Στις 6 Δεκεμβρίου σε ένα δικαστήριο της Ουάσινγκτον έλαβαν χώρα οι πιο πρόσφατες αγορεύσεις επί της υπόθεσης Sherley v Sebelius, στο επίκεντρο της οποίας βρίσκεται το ερώτημα κατά πόσον ομοσπονδιακά κονδύλια θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται για έρευνα πάνω σε βλαστοκύτταρα από ανθρώπινα έμβρυα. Τα εν λόγω κονδύλια προέρχονται από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας, τη μεγαλύτερη «πηγή» χρηματοδότησης ιατρικής έρευνας στον κόσμο. Το αποτέλεσμα αυτής της δίκης - που μπορεί να καταλήξει στο Ανώτατο Δικαστήριο- ενδεχομένως να καθορίσει το μέλλον της προόδου πάνω στο χώρο- και αν θα υπάρξει μέλλον εντός των συνόρων των ΗΠΑ.

Τα εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα έχουν τη δυνατότητα να αντιγράψουν κάθε είδος ιστού, κάτι που παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον για την ιατρική έρευνα, μια και θεωρείται πως στο μέλλον βλαστοκυτταρικές θεραπείες θα χρησιμοποιούνται για την «επιδιόρθωση» κατεστραμμένων ανθρωπίνων ιστών. Το πρόβλημα είναι ότι προέρχονται από βλαστοκύστες, που αποτελούν ένα από τα πρώτα επίπεδα της εμβρυϊκής ανάπτυξης. Η εξαγωγή κυττάρων για καλλιέργεια καταστρέψει τη βλαστοκύστη- και εκεί παρουσιάζεται το πρόβλημα.

Επί κυβέρνησης Μπους, είχε αποφασιστεί πως ομοσπονδιακά κονδύλια θα διοχετεύονταν μόνο σε έρευνα πάνω σε «γραμμές» βλαστοκυττάρων που είχαν δημιουργηθεί από μία ημερομηνία και μετά. Το Μάρτιο του 2009, ο Μπαράκ Ομπάμα αποφάσισε πως θα υποστηρίζεται η δουλειά πάνω σε πιο νέες γραμμές, και το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας ετοιμάστηκε να ξεκινήσει τη χρηματοδότηση. Αλλά η τροπολογία Ντίκεϊ- Γουΐκερ (1996) απαγορεύει τη χρήση ομοσπονδιακών κονδυλίων σε έρευνα που προϋποθέτει την καταστροφή ανθρωπίνων εμβρύων.

Το τοπίο είναι εξαιρετικά «γκρίζο», καθώς, αν και απαγορεύεται ρητά η χρήση κρατικής χρηματοδότησης σε έρευνες που εμπλέκουν κατεστραμμένα έμβρυα, δεν διευκρινίζεται αν επιτρέπεται η έρευνα πάνω σε «γραμμές» κυττάρων που δημιουργήθηκαν χωρίς χρήματα των φορολογουμένων.

Οι πολέμιοι της έρευνας διαφωνούν. Στην «αιχμή του δόρατος» βρίσκονται δύο επιστήμονες, ο Τζέημς Σέρλεϊ (επιστήμονας του οποίου οι εργοδότες υποστηρίζουν τη θέση του Εθνικού Ινστιτούτου) και η Τερέζα Ντάισερ (ιδρύτρια μίας εταιρείας βιοτεχνολογίας που δεν δουλεύει με θεραπείες που εμπλέκουν χρήση εμβρύων). Και οι δύο εργάζονται με ενήλικα βλαστοκύτταρα (σαφώς μικρότερων δυνατοτήτων από ό,τι τα εμβρυϊκά). Η θέση τους είναι πως η υποστήριξη του Ινστιτούτου θα βλάψει τη δική τους δουλειά, μειώνοντας τα κονδύλια, και πως παραβιάζεται η τροπολογία Ντίκεϊ- Γουΐκερ.

Μετά από σκληρούς δικαστικούς αγώνες, η υπόθεση έχει φτάσει σε ένα σημείο όπου θεωρείται πως η «τελική μάχη» θα κρίνει και τη μοίρα της έρευνας πάνω στα βλαστοκύτταρα που επιτρέπεται (βάσει των αποφάσεων της κυβέρνησης Μπους). Προς το παρόν πάντως, (καθώς το Κογκρέσο φαίνεται απρόθυμο να βοηθήσει) η υπόθεση φαίνεται να έχει βαλτώσει.

Η ειρωνεία του όλου ζητήματος είναι πως, τον τελευταίο καιρό, η έρευνα πάνω στα βλαστοκύτταρα είχε αρχίσει να γίνεται εξαιρετικά ενδιαφέρουσα: τον Ιανουάριο, ερευνητές του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, Σαντ Ντιέγκο, ανέπτυξαν μία μέθοδο χρήσης τους για να δημιουργούν «μοντέλα» ασθενειών. Επίσης, το περασμένο έτος, ομάδα του πανεπιστημίου της Μινεσότα βρήκε έναν τρόπο «καθοδήγησης» των βλαστοκυττάρων έτσι ώστε να μεταμορφώνονται σε ένα νέο, πανίσχυρο είδος λευκοκυττάρου, το οποίο μπορεί να καταστρέφει καρκινικά κύτταρα.

Επίσης, λαμβάνουν χώρα κλινικές δοκιμές. Η Geron (Καλιφόρνια) είναι η πρώτη αμερικανική εταιρεία που δοκίμασε μία θεραπεία βλαστοκυττάρων, ενώ η Advanced Cell Technology (Μασαχουσέτη) πήρε έγκριση για δοκιμή μίας θεραπείας πάνω στη νόσο του Στάργκαρντ.

Κάποιοι ερευνητές αναζητούν τρόπους δημιουργίας βλαστοκυτταρικών θεραπειών χωρίς να καταστρέφονται έμβρυα. Το 2006, ο Σίνγια Γιαμανάκα του πανεπιστημίου του Κυότο χρησιμοποίησε τέσσερα γονίδια για να «ξεγελάσει» κύτταρα ενήλικων ποντικών έτσι ώστε να βρεθούν σε μία κατάσταση αντίστοιχη με εμβρυϊκών βλαστοκυττάρων. Κάτι αντίστοιχο έκανε ο Ντέρικ Ρόσι, του Χάρβαρντ.

Την ίδια στιγμή πάντως, ερευνητές εκτός των ΗΠΑ «εφορμούν» δυναμικά στο χώρο, με Μ. Βρετανία, Ισραήλ, Σιγκαπούρη και Νότια Κορέα να έχουν φιλόδοξα σχέδια για τον εν λόγω κλάδο επιστημονικής έρευνας.

Πηγή Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ