωρήσαμε σημαντικό να διερευνήσουμε τις απόψεις και των ανδρών σχετικά με τον ιό HPV και το εμβόλιο πρόληψής του, αφού πρόκειται και για μια… ανδρική υπόθεση. Η όλη ιδέα ξεκίνησε μέσα στο αμφιθέατρο όταν, κατά τη διάρκεια μαθήματος, ρώτησα τους φοιτητές της Ιατρικής τη γνώμη τους σχετικά με το εμβόλιο. Σκεφτήκαμε όμως στη συνέχεια να επεκταθούμε και σε άλλους νεαρούς άνδρες, καθώς οι απαντήσεις μόνο των πιθανότατα ‘υποψιασμένων’ μελλοντικών γιατρών να μην ήταν αντιπροσωπευτικές».

Ετσι συντάχθηκαν ειδικά ερωτηματολόγια στα οποία απάντησαν περί τους 500 νεαροί άνδρες (κυρίως φοιτητές και άλλων τμημάτων σε Ιωάννινα, Θεσσαλονίκη, Αλεξανδρούπολη) από τον Δεκέμβριο του 2012 ως τον Σεπτέμβριο του 2013 (μάλιστα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που αποδεικνύονται «εργαλεία» με πολλές χρήσεις έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην… εξάπλωση της μελέτης). Οι επιστήμονες έθεσαν στους συμμετέχοντες ερωτήματα σχετικά με τον ιό, με τις μεθόδους μετάδοσής του ενώ τους ρώτησαν και αν γνωρίζουν τι ακριβώς προκαλεί στον οργανισμό. Από τους ερωτώμενους ζητήθηκε επίσης να απαντήσουν αν γνωρίζουν ποιες είναι οι μέθοδοι πρόληψης της μετάδοσης του ιού (συμπεριλαμβανομένου του εμβολιασμού) καθώς και αν θα ήταν θετικοί οι ίδιοι στον εμβολιασμό.

Πιο δεκτικοί στον εμβολιασμό από τις γυναίκες

Τι προέκυψε από τις απαντήσεις; Πως ενώ μόνο οι μισοί κατά μέσο όρο νεαροί άνδρες γνώριζαν καλά τα του HPV (για παράδειγμα τέσσερις στους δέκα δεν γνώριζαν την ύπαρξη του εμβολίου ενώ έξι στους δέκα δεν γνώριζαν ότι ο εμβολιασμός προλαμβάνει την εμφάνιση κονδυλωμάτων – είναι γνωστό ότι ο HPV εκτός από καρκίνο είναι υπαίτιος και για τα κονδυλώματα), το 81,05% ήταν θετικό είτε στο να εμβολιαστεί ο γυναικείος στενός «κύκλος» του (η σύντροφος ή η αδελφή του κάθε ερωτώμενου για παράδειγμα) ή και ο ίδιος για τον HPV. Σημειώνεται ότι σε προηγούμενη αντίστοιχη μελέτη που είχε διεξαχθεί από την ίδια ομάδα και είχε παρουσιαστεί στο «ΒHMAScience» σε άρθρο στις 18 Νοεμβρίου 2012, οι νεαρές γυναίκες παρουσιάζονταν πιο ενημερωμένες από τους άνδρες για τον ΗPV (σε ποσοστό που ξεπερνούσε το 70%), ωστόσο ποσοστό μικρότερο του 30% είχε λάβει το εμβόλιο, παρότι γνώριζε τη σημασία του για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας (και όχι μόνο).

Τα ευρήματα αυτά «γεννούν» ευλόγως ερωτήματα, κατά τον κ. Παρασκευαΐδη. «Μήπως η θετική αυτή στάση των ανδρών απέναντι στον εμβολιασμό οφείλεται, τουλάχιστον ως έναν βαθμό, στο ότι δεν επισκέπτονται τους γυναικολόγους όπως οι γυναίκες, που σε σημαντικό ποσοστό δεν είναι επαρκώς ενημερωμένοι για τα πλεονεκτήματα της πρωτογενούς πρόληψης, δηλαδή του εμβολιασμού;» ερωτά ο καθηγητής και σπεύδει να τονίσει πως «σε κάθε περίπτωση αναδεικνύεται για άλλη μια φορά ο σημαντικός ρόλος του γυναικολόγου στην πρόληψη του HPV καθώς και το ζήτημα της ανεπάρκειας σε ό,τι αφορά τη γνώση του συγκεκριμένου ζητήματος ουκ ολίγων ειδικών του χώρου». Προς γνώση και συμμόρφωση. Η μελέτη πάντως συνεχίζεται και επί πλέον διαφωτιστικά στοιχεία αναμένεται να προκύψουν στο μέλλον.

Το scoring system «ανοίγει τα φτερά» του

Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, ήλθε και πάλι στο προσκήνιο ένα ελληνικό τεστ δευτερογενούς πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας το οποίο σε συνδυασμό με τις συμβατικές εξετάσεις εκτιμάται ότι μπορεί να σώσει παρά πολλές ζωές γυναικών. Το scoring system, περί ου ο λόγος, είναι ένας αλγόριθμος εξατομίκευσης του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας σε γυναίκες με παθολογικό τεστ Παπανικολάου (είχε επίσης παρουσιαστεί στο περυσινό άρθρο του «ΒΗΜΑScience»), και όπως όλα δείχνουν είναι τόσο πολύτιμο που ετοιμάζεται για διεθνή «καριέρα». Διαφορετικά κέντρα στη Βρετανία (όπως το Imperial, το Χάμερσμιθ αλλά και τα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία του Μάντσεστερ, του Λάνκαστερ και του Νιουκάσλ) έχουν ήδη εκφράσει επίσημο ενδιαφέρον υιοθέτησης του συγκεκριμένου συστήματος ενώ στο συνέδριο αντίστοιχο ενδιαφέρον έδειξαν οι επιστημονικές εταιρείες Κολποσκόπησης και Παθολογίας Τραχήλου της Τουρκίας, την Αλβανίας αλλά και της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Μάλιστα η Τουρκική Εταιρεία Κολποσκόπησης και Παθολογίας Τραχήλου βράβευσε στο συνέδριο ως σημαντικότερη μελέτη αυτή που αφορούσε το scoring system (συντελεστές Π. Καρακίτσος, Μαρία Κύργιου, Μελίνα Στασινού, Γ. Βαλασούλης, Μαρία Νασιουτζίκη, Ε. Μπιλιράκης, Α. Λουφόπουλος, Ε. Παρασκευαΐδης και η Ελληνική Ακαδημαϊκή Ομάδα Έρευνας στην Παθολογία Τραχήλου- HeCPA). Είναι σημαντικό το να βρίσκεται σε φάση εξαγωγής ένα τέτοιο «τέκνο» του ελληνικού επιστημονικού δαιμονίου, ενώ η χώρα μας βρίσκεται στο «μάτι» του κυκλώνα της κρίσης…

Πηγή ΤΟ ΒΗΜΑ