Η χειρουργική αποκατάσταση μαστού έχει ως σκοπό να επαναφέρει την γυναίκα σε παρόμοια κατάσταση με εκείνη στην οποία βρισκόταν πριν από την επέμβαση της μαστεκτομής για καρκίνο του μαστού. Η επανορθωτική επέμβαση μπορεί να γίνει είτε άμεσα (μαζί με την μαστεκτομή) είτε αργότερα (όποτε η γυναίκα επιθυμεί).

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για την αποκατάσταση του μαστού αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η μικροχειρουργική αποκατάσταση χρησιμοποιώντας μόνο ιστούς από το ίδιο μας το σώμα είναι το gold standard.

Οι μικροχειρουργικές τεχνικές έφεραν επανάσταση στην πλαστική χειρουργική του μαστού όταν άρχισαν να χρησιμοποιούνται ευρέως πριν 20-25 χρόνια.

Η μικροχειρουργική περιλαμβάνει την μεταφορά ιστών μαζί με τα αγγεία τους από ένα σημείο του σώματος σε ένα άλλο. Ο ιστός και τα αγγεία επανασυνδέονται στην καινούργια περιοχή με το μικροσκόπιο. Αυτές οι τεχνικές μάς δίνουν την δυνατότητα, με μια επέμβαση και με τη χρήση ιστών (δέρμα, λίπος, μερικές φορές μυς) από την κοιλιά, τους μηρούς ή τους γλουτούς, να δημιουργήσουμε καινούργιο στήθος χωρίς ένθεμα σιλικόνης.

Τα τελευταία 10 χρόνια στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη η τάση είναι όλο και περισσότερες γυναίκες να επιλέγουν αυτό τον τρόπο αποκατάστασης του μαστού γιατί έχει περισσότερα πλεονεκτήματα και σχετικά λίγα μειονεκτήματα.

Τα βασικά πλεονεκτήματα συνοψίζονται στο ότι:
1) Χρησιμοποιούνται ιστοί από το σώμα μας (αυτολόγος).
2) Ο νέος μαστός έχει πιο φυσιολογική υφή, όψη και σχήμα.
3) Χρειάζεται μόνο ένα χειρουργείο.
4) Αποφεύγουμε την χρησιμοποίηση σιλικόνης ή άλλων ενθεμάτων.

Από την άλλη πλευρά, τα μειονεκτήματα περιορίζονται στα εξής:
1) Μεγάλη διάρκεια χειρουργείου (4-6 ώρες).
2) Πέντε ημέρες παραμονή στο νοσοκομείο.
3) Δημιουργία ουλής σε άλλο μέρος του σώματος (κοιλιά, γλουτούς, μηρούς).

Η κλασσική μέθοδος όπως αρχικά είχε περιγράφει περιλάμβανε την χρησιμοποίηση δέρματος, λίπους και ενός μυ από το κοιλιακό τοίχωμα (TRAM flap, κρημνος). Στο τέλος στην κοιλιά έμενε μια ουλή παρόμοια με αυτήν που μένει μετά από πλαστική κοιλιάς. Επειδή όμως μαζί με το δέρμα και το λίπος μεταφέραμε στο καινούργιο μαστό και τον ορθό κοιλιακό μυ πολλές φορές δημιουργούνταν προβλήματα στο κοιλιακό τοίχωμα (δότρια περιοχή). Τώρα, πια έχουμε την δυνατότητα να παίρνουμε μόνο το δέρμα και το λίπος της κάτω κοιλιακής χώρας (spare tyre το λενε οι αγγλοσαξωνες) αφήνοντας πίσω άθικτους τους μυς του κοιλιακού τοιχώματος. Το αποτέλεσμα είναι μια ουλή ακριβώς ίδια με αυτήν που έχουν γυναίκες που υποβλήθηκαν σε κοιλιοπλαστική (tummy tuck), χωρίς καμία αδυναμία στο κοιλιακό τοίχωμα.

Για να επαναιματώσουμε τους ιστούς στη νέα τους θέση αφού δημιουργήσουμε το μαστό ενώνουμε τα μικρά διατητραίνωντα (perforator vessels) αγγεία , σε αγγεία στην μασχάλη ή πίσω από το στέρνο. Αυτός είναι ο ελεύθερος κρημνός της εν τω βαθει κάτω υπογαστρίας διατιτραινων αρτηρίας (DIEP flap για τους αγγλοσάξωνες). Η επαναιμάτωση των ιστών στη νέα τους θέση γίνεται συνδέοντας τις μικρές αρτηρίες και φλέβες χρησιμοποιώντας μικροχειρουργικές μεθόδους και μικροσκόπιο. Άλλα μέρη που μπορούν να χρησιμοποιηθούν αν δεν υπάρχει «ρεζέρβα» στην κοιλιά είναι ιστός από τους γλουτούς ή από την εσωτερική επιφάνεια των μηρών. Η τεχνική μεταφοράς και επαναιμάτωσης των ιστών είναι παρόμοια με αυτήν που περιγράφεται πιο πάνω. Το βασικό «μειονέκτημα» αυτών των επεμβάσεων είναι ότι διαρκούν πολλές ώρες (4-6 ώρες) και ότι είναι απαραίτητο η ασθενής να μην έχει άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας. Η μεγάλη υπεροχή αυτών των επεμβάσεων σε ασθενείς που συμπληρώνουν όλα τα προεγχειρητικά κριτήρια αποδεικνύεται από πολλές επιστημονικές μελέτες που έχουν δημοσιευτεί τα τελευταία χρόνια σε έγκριτα περιοδικά. Ταυτόχρονα με το πέρασμα του χρόνου έχουν βελτιωθεί σημαντικά οι μικροχειρουργικές τεχνικές με αποτέλεσμα τώρα να έχουμε την δυνατότητα επιτυχίας ακόμη και σε αγγεία 1-2 χιλιοστών.

Τέλος, είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι οι παραπάνω τεχνικές πρέπει να εφαρμόζονται μόνο από εξειδικευμένους πλαστικούς χειρούργους που έχουν σημαντική εμπειρία στις παραπάνω επεμβάσεις για να έχουμε επιθυμητά αποτελέσματα.

Ιωάννης Γιαννάς
MD, FRCS(Eng), FRCS(plas), FEBOPRAS
Πλαστικός Χειρούργος, Ευρωκλινική Αθηνών

      Στην κορυφή