Η λεπτοσπείρωση είναι μια ιδιαίτερα επικίνδυνη νόσος που σχετίζεται με τα τρωκτικά, και προσβάλλει όχι μόνον υγιή ζώα αλλά ακόμη και τον ίδιο τον άνθρωπο, με δυσάρεστες ορισμένες φορές συνέπειες. Το βακτηρίδιό της ζει κυρίως στα νεφρά και αποβάλλεται με τα ούρα των ποντικών αλλά και πολλών άλλων ζώων, που νόσησαν, επέζησαν και μεταβλήθηκαν σε φορείς, αποβάλλοντας το μικρόβιο για μήνες ή και για χρόνια.

Σήμερα, ένα από τα γνωστότερα νοσολογικά προβλήματα που σχετίζονται με τα επιβλαβή τρωκτικά είναι η λεπτοσπείρωση, της οποίας παρατηρούνται σποραδικά κρούσματα σε ανθρώπους και σε ζώα.

Βέβαια, θα πρέπει να σημειωθεί ότι πέρα των παραπάνω, τα ποντίκια μπορεί να είναι φορείς ή φυσικές αποθήκες και πολλών άλλων νοσολογικών παραγόντων.

Η λεπτοσπείρωση οφείλεται σε μια ποικιλία ειδών - στελεχών ενός βακτηριδίου που ανήκει στην οικογένεια των σπειροχαιτών και στο γένος Leptospira sp. Οπως φαίνεται και από τα δύο συνθετικά, που είναι ελληνικές λέξεις, το βακτηρίδιο αυτό μοιάζει με μια λεπτή σπείρα (ελατήριο). Εχει αυτόνομη κίνηση και στη φύση επιβιώνει συνήθως σε υγρό περιβάλλον (στάσιμα ύδατα). Κυρίως όμως βρίσκεται στα νεφρά και τα ούρα των ποντικών (φυσικοί φορείς), αλλά και πολλών άλλων ζώων που νόσησαν, επέζησαν και τα οποία για μήνες ή και χρόνια απεκκρίνουν με τα ούρα τους το μικρόβιο.

Από κλινική άποψη, στον άνθρωπο και τα ζώα τα διάφορα στελέχη της λεπτόσπειρας προκαλούν, κατά κανόνα, μια οξεία εμπύρετη νόσο. Συχνά, στον άνθρωπο και κυρίως κατά την εισβολή της νόσου, τα συμπτώματα μοιάζουν με αυτά μιας οξείας εμπύρετης γριπώδους συνδρομής.

Η νόσος, στην εξέλιξή της, μεταπίπτει σ' ένα βαρύ σηψαιμικό νόσημα, που απολήγει σε ηπατονεφρικό σύνδρομο. Σε περίπτωση που η διάγνωση καθυστερήσει, η απόληξη μπορεί να είναι θανατηφόρος.

Θα πρέπει ακόμη να σημειωθεί ότι στον άνθρωπο τα κρούσματα είναι σχετικά σπάνια, και κυρίως σχετίζονται με την επαγγελματική τους δραστηριότητα (γεωργοί, κτηνοτρόφοι κ.ά.).

Εύκολα λοιπόν η λεπτοσπείρωση μπορεί να εκληφθεί ως γριπώδης συνδρομή και για το λόγο αυτόν τα περισσότερα από τα περιστατικά παρατηρούνται, όπως και η γρίπη, τη μεταβατική, από άποψη θερμοκρασίας και υγρασίας, εποχή του φθινοπώρου. Εξάλλου πέρα από τις μετεωρολογικές συνθήκες που ευνοούν τη διατήρηση (επιβίωση) της λεπτόσπειρας στο περιβάλλον, η εποχή αυτή συμπίπτει και με το μέγιστο αριθμό των τρωκτικών.

Ως παράδειγμα αναφέρεται ότι ένα ζεύγος ποντικών που επιβίωσε το χειμώνα αρχίζει να αναπαράγεται την άνοιξη, με πιθανότητα οι απόγονοί του το φθινόπωρο να φτάσουν σε 10.000, αφού η αναπαραγωγή τους γίνεται με γεωμετρική πρόοδο.


ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΝΤΟΣ
Διδάκτωρ Κτηνιατρικής Σχολής Α.Π.Θ. & Τέως
Επικ. Καθηγητής της Παθολογικής Κλινικής της
Καθηγητής στην Εθν. Σχολή Δημόσιας Υγείας
Αντιπρόεδρος στο Δ.Σ. της Ελλ. Κτην. Εταιρείας