Η χοληστερόλη ή χοληστερίνη, είναι μια ουσία του αίματος, η οποία συντίθεται στον ανθρώπινο οργανισμό και προσλαμβάνεται εξωγενώς με τις τροφές. Είναι απαραίτητο συστατικό για την διατήρηση της καλής λειτουργικότητας των κυτταρικών μεμβρανών, ενώ παίζει κεντρικό ρόλο ως πρώτη ύλη σε πολλές βιοχημικές διαδικασίες, όπως στην παρασκευή της προβιταμίνης D και την ανάπτυξη νευρικών κυττάρων. Η μεγάλη, όμως, αύξηση των επιπέδων της χοληστερίνης στο αίμα (υπερχοληστερολαιμία) έχει δυσμενείς επιπτώσεις και αποτελεί έναν από τους μείζονες παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρδιαγγειακών ασθενειών, όπως το εγκεφαλικό ή το έμφραγμα. Γι' αυτό το λόγο, συνιστάται στους ενήλικες η τακτική παρακολούθηση της χοληστερίνης του αίματος και η τήρηση των οδηγιών για σωστή διατροφή και συστηματική άσκηση.

Πολύ ψηλά επίπεδα χοληστερίνης, όμως μπορεί να εμφανίσουν και τα παιδιά. Τα παιδιά που έχουν αυξημένη την "κακή" LDL-χοληστερόλη, δηλαδή περισσότερο από 160 mg/dL έχουν μεγάλο κίνδυνο να παρουσιάσουν τύπου 2 σακχαρώδη διαβήτη και πρώιμη στεφανιαία νόσο. Τα συγκεκριμένα παιδιά, τα οποία έχουν αυξημένη την LDL-χοληστερόλη, έχουν ανάγκη ιατρικής φροντίδας. Τα παιδιά εκείνα που έχουν γενετική προδιάθεση για πολύ υψηλή χοληστερόλη στο αίμα, περίπου ένα στα πεντακόσια παιδιά, πρέπει να λάβουν συστηματική αγωγή. Για να αναγνωριστούν αυτά τα παιδιά, συνιστάται στους παιδίατρους να ελέγχουν την χοληστερόλη εκείνων των οποίων οι γονείς ή οι παππούδες έχουν πολύ αυξημένη χοληστερίνη ή/και πρώιμη εκδήλωση στεφανιαίας νόσου. Εντούτοις, με τις τρέχουσες πρακτικές ελέγχου κάποιες περιπτώσεις μπορεί να διαλάθουν της έγκαιρης διάγνωσης. Το ανησυχητικό αυτό εύρημα αποκάλυψε μια πρόσφατη μελέτη από την Δυτική Βιρτζίνια των Η.Π.Α.

Στην παραπάνω μελέτη, οι ερευνητές μέτρησαν τα λιπίδια του αίματος όλων των παιδιών της πέμπτης τάξης στην Δυτική Βιρτζίνια. Συνολικά συμπεριελήφθησαν 20.266 παιδιά. Τα αποτελέσματα ήταν ιδιαιτέρως ανησυχητικά, δεδομένου ότι έδειξαν, ότι το 70% των παιδιών που εξετάσθηκε είχε τα προαναφερθέντα τρέχοντα κριτήρια για συστηματικό έλεγχο της χοληστερίνης του, ενώ η πλειοψηφία των γονιών δήλωσε, ότι δεν γνώριζε, ότι τα παιδιά μπορεί να έχουν αυξημένα επίπεδα χοληστερίνης. Ακόμα πιο ανησυχητική, όμως, ήταν η διαπίστωση, ότι πολλά παιδιά που είχαν υψηλή χοληστερίνη δεν πληρούσαν τα κριτήρια ελέγχου σύμφωνα με τις υπάρχουσες οδηγίες που βασίζονται στο οικογενειακό ιστορικό.

Πιο συγκεκριμένα, για παιδιά ηλικίας 2 έως 19 ετών φυσιολογικά θεωρούνται τα επίπεδα LDL-χοληστερόλης, όταν είναι χαμηλότερα από 130 mg/dL. Στην μελέτη από την Δυτική Βιρτζίνια τα παιδιά των 11 ετών που είχαν τα κριτήρια ελέγχου της χοληστερίνης παρουσίασαν σε ποσοστό 8,3% επίπεδα LDL-χοληστερόλης 130 mg/dL ή ψηλότερα, ενώ το 1,2% είχε LDL-χοληστερόλη 160 mg/dL και πάνω. Αντίστοιχα, τα παιδιά που δεν ανήκαν στην ομάδα που έπρεπε να ελεγχθεί παρουσίασαν σε ποσοστό 9,5% επίπεδα LDL-χοληστερόλης 130 mg/dL ή ψηλότερα, ενώ το 1,7% είχε LDL-χοληστερόλη 160 mg/dL και πάνω.

Οι υπάρχουσες οδηγίες ελέγχου της χοληστερίνης στην παιδική ηλικία χρονολογούνται από την δεκαετία του 90. Έκτοτε, εκτός από το οικογενειακό ιστορικό στα κριτήρια ελέγχου της χοληστερίνης στα παιδιά προστέθηκε και η υψηλή αρτηριακή πίεση και η παχυσαρκία. Σίγουρα, τα ευρήματα της νέας αυτής μελέτης θα πυροδοτήσουν εκ νέου την συζήτηση για το ποια πρέπει να είναι τα κριτήρια μέτρησης της χοληστερίνης σε ένα παιδί. Μέχρι την θέσπιση νέων οδηγιών είναι σημαντικό τόσο οι παιδίατροι, όσο και οι γονείς να επικεντρωθούν στην σωστή διατροφή των παιδιών, στην διατήρηση χαμηλού σωματικού βάρους και στην αύξηση της σωματικής τους δραστηριότητας.



Χριστόδουλος Ι. Στεφανάδης
Καθηγητής Καρδιολογίας
Πρόεδρος Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών