Τα αποτελέσματα της μελέτης Φάσης ΙΙΙ για το SOM230 (πασιρεοτίδη) επέδειξαν μείωση των επιπέδων κορτιζόλης σε ασθενείς με νόσο Cushing. Η νόσος Cushing είναι μια πάθηση κατά την οποία τα επινεφρίδια απελευθερώνουν υπερβολική ποσότητα κορτιζόλης, εξ΄ αιτίας ενός καλοήθους (μη καρκινικού) υποφυσιακού αδενώματος, η οποία ενδέχεται να αποβεί θανάσιμη. Τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν στο 14ο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νευροενδοκρινολογίας (ENEA).

Η πλειονότητα των ασθενών που αξιολογήθηκαν (91/103) παρουσίασε σε διάστημα έξι μηνών μείωση των επιπέδων ελεύθερης κορτιζόλης ούρων (UFC), η οποία συνιστά το βασικό δείκτη βιοχημικού ελέγχου της νόσου. Τα επίπεδα της UFC ομαλοποιήθηκαν στο 26% των ασθενών που τυχαιοποιήθηκαν στο σκέλος θεραπείας με SOM230 900µg δις ημερησίως, ικανοποιώντας το κύριο καταληκτικό σημείο της μελέτης. Επίσης, η διάμεση UFC ελαττώθηκε κατά 48% και στις δύο ομάδες ασθενών, των 900µg και των 600µg. Μετά από 12 μήνες θεραπείας, τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν την διάρκεια της αποτελεσματικότητας.

Κατά μέσο όρο, τα επίπεδα της UFC μειώθηκαν, ενώ βελτιώθηκαν και τα κλινικά συμπτώματα της νόσου Cushing, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης της αρτηριακής πίεσης, της ολικής χοληστερόλης, του βάρους και του δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ).

Η νόσος Cushing προκαλείται από ένα καλοήθη όγκο στον αδένα της υπόφυσης, ο οποίος εκκρίνει μία πεπτιδική ορμόνη γνωστή και ως φλοιοεπινεφριδιότροπος ορμόνη (ACTH), η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων κορτιζόλης από τα επινεφρίδια. Η κορτιζόλη είναι μια ισχυρή στεροειδής ορμόνη που ρυθμίζει ένα ευρύ φάσμα σωματικών λειτουργιών, όπως είναι μεταξύ άλλων ο μεταβολισμός και η ανοσία. Η νόσος Cushing μπορεί να προκαλέσει σοβαρές καρδιαγγειακές και μεταβολικές παθήσεις ή ακόμη και θάνατο. Προς το παρόν, δεν υπάρχουν εγκεκριμένα φαρμακευτικά σκευάσματα για τη θεραπεία της νόσου Cushing1.

«Οι διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές, όπως είναι η χειρουργική επέμβαση ή η ακτινοθεραπεία του όγκου, δεν αποτελούν θεραπεία για περισσότερους από τους μισούς ασθενείς με νόσο Cushing. Υπάρχει, επομένως, μια επιτακτική ανάγκη για νέες θεραπείες», δήλωσε η Δρ. Annamaria Colao, Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας και Διευθύντρια της Μονάδας Νευροενδοκρινολογίας στο Τμήμα Μοριακής και Κλινικής Ενδοκρινολογίας και Ογκολογίας του Πανεπιστημίου Federico II της Νάπολης και μία εκ των ερευνητών της μελέτης. «Τα δεδομένα της μελέτης δείχνουν ότι το SOM230 έχει την ικανότητα να στοχεύει κατευθείαν τον υποκείμενο υποφυσιακό όγκο και να καταστέλλει την παραγωγή κορτιζόλης, βοηθώντας έτσι τους ασθενείς να επιτύχουν τον βιοχημικό έλεγχο της νόσου καθώς επίσης και των συνοδών συμπτωμάτων».

Η PASPORT-CUSHINGS (PASireotide clinical trial PORTfolio - CUSHING’S disease) είναι η μεγαλύτερη τυχαιοποιημένη μελέτη που έχει διεξαχθεί ποτέ για την εκτίμηση μιας φαρμακευτικής θεραπείας σε ασθενείς με νόσο Cushing. Η δοκιμή εντάσσεται σε ένα ευρείας κλίμακας παγκόσμιο πρόγραμμα κλινικής ανάπτυξης, το οποίο αναμένεται να εκτιμήσει την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του SOM230 σε ένα φάσμα υποφυσιακών και νευροενδοκρινών όγκων.

«Τα θετικά αποτελέσματα αυτής της μελέτης μας φέρνουν ένα βήμα πιο κοντά στην διάθεση μιας νέας θεραπευτικής επιλογής στους ιατρούς, ώστε να μπορέσουν να βοηθήσουν άτομα που ζουν με τα συμπτώματα της νόσου Cushing και τα οποία καταβάλλονται τόσο σωματικά όσο και ψυχικά», δήλωσε ο Hervé Hoppenot, Πρόεδρος της Novartis Oncology.

Τα δεδομένα της μελέτης θα υποστηρίξουν την πρώτη υποβολή αίτησης στις ρυθμιστικές αρχές για έγκριση του SOM230, που προγραμματίζεται για φέτος. Το SOM230 έχει χαρακτηρισμό ορφανού φαρμάκου για τη νόσο Cushing στις Η.Π.Α. και στην Ευρώπη. Στις Η.Π.Α., ορφανά φάρμακα είναι εκείνα τα οποία αναπτύσσονται για τη θεραπεία νόσων που προσβάλλουν λιγότερους από 200.000 ανθρώπους ενώ στην Ευρώπη εκείνα τα οποία αναπτύσσονται για τη θεραπεία νόσων που προσβάλλουν λιγότερα από πέντε στα 10.000 άτομα.


Λεπτομέρειες της μελέτης
Η PASPORT-CUSHINGS είναι μια προοπτική μελέτη Φάσης ΙΙΙ σε 162 ασθενείς, η οποία διεξήχθη σε 68 κέντρα σε 18 χώρες. Η μελέτη εκτίμησε την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του σκευάσματος SOM230 σε ασθενείς με εμμένουσα ή υποτροπιάζουσα νόσο Cushing, καθώς και σε νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς με νόσο Cushing για τους οποίους η χειρουργική επέμβαση δεν είναι κατάλληλη επιλογή.


Σχετικά με τη νόσο Cushing
Η νόσος Cushing είναι μια σπάνια αλλά σοβαρή νόσος που προσβάλλει περίπου 10 με 15 άτομα ανά εκατομμύριο πληθυσμού ετησίως. Εμφανίζεται συχνότερα σε ενήλικες 20-50 ετών και τρεις φορές πιο συχνά σε γυναίκες από ότι σε άνδρες. Η νόσος Cushing εκδηλώνεται με αύξηση βάρους, παχυσαρκία κορμού, πανσεληνοειδές προσωπείο, έντονη κόπωση και αδυναμία, πορφυρές ραβδώσεις στο δέρμα, κατάθλιψη και άγχος. Μέχρι σήμερα, δεν έχουν εξακριβωθεί οι αιτίες ή παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση των καλοηθών υποφυσιακών αδενωμάτων που προκαλούν τη νόσο Cushing.

Στις επιπλοκές της νόσου Cushing συμπεριλαμβάνονται η οστεοπόρωση, η αντίσταση στην ινσουλίνη με μεγαλύτερη συχνότητα δυσανεξίας στη γλυκόζη και σακχαρώδους διαβήτη, η υψηλή αρτηριακή πίεση, οι λιπιδικές ανωμαλίες, οι λοιμώξεις, η νεφρολιθίαση και ψυχικές ασθένειες, όπως η κατάθλιψη. Οι καρδιαγγειακές επιπλοκές που εμφανίζονται όταν η νόσος δεν αντιμετωπίζεται θεραπευτικά, όπως η στεφανιαία αρτηριοπάθεια, η συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια και το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, συμβάλλουν σε ένα ποσοστό θνησιμότητας που είναι τετραπλάσιο σε σύγκριση με τον υγιή πληθυσμό.

Η πιο συνηθισμένη θεραπευτική προσέγγιση της νόσου Cushing είναι η χειρουργική αφαίρεση του αδενώματος. Η νόσος εμμένει και/ή υποτροπιάζει στο 50% των χειρουργημένων ασθενών. Αν η χειρουργική επέμβαση δεν είναι κατάλληλη ή αποτελεσματική, άλλες επιλογές θεραπείας είναι η ακτινοβολία της υπόφυσης, η στερεοτακτική ακτινοχειρουργική ή ακτινοβολία γ-knife, η επινεφριδεκτομή, και η αναστολή της παραγωγής κορτιζόλης.

Σχετικά με το SOM230 (πασιρεοτίδη)
Το SOM230 είναι μια υπό έρευνα θεραπεία που στοχεύει στην αιτία που προκαλεί τη νόσο Cushing, αποσκοπώντας στον έλεγχο της υπερέκκρισης κορτιζόλης και των επιπλοκών της. Το SOM230 στοχεύει πολλούς υποτύπους του υποδοχέα σωματοστατίνης (sst), μιας ορμόνης που ελέγχει τον αδένα της υπόφυσης. Έχει υψηλότερη συγγένεια με τον υποτύπο sst5, ο οποίος εκφράζεται συχνά από υποφυσιακούς όγκους που συνδέονται με τη νόσο Cushing. Τα διαθέσιμα εγκεκριμένα ανάλογα σωματοστατίνης συνδέονται εκλεκτικά κυρίως με τον υποτύπο sst2 και δεν είναι αποτελεσματικά στη νόσο Cushing.

Το SOM230 μελετάται επί του παρόντος υπό τη μορφή υποδόριας ένεσης χορηγούμενης δύο φορές την ημέρα και υπό τη μορφή ενδομυϊκής ένεσης μακράς δράσης (LAR) χορηγούμενης άπαξ μηνιαίως, για τη θεραπεία διαφόρων παθήσεων, όπως η νόσος Cushing, το καρκινοειδές σύνδρομο και η μεγαλακρία.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΝΟΣΟ CUSHING