Τι είναι ο Θυρεοειδή αδένας;

Ο Θυρεοειδής αδένας εντοπίζεται στο λαιμό, κάτω από το κρικοειδή χόνδρο ή μήλο του Αδάμ. Παράγει δυο ορμόνες την θυροξίνη ή Τ4 και την τριιωδοθυρονίνη ή Τ3 που ρυθμίζουν τον τρόπο που ο οργανισμός μας διαχειρίζεται τις ενεργειακές του ανάγκες διαδικασία αυτή ονομάζεται μεταβολισμός.

Η φυσιολογική θυρεοειδική λειτουργία ρυθμίζεται από έναν άλλο αδένα που ονομάζεται υπόφυση και εντοπίζεται στον εγκέφαλο. Η υπόφυση παράγει την θυρεοειδοτρόπο ορμόνη ,η οποία εκλεκτικά δρα στον θυρεοειδή και τον διεγείρει με αποτέλεσμα να παράγει την Τ4 και Τ3.


Τι είναι η νόσος του Hashimoto;

Η νόσος του Hashimoto η αλλιώς θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι μια αυτοάνοση νοσολογική οντότητα. Συγκεκριμένα, το ανοσολογικό σύστημα, που έχει σαν σκοπό την προστασία του οργανισμού από οποιοδήποτε βλαπτικό αίτιο, παράγει ουσίες που λέγονται αντισώματα οι οποίες δρουν ενάντια στον θυρεοειδή αδένα με τελικό αποτέλεσμα την μείωση της παραγωγής της θυροξίνης,που οδηγεί στον τελικά σε υποθυρεοειδισμό. Επιπλέον, σε σημαντικό ποσοστό παρατηρείται και αύξηση του μεγέθους του θυρεοειδούς ή αλλιώς βρογχοκήλη σε αρχικά στάδια.
Η νόσος του Hashimoto είναι η πιο συχνή αιτία υποθυρεοειδισμού. Μπορεί να συμβεί στον οποιοδήποτε αλλά συνήθως εμφανίζεται στις γυναίκες και σε άτομα με κληρονομικό ιστορικό. Επιπλέον, σχετίζεται θετικά με την ηλικία.

Ο υποθυρεοειδισμός που εμφανίζεται στην νόσο του Hashimoto διαδράμει με αργό ρυθμό σε μήνες και χρόνια.

Συμπτώματα που σχετίζονται με την νόσο του Hashimoto

• Βρογχοκήλη
• Δυσκολία στην κατάποση
• Δυσανεξία στο ψύχος
• Μικρή αύξηση βάρους
• Κόπωση
• Δυσκοιλιότητα
• Ξερό δέρμα
• Εύθρυπτες τρίχες
• Μεταβολές στην έμμηνο ρύση
• Αδυναμία συγκέντρωσης

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι που σχετίζονται με την νόσο του Hashimoto;

Εάν δεν χορηγηθεί φαρμακευτική αγωγή ,ο υποθυρεοειδισμός που προκαλείται από την νόσο του Hashimoto μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές όπως :

-Βρογχοκήλη ,που οδηγεί σε δυσκολίες στην κατάποση ή και στην αναπνοή.

-Καρδιαγγειακά προβλήματα: αύξηση του μεγέθους της καρδίας , καρδιακή ανεπάρκεια.

-Δυσλειτουργία του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος που εκφράζεται : κατάθλιψη, πτώση της Lipido, διαταραχές στην εγρήγορσης.

-Μυξοιδηματικό κώμα: μια σπάνια αλλά επικίνδυνη για την ζωή επιπλοκή που εμφανίζεται στην περίπτωση σοβαρού υποθυρεοειδισμού που παραμένει για αρκετό χρονικό διάστημα χωρίς αγωγή. Το Μυξοιδηματικό κώμα χρήζει άμεσης αντιμετώπισης σε μονάδα εντατικής θεραπείας.
-Διαταραχές ανάπτυξης στα νεογνά : νεογνά που προέρχονται από μητέρες που παρουσιάζουν υποθυρεοειδισμό και δεν λαμβάνουν αγωγή με θυροξίνη έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να είναι πρόωρα και να χρειαστούν παραμονή σε μονάδα εντατικής θεραπείας. Επιπλέον ,μπορεί να παρουσιάσουν ,πιο σπάνια ,και διαταραχές νοητικής ανάπτυξης λόγω πλημμελούς ανάπτυξης του εγκεφάλου κατά την διάρκεια της ενδομήτριας ζωής.


Πως γίνεται η διάγνωση και η θεραπεία της Νόσου του Hashimoto;

Η διάγνωση ξεκινάει με την έκθεση των συμπτωμάτων στον ιατρό σας. Η ιατρική εξέταση στον λαιμό μπορεί να αποκαλύψει την ύπαρξη μικρής διόγκωσης στην περιοχή του θυρεοειδούς. Επιπλέον, οι ακόλουθες αιματολογικές εξετάσεις υποδηλώνουν δυσλειτουργία του θυρεοειδούς :

TSH test:Υψηλή τιμή της TSH υποδηλώνει ότι τα αποθέματα της θυροξίνης στον οργανισμό είναι μειωμένα (υποθυρεοειδισμός) για τον συγκεκριμένο άτομο.

T4 test και T3 test: Χαμηλές τιμές , ιδιαίτερα των ελευθέρων κλασμάτων (fT4,fT3), Τ4 και Τ3 υποδηλώνουν υποθυρεοειδισμό.

Αντισώματα έναντι της θυρεοειδικής υπεροξειδάσης (anti-TPO): η μέτρηση αυτή ανιχνεύει την ύπαρξη αντισωμάτων που στρέφονται κατά του θυρεοειδούς. Η θετικότητα αυτών των αντισωμάτων είναι ένδειξη της Νόσου του Hashimoto στον εξεταζόμενο άτομο.
Ωστόσο , εάν δεν υπάρχει μεταβολή στις ορμόνες του θυρεοειδούς συνήθως συνιστάται τακτικός επανέλεγχος .

Στην περίπτωση μείωσης της θυροξίνης και εμφάνισης υποθυρεοειδισμού η αγωγή συνίσταται στην χορήγηση θυροξίνης και ονομάζεται θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης με θυροξίνη.

Η καθημερινή χορήγηση θυροξίνης επαναφέρει τα επίπεδα Τ4 και TSH στο φυσιολογικό, που είναι ουσιαστικά συνώνυμο με την αποκατάσταση της φυσιολογικής λειτουργίας του θυρεοειδούς. Στις περισσότερες περιπτώσεις η αγωγή υποκατάστασης με θυροξίνη είναι δια βίου ,με περιοδικό έλεγχο για ρύθμιση της δοσολογίας.

Για την αποφυγή επιπλοκών στην περίπτωση της Νόσου του Hashimoto ακρογωνιαίος λίθος είναι η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία. Η αποκατάσταση γίνεται μέσω της εύρυθμης σχέσης γιατρού-ασθενούς με σκοπό την πιστοποίηση της νόσου και προσαρμογή της κατάλληλης θεραπείας. Σε περίπτωση επανεμφάνισης των συμπτωμάτων είναι απαραίτητος ο επανακαθορισμός της δόσης της θυροξίνης σύμφωνα με τις οδηγίες του ιατρού σας.

Ιωάννης Λεγάκης
Αναπληρωτής Διευθυντής Ενδοκρινολογίας
Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν
Επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Αθηνών