Μία από τις συχνές και πολύτιμες χρήσεις των βλαστοκυττάρων είναι οι εφαρμογές τους στην ορθοπεδική. Οι αρθροπάθειες ταλαιπωρούν ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού και το καθιστούν ανίκανο προς εργασία για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι επεμβάσεις που εφαρμόζονται συνήθως είναι μεγάλες και τραυματικές, ενώ συχνά χρησιμοποιούνται μεταλλικές προθέσεις είτε για δημιουργία καινούριας άρθρωσης ή για μηχανική υποστήριξη. Με την έναρξη των εφαρμογών των βλαστοκυτάρων οι επιστήμονες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι μερικές από αυτές τις επεμβάσεις θα μπορούσαν να αποφευχθούν ή να μετατοπιστούν στο μέλλον χρησιμοποιώντας βλαστοκύτταρα.

Τα βλαστοκύτταρα λαμβάνονται από τον μυελό των οστών ή από το λίπος. Και οι δύο πηγές βλαστοκυττάρων περιέχουν μεσεγχυματικά και προενδοθηλιακά κύτταρα τα οποία μπορούν να αναγεννούν το οστό και τον χόνδρο, ενώ συγχρόνως να δημιουργούν μικρά αγγεία τα οποία εξασφαλίζουν τη θρέψη του. Η λήψη του μυελού είναι πιο επώδυνη σε σχέση με τη λήψη του λίπους, υπάρχει όμως περισσότερη εμπειρία στη χρήση του δεδομένου ότι χρησιμοποιείται στην ιατρική τα τελευταία 20 χρόνια.

Βλαστοκύτταρα έχουν χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας του ώμου, του ισχίου και του γόνατος, για τη νέκρωση της κεφαλής του μηριαίου οστού και την αποκατάσταση του μεσοσπονδύλιου δίσκου. Τα βλαστοκύτταρα ενσωματώνονται σε υλικά που μοιάζουν με τον εξωκυττάριο χώρο του οστού και του χόνδρου (ικριώματα) και σε ημιστερεά μορφή χορηγούνται στα σημεία της βλάβης. Η θεραπεία της νέκρωσης της κεφαλής του μηριαίου οστού είναι δύσκολη και οι χειρουργικές επεμβάσεις ή η φαρμακευτική αγωγή συνήθως δεν φέρουν αποτέλεσμα. Η νέκρωση του μηριαίου εμφανίζεται στις ηλικίες από 35 έως 50 ετών και ενοχοποιούνται παράγοντες όπως το αλκοόλ, η υπερχοληστερολαιμία και η καθιστική ζωή. Συχνά εμφανίζεται και στα δύο ισχία και οδηγεί σε μεγάλη αναπηρία.

Η ολική αρθροπλαστική ή η αντικατάσταση της κεφαλής του μηριαίου οστού συνοδεύονται από άμεσες και απώτερες χειρουργικές επιπλοκές με σημαντικότερη τη δημιουργία φλεβικών θρομβώσεων και εμβολή με σημαντικά ποσοστά θνησιμότητας. Η Αγγλία είναι μια χώρα όπου ετήσια 4000 άνθρωποι επισκέπτονται τον ορθοπεδικό με συμπτώματα νέκρωσης της κεφαλής του μηριαίου. Επιστήμονες από το Σαουθάμπτον ανέπτυξαν μια μέθοδο αντιμετώπισης της πάθησης αυτής χρησιμοποιώντας βλαστοκύτταρα του μυελού των οστών σε συνδυασμό με αλλογενή οστικά μοσχεύματα. Τα βλαστοκύτταρα μετατρέπονται σε οστεοβλάστες ή χονδροβλάστες και αναπλάθουν τον κατεστραμμένο ιστό, ενώ τα αιμοποιητικά βλαστοκύτταρα δημιουργούν νέα αγγεία στην περιοχή τα οποία παρέχουν τροφική υποστήριξη στο νεοδημιουργούμενο οστό. Τα οστικά μοσχεύματα αναμειγνύονται με τα βλαστοκύτταρα και αφ ενός μεν προσφέρουν μηχανική υποστήριξη, αφ ετέρου με τους αυξητικούς παράγοντες που εκκρίνουν επιταχύνουν την οστική αναγέννηση. Η μέθοδος έχει εφαρμοστεί με επιτυχία στους πρώτους ασθενείς και αναμένεται περαιτέρω αξιολόγηση των αποτελεσμάτων.

Ο οστίτης ιστός είναι ένας ιστός εύκολα αναγεννώμενος, σε αντίθεση με τον χόνδρο, η μεγάλη ηλικία όμως των ασθενών και η βαρύτητα των συμπτωμάτων εμποδίζουν την αποκατάσταση και τη διατήρηση της λειτουργικότητάς του.


Κ ΚΟΥΖΗ-ΚΟΛΙΑΚΟΥ
ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ