Η αλήθεια είναι ότι στις μέρες μας έχουν αυξηθεί σημαντικά οι γνώσεις μας για τους προδιαθεσικούς παράγοντες της νόσο Αλτχάιμερ (ΝΑ), γεγονός που μας επιτρέπει σε σημαντικό βαθμό την πρόληψή της.

Οι σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου που έχουν διαπιστωθεί για τη ΝΑ είναι η γενετική προδιάθεση και η αύξηση της ηλικίας, παράγοντες μη τροποποιήσιμοι.

Ωστόσο, υπάρχουν και τροποποιήσιμοι παράγοντες όπως είναι οι καρδιαγγειακοί παράγοντες, το κάπνισμα, οι κακώσεις της κεφαλής, η κατάθλιψη, διάφορα φάρμακα (οιστρογόνα, αντιυπερτασικά, αντιλιπιδαιμικά, αντιφλεγμονώδη κλπ), οι παράγοντες που επηρεάζουν τα νοητικά αποθέματα (IQ, εκπαίδευση, επάγγελμα, πνευματικές, κοινωνικές δραστηριότητες, φυσική άσκηση κλπ) και οι διατροφικοί παράγοντες.

Οι καρδιαγγειακοί παράγοντες είναι σαφές ότι προδιαθέτουν για αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και αγγειακή άνοια. Πρόσφατες μελέτες μας παρέχουν ενδείξεις διαβήτης, υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, και παχυσαρκία στη μέση ηλικία πιθανώς να αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης ΝΑ μερικές δεκαετίες αργότερα.

Εγκεφαλικές κακώσεις -σε οποιαδήποτε ηλικία- που έχουν ως αποτέλεσμα διάσειση και απώλεια συνείδησης για μεγάλο χρονικό διάστημα φαίνεται να αυξάνουν την πιθανότητα για ΝΑ. Επίσης δεν είναι σαφές αν η κατάθλιψη πράγματι αυξάνει τον κίνδυνο για ΝΑ ή απλώς αντιπροσωπεύει μια πρώιμη εκδήλωση της ίδιας της νόσου.

Άνθρωποι με μεγαλύτερα νοητικά αποθέματα πιθανώς μπορούν να αντιρροπούν τις βλάβες τύπου ΝΑ στον εγκέφαλό τους, ώστε να εκδηλώνουν τη νόσο αργότερα ή και καθόλου. Πολλές μελέτες δείχνουν ότι άνθρωποι με υψηλότερο IQ, περισσότερα χρόνια εκπαίδευσης, περισσότερο απαιτητικά επαγγέλματα και περισσότερες δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου (πνευματικές, κοινωνικές, σωματικές) έχουν μικρότερες πιθανότητες ανάπτυξης ΝΑ.

Ο κύριος περιβαλλοντικός παράγοντας που έχει συσχετιστεί με τη ΝΑ είναι η διατροφή. Μεγαλύτερη πρόσληψη βιταμινών όπως C, Ε, Β6, Β12 και φυλλικού οξέως, φλαβονοειδών, ακόρεστων λιπαρών και ψαριών και μέτρια κατανάλωση αλκοόλ έχουν συσχετιστεί με μειωμένο κίνδυνο ΝΑ. Νεότερα δεδομένα υποδηλώνουν ότι η Μεσογειακή Δίαιτα πιθανώς σχετίζεται και με μειωμένη πιθανότητα για ΝΑ.

Μεγάλες μελέτες με αντικείμενο την πρόληψη και τη θεραπεία της ΝΑ βρίσκονται σε εξέλιξη και ελπίζουμε ότι σύντομα θα έχουμε ριζικές θεραπείες και αποτελεσματικές στρατηγικές πρόληψης της ΝΑ, της επιδημίας του 21ου αιώνα.

Δρ Παρασκευή Σακκά
Νευρολόγος - Ψυχίατρος
Πρόεδρος της Εταιρείας Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών Αθηνών
Διευθύντρια του τμήματος Νευροεκφυλιστικών Παθήσεων Εγκεφάλου – Ιατρείου Μνήμης, Νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ

---

Διαβάστε περισσότερα άρθρα...