Τα νέα αυτή τη φορά έρχονται από την Αγγλία. Μια μελέτη που δημοσιεύεται στο επίσημο περιοδικό της Βρετανικής Καρδιολογικής Εταιρείας, το γνωστό «Ηeart», από τα Πανεπιστήμια UniversityCollegeκαι UniversityofVersaillesκαι διαπιστώνει: Οι άρρωστοι που πάσχουν από καρδιοπάθειες και βρίσκονται σε κατάθλιψη αντιμετωπίζουν μεγάλο πρόβλημα.

Συγκεκριμένα, οι ερευνητές σε αυτή τη μελέτη παρακολούθησαν 6000 άτομα για 5 ½ χρόνια και κατέληξαν σε ένα σημαντικό συμπέρασμα: ότι όταν υπάρχει κατάθλιψη, ο κίνδυνος του θανάτου τετραπλασιάζεται για τα άτομα που πάσχουν από καρδιοπάθειες και ιδιαίτερα από στεφανιαία νόσο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην ίδια μελέτη παρουσιάζει και το εύρημα ότι η θνητότητα τριπλασιάζεται και όταν ο καταθλιπτικός άρρωστος πάσχει από οποιαδήποτε άλλη σοβαρή αρρώστια που θα μπορούσε να είναι θανατηφόρα, π.χ. καρκίνος, ανεπάρκειες οργάνων κλπ.
Όμως, το πιο εντυπωσιακό σημείο της μελέτης είναι το ότι φαίνεται η κατάθλιψη αυτή καθ’ αυτή δεν είναι μια απλή ψυχιατρική πάθηση αλλά ουσιαστικά μια σοβαρή θανατηφόρα πάθηση, αφού αποδεδειγμένα αφαιρεί ανθρώπινες ζωές. Κατά συνέπεια, με βάση αυτά τα δεδομένα, θα πρέπει ο κάθε άνθρωπος να είναι καλά ενημερωμένος γι’ αυτόν τον ύπουλο εχθρό.
Η θλίψη ύστερα από τον θάνατο προσφιλούς προσώπου, που βελτιώνεται με τον χρόνο, δεν είναι κατάθλιψη.

Η κατάθλιψη περιγράφτηκε από τον Ιπποκράτη με τον όρο μελαγχολία και χαρακτηρίζεται από ένα πλήθος συμπτωμάτων που πολλές φορές υποδύονται σωματικά συμπτώματα. Από περιγραφή της Παλαιάς Διαθήκης, φαίνεται ότι ο βασιλιάς Δαυΐδ έπασχε από κατάθλιψη. Αυτό παρατηρήθηκε γενικότερα και σε άλλες ιστορικές προσωπικότητες, όπως ο Αβραάμ Λίνκολν που είχε στη ζωή του τρεις τουλάχιστον σοβαρές καταθλιπτικές προσβολές.

Ο καταθλιπτικός ασθενής μπορεί να παραπονείται για πολλά σωματικά συμπτώματα όπως εύκολη κόπωση, πονοκεφάλους, στηθαγχοειδή ενοχλήματα με πόνο στο στήθος, πόνους ή φουσκώματα στο στομάχι και την κοιλιά, ανορεξία με αποτέλεσμα να μειώνεται επικίνδυνα το σωματικό τους βάρος - αν και σε ορισμένες περιπτώσεις η πάθηση αυτή εκδηλώνεται με βουλιμία και αύξηση του σωματικού βάρους. Η αϋπνία επίσης είναι μια εκδήλωση που εμφανίζεται σε μεγάλο ποσοστό των καταθλιπτικών ασθενών και που πολλές φορές ταλανίζει τους αρρώστους. Τα παιδιά και οι έφηβοι μπορεί να χάσουν ξαφνικά το ενδιαφέρον τους για τις σπουδές τους στο σχολείο ή στο πανεπιστήμιο. Γενικότερα, η κατάθλιψη μπορεί να εκδηλωθεί ως μία ψυχολογική διαταραχή του ασθενούς, με χαμηλή αυτοεκτίμηση, απώλεια ενδιαφέροντος για οτιδήποτε μέχρι τότε τον ενδιέφερε και απουσία ενθουσιασμού για οτιδήποτε παλιότερα τον συνάρπαζε.

Αναμφισβήτητα η γονιδιακή σύνθεση κάθε ατόμου ενέχεται και για τη νόσο κατάθλιψη. Όμως σοβαρά οδυνηρά γεγονότα, σοβαρές χρόνιες παθήσεις ή ψυχικά νοσήματα μπορεί να αποτελέσουν εκλυτικούς παράγοντες. Η κατάθλιψη οργανικά συνδέεται με την απελευθέρωση νευροορμονών (σεροτονίνη – νορεπινεφρίνη) από τον εγκέφαλο (Ιππόκαμπος). Η ελάττωση αυτών των νευροορμονών στην κυκλοφορία θεωρείται υπεύθυνη για την κλινική εκδήλωση της νόσου.

Η στήλη αυτή θα πρέπει να διευκρινίσει ότι είναι καρδιολογική στήλη και καθόλου δεν φιλοδοξεί να υποκαταστήσει τους ειδικούς νευροφυσιολόγους ή τους ψυχιάτρους. Όμως η τελευταία αυτή μελέτη που ενοχοποιεί την κατάθλιψη για τον τετραπλασιασμό της θνητότητας από καρδιοαγγειακά νοσήματα, υποχρεώνουν τους καρδιοπαθείς και ίσως περισσότερο τους καρδιολόγους να προσέξουν ιδιαίτερα το θέμα και σε συνεργασία με νευρολόγους και ψυχιάτρους να αντιμετωπίσουν από κοινού τον καρδιολογικό ασθενή.


Δημήτριος Θ. Κρεμαστινός
Καθηγητής Καρδιολογίας
Πανεπιστημίου Αθηνών