Τι είναι

Πρόκειται για φλεγμονή του μέσου ωτός [σχ. 75].

Επιδημιολογία

Συνήθως προσβάλλει βρέφη και παιδιά, ηλικίας τριών μηνών με πέντε ετών, με τη μεγαλύτερη συχνότητα στις ηλικίες μεταξύ έξι και δώδεκα μηνών.

Υπολογίζεται ότι μέχρι την ηλικία των δώδεκα μηνών, το 60% των παιδιών έχουν γνωρίσει την εμπειρία τουλάχιστον ενός επεισοδίου οξείας μέσης ωτίτιδας. Έχει διαπιστωθεί ότι η εκδήλωση οξείας μέσης ωτίτιδας σε πολύ μικρή ηλικία αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα υποτροπιάζουσας οξείας μέσης ωτίτιδας. Ακόμη έχει διαπιστωθεί ότι ο παιδικός σταθμός συμβάλλει στην αύξηση επεισοδίων οξείας μέσης ωτίτιδας σε σύγκριση με τα παιδιά που παραμένουν στο σπίτι.

Η συχνότητα της οξείας μέσης ωτίτιδας είναι μεγαλύτερη κατά τους χειμερινούς μήνες, επειδή οι ιογενείς λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος (ρινοϊοί, ιοί παραγρίπης, αδενοϊοί, αναπνευστικός συγκυτιακός ιός κ.ά.) προσβάλλουν συχνότερα τα παιδιά κατά τους μήνες αυτούς προκαλώντας συμφόρηση του ανωτέρω αναπνευστικού συστήματος και προδιαθέτοντας σε οξεία μέση ωτίτιδα.

Αιτιολογία

Τα παθογόνα μικρόβια που προκαλούν μέση ωτίτιδα κατά σειρά συχνότητας είναι: πνευμονιόκοκκος (Streptococcus pneumoniae) 40%, αιμόφιλος γρίπης (Haemophilus influenzae) 25%, μοραξέλλα (Moraxella catarrhalis, παλαιότερη ονομασία Branhamella catarrhalis) 15%, και ακολουθούν β-αιμολυτικός στρεπτόκοκκος ομάδας Α 4%, παθογόνος (χρυσίζων) σταφυλόκοκκος (Staphylococcus aureus) 2%, εντεροβακτηριακά (π.χ. κολοβακτηρίδιο, πρωτείς), και άλλα Gram-αρνητικά βακτηρίδια, κυρίως ψευδομονάδες, <2%.

Το χλαμύδιο της πνευμονίας και το μυκόπλασμα της πνευμονίας απομονώνονται σπάνια ενώ σε 15–20% των περιπτώσεων δεν ανευρίσκεται παθογόνο αίτιο. (Για τα διάφορα μικρόβια βλέπε τα ειδικά κεφάλαια, Μέρος Γ´ του βιβλίου).


Πώς εκδηλώνεται

Η οξεία μέση ωτίτιδα χαρακτηρίζεται από αιφνίδια έναρξη συμπτωμάτων όπως είναι πόνος στα αυτιά και πυρετός. Εξελίσσεται ταχύτατα με πυώδη συλλογή στην κοιλότητα του μέσου ωτός.

Επόμενο πιθανό στάδιο είναι η ρήξη του τυμπάνου και η πυόρροια στον έξω ακουστικό πόρο. Εάν δε γίνει ρήξη, τότε παρατηρείται βαρηκοΐα.
Είναι δυνατόν να παρατηρηθούν ως επιπλοκή της οξείας μέσης ωτίτιδας, μέση ωτίτιδα με υγρό (εκκριτική ωτίτιδα) και χρονία μέση ωτίτιδα καθώς επίσης φλεγμονή του μαστοειδούς άντρου (μαστοειδίτιδα) ή εξαιρετικά σπάνια και υποπεριοριστικό απόστημα της μαστοειδούς απόφυσης.

Διαγνωστική προσέγγιση

Βασίζεται στα κλινικά σημεία (πυρετός, ωταλγία) και την ωτοσκόπηση από Ιατρό Ωτορινολαρυγγολόγο. Όταν υπάρχει ρήξη του τυμπάνου και πυόρροια γίνεται μικροσκόπηση και καλλιέργεια. Όταν απομονωθεί παθογόνο μικρόβιο γίνεται έλεγχος ευαισθησίας στα αντιβιοτικά (αντιβιόγραμμα).

Θεραπευτική προσέγγιση

Η θεραπεία της οξείας μέσης ωτίτιδας γίνεται με χορήγηση αντιβιοτικών από το στόμα.

Η διάρκεια της θεραπείας είναι 7–10 ημέρες. Βελτίωση των συμπτωμάτων παρατηρείται μέσα στα πρώτα δύο με τρία 24ωρα. Φρόνιμο είναι ο ασθενής να επανεξετάζεται λίγες μέρες μετά τη διακοπή της θεραπείας και να εξηγείται στον ίδιο ή το συνοδό του ότι είναι δυνατή η ύπαρξη υγρού στο μέσο ους για διάστημα ενός με τριών μηνών χωρίς αυτό να σημαίνει επιδείνωση ή υποτροπή.

Η τυμπανοκέντηση [σχ. 76] – παρακέντηση του τυμπάνου – και τοποθέτηση σωληνίσκου αερισμού γίνεται όταν υπάρχει κίνδυνος ρήξης.

Στέλιος Χατζηπαναγιώτου
Ιατρός Βιοπαθολόγος – Κλινικός Μικροβιολόγος
Αναπληρωτής Καθηγητής Μικροβιολογίας στην Ιατρική Σχολή της Αθήνας

Νικόλαος–Στέφανος Ι. Λεγάκης
Ομότιμος Καθηγητής Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών
Επίτιμος Πρόεδρος της Ελληνικής Μικροβιολογικής Εταιρείας και της Πανελλήνιας Ένωσης Ιατρικής Βιοπαθολογίας



Απο το βιβλίο "ΤΑ ΜΙΚΡΟΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ" (http://www.tamikrovia.gr)

---

Διαβάστε περισσότερα άρθρα...