Όταν χάνουμε βάρος γινόμαστε, τουλάχιστον για λίγο, πιο… ευτυχισμένοι. Η ένδειξη της ζυγαριάς μικραίνει, τα ρούχα μας ταιριάζουν καλύτερα, βελτιώνεται η υγεία μας και μειώνεται σταδιακά το (επιπλέον) σωματικό λίπος. Ωστόσο, η καλή αυτή διάθεση δεν διαρκεί για περισσότερο από μερικές εβδομάδες. Η (αυστηρή) δίαιτα επιφέρει αίσθημα στέρησης, ψυχολογική κόπωση, σωματική αδυναμία και εν τέλει αρνητική διάθεση, που θα μας κάνει σταδιακά να «καταστρέψουμε» ό,τι με κόπο έχουμε καταφέρει.

Πλάνο
Πόσο συνηθισμένο είναι να αυξάνεται ραγδαία το σωματικό βάρος, μετά από στερητική δίαιτα; Είναι αναγκαίο το όποιο διατροφικό πλάνο ακολουθήσουμε, να είναι… «κομμένο και ραμμένο» στα μέτρα μας. Αποδεικνύεται ότι ένας διαφορετικός σχεδιασμός της διατροφής μας (από καταρτισμένο κλινικό διαιτολόγο), μπορεί να αλλάξει το πως νιώθουμε.

Υδατάνθρακες vs. Λίπη

Ολοκληρώθηκε πρόσφατα στην Αυστραλία μια μελέτη¹ , που σχεδιάστηκε για τη μέτρηση των μεταβολών της διάθεσης, σε άτομα που ακολουθούν κάποια δίαιτα αδυνατίσματος, για πάνω από ένα έτος. Οι 106 συμμετέχοντες χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες και δόθηκε σε κάθε ομάδα υποθερμιδική (σ.σ. με λίγες θερμίδες) δίαιτα. Οι μισοί εθελοντές τέθηκαν σε δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακες ² και οι άλλοι μισοί σε δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά. Οι επιστήμονες συνέλεξαν στοιχεία σχετικά με την απώλεια βάρους, τη διάθεση, τη γνωστική λειτουργία και τη μνήμη.

Μετά από ένα χρόνο, δεν υπήρξε μεγάλη διαφορά μεταξύ των δυο διατροφικών σχημάτων, όσον αφορά την απώλεια βάρους (και οι δύο ομάδες έχασαν περίπου το ίδιο), τη γνωστική λειτουργία και τη μνήμη. Υπήρχε όμως διαφορά στη διάθεση – τα άτομα που ακολούθησαν δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος ήταν πιο «ευτυχισμένα» από ό, τι τα άτομα με δίαιτα φτωχή σε υδατάνθρακες.

Εγκέφαλος

Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Μπορεί η περικοπή των λιπών (και όχι των υδατανθράκων) να μας κάνει πιο… χαρούμενους; Βάσει ανθρώπινης φυσιολογίας, ο εγκέφαλος αρέσκεται στη χρήση γλυκόζης (σ.σ. σάκχαρο αίματος), ως καύσιμο. Μπορεί μεν το σώμα μας να είναι ικανό να παράγει γλυκόζη και από (σωματικό) λίπος, αλλά η επιστημονική βιβλιογραφία υποδεικνύει ότι με το να καταναλώνουμε υδατάνθρακες, μπορούμε να βελτιώσουμε την βραχυπρόθεσμη νοητική λειτουργία. Επιπλέον, η κατανάλωση υδατανθράκων διεγείρει την έκκριση σεροτονίνης, μιας χημικής ουσίας του εγκεφάλου που είναι απαραίτητη για την καλή διάθεση.

---------------------------------------------------
¹ Brinkworth G.D., Buckley J.D., Noakes M., Clifton P.M. and C.J. Wilson. Long – term effects of a very low-carbohydrate diet and a low-fat diet on mood and cognitive function. Arch Intern Med. 2009;169(20):1873-80

² κατά κύριο λόγο: ψωμί και άλλα αρτοσκευάσματα, ρύζι, πατάτες, ζυμαρικά, δημητριακά/ άλευρα, φρούτα, λαχανικά.



Φυτικές ίνες και ω-3

Θα πρέπει βέβαια να τονίσουμε ότι με τη δίαιτα φτωχή σε υδατάνθρακες μπορούμε να απαλλαγούμε μεν από την επιπλέον ζάχαρη, αλλά εξαλείφονται συνάμα πολλά υγιεινά τρόφιμα όπως πολλά φρούτα, ορισμένα λαχανικά και τα δημητριακά ολικής αλέσεως. Αντίθετα, η χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά δίαιτα περιορίζει τα κορεσμένα λίπη, αλλά μαζί τους και τα βασικά ωμέγα-3 και ω-6 λιπαρά, που το σώμα μας δεν μπορεί να παράγει.

Αντοχές

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να προσπαθήσουμε να διατηρήσουμε την καλή ψυχολογία, στα άτομα που προσπαθούν να χάσουν βάρος, ειδικά αν λάβουμε υπόψιν μας τη (μεγάλη ως επί το πλείστον) χρονική διάρκεια της εκάστοτε διατροφικής παρέμβασης. Σίγουρα η επάρκεια σύνθετων υδατανθράκων (φρούτα, λαχανικά, μη επεξεργασμένα δημητριακά κ.α.) θα διευκολύνει το έργο μας. Άλλωστε, είναι πολύ δύσκολο να διατηρήσει μακροπρόθεσμα κάποιος μια δίαιτα φτωχή σε υδατάνθρακες, κυρίως λόγω της «προτίμησης» του σώματος σε αυτούς, ως καύσιμο.

Φάε… ψωμάκι

Συνοψίζοντας, δεν χρειάζεται να αποφεύγουμε το… ψωμάκι ή τα ζυμαρικά για να χάσουμε βάρος. Είναι σύμμαχοι και όχι εχθροί μας. Μας εξασφαλίζουν ότι θα χορτάσουμε, δεν θα νιώθουμε στέρηση, δεν θα είμαστε τόσο κακοδιάθετοι και ότι θα μπορούμε να έχουμε καλύτερη προοπτική (υγείας και σιλουέτας) για το μέλλον.


Γιώργος Μίλεσης, MSc
Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος
Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών

---

Διαβάστε περισσότερα άρθρα...