Οι περισσότεροι τύποι καρκίνοι οφείλονται στην κακή τύχη παρά σε παράγοντες του τρόπου ζωής και την κληρονομικότητα, επιβεβαιώνει μία νέα μελέτη.

Όπως έδειξε, για το σχεδόν 65% των καρκίνων υπαίτια είναι κυρίως η αθροιστική επίδραση τυχαίων «σφαλμάτων» που συμβαίνουν κατά τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων και όχι ο τρόπος ζωής ή τα γονίδια που μας κληροδοτούν οι γονείς μας.

Το εύρημα αυτό επιβεβαιώνει σε μεγάλο βαθμό τα συμπεράσματα προγενέστερων μελετών, στις οποίες είχε υπολογιστεί ότι κατά μέσον όρο μόλις το 5-10% των καρκίνων είναι κληρονομούμενοι και μόλις το 30-40% εξαρτώνται (και) από τον τρόπο ζωής.

Αυτό που δεν ήξεραν, όμως, έως τώρα οι ειδικοί ήταν γιατί μερικοί ιστοί του σώματος (λ.χ. οι μαστοί) είναι χιλιάδες φορές πιο ευάλωτοι στην εμφάνιση καρκινικών όγκων απ’ ό,τι άλλοι (π.χ. το λεπτό έντερο).

Μεταλλάξεις

Το κενό αυτό θέλησαν να καλύψουν επιστήμονες από τις ΗΠΑ, οι οποίοι αναζήτησαν σε 31 ιστούς του σώματος τα τυχαία «λάθη» (τις μεταλλαγές, δηλαδή) που συμβαίνουν στο DNA όταν τα κύτταρα διαιρούνται (πολλαπλασιάζονται) στη διάρκεια της ζωής.

Όσο περισσότερες τέτοιου είδους μεταλλαγές συσσωρεύονται σε ένα κύτταρο, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος να γίνει ανεξέλεγκτος ο πολλαπλασιασμός του και έτσι να αρχίσει ο καρκίνος.

Οι επιστήμονες επινόησαν ένα μαθηματικό μοντέλο που τους επέτρεψε να συγκρίνουν τις μεταλλαγές στους υγιείς ιστούς με τις πιθανότητες εκδήλωσης καρκίνου.

Όπως ανακάλυψαν, υπήρχε ισχυρή συσχέτιση ανάμεσα στον ρυθμό πολλαπλασιασμού των βλαστικών κυττάρων κάθε ιστού με τις πιθανότητες να εκδηλωθεί σε αυτόν καρκίνος κάποια στιγμή στη ζωή.

Επιπλέον, η αθροιστική δράση των τυχαίων μεταλλαγών που συνέβαιναν κατά τον πολλαπλασιασμό αυτό, εξηγεί την εμφάνιση καρκίνου σε 22 από τους 31 ιστούς που εξετάστηκαν.

Στους καρκίνους αυτούς συμπεριλαμβάνονται το γλοιοβλάστωμα (είναι ένα είδος καρκίνου του εγκεφάλου), οι καρκίνοι του λεπτού εντέρου και οι καρκίνοι του παγκρέατος, γράφουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση «Science».

Αντίστοιχα, σε εκείνους που σχετίζονται περισσότερο με τον τρόπο ζωής ή/και την κληρονομικότητα συμπεριλαμβάνονται οι καρκίνοι του δέρματος (σχετίζονται περισσότερο με την έκθεση στον ήλιο), ο καρκίνος του πνεύμονα (το κάπνισμα είναι κύρια και πανίσχυρη αιτία) και ο καρκίνος του παχέος εντέρου (σχετίζεται με την κακή διατροφή και έχει ισχυρή κληρονομική συνιστώσα).

Τύχη και ηλικία

«Πολλοί άνθρωποι οι οποίοι δεν εκδηλώνουν καρκίνο παρότι εκτίθενται σε καρκινογόνες ουσίες όπως ο καπνός του τσιγάρου, συνηθίζουν να αποδίδουν την “προστασία” τους στα καλά τους γονίδια», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής δρ Μπερτ Βόγκελσταϊν, καθηγητής Ογκολογίας & Παθολογοανατομίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Τζωνς Χόπκινς.

«Στην πραγματικότητα, όμως, οι περισσότεροι δεν έχουν καλά γονίδια, αλλά απλώς είναι τυχεροί».

Ο ισχυρότερος παράγοντας κινδύνου για καρκίνο είναι η ηλικία, τόνισε ο δρ Βόγκελσταϊν, εξηγώντας πως ο χρόνος δίνει το περιθώριο στα κύτταρα του σώματος να συσσωρεύσουν γενετικές μεταλλαγές που μπορεί κάποια στιγμή να οδηγήσουν στον καρκίνο.

Όσον αφορά την αιτία του καρκίνου, ο δρ Βόγκελσταϊν είπε ότι ουσιαστικά σε όλους τους καρκίνους παίζουν ρόλο η τύχη, ο τρόπος ζωής και η κληρονομικότητα, αλλά ανά περίπτωση η βαρύτητά τους είναι διαφορετική - και αυτό αποσαφηνίζει η νέα μελέτη.

Πηγή ΤΑ ΝΕΑ