Δεν είναι εξακριβωμένο τι προκαλεί τον καταρράκτη, ίσως όμως μπορούμε να καθυστερήσουμε την ύπαρξή του αν:

1. Διακόψουμε το κάπνισμα.
2. Φοράμε γυαλιά με καλή προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία.
3. Μπορούμε να ρυθμίσουμε άλλα προβλήματα υγείας που έχουμε, όπως π.χ. σακχαρώδη διαβήτη, ή άλλες ασθένειες οι οποίες επιταχύνουν την πρόοδο του καταρράκτη.
4. Διατηρούμε το βάρος μας σε επιθυμητά επίπεδα κάνοντας γυμναστική τις περισσότερες μέρες της εβδομάδας. Αν είμαστε υπέρβαροι, με το να χάσουμε περιττά κιλά σταδιακά με δίαιτα και σωματική άσκηση.
5. Επιλέγουμε μια υγιεινή διατροφή με πολλά λαχανικά και φρούτα, τα οποία μας παρέχουν επάρκεια βιταμινών και θρεπτικών ουσιών, όπως π.χ. αντιοξειδωτικές ουσίες, οι οποίες θεωρητικά θα μπορούσαν να εμποδίσουν τη θόλωση του φακού του οφθαλμού (αν και αυτό δεν έχει ακόμα αποδειχθεί).
6. Επισκεπτόμαστε συχνά τον οφθαλμίατρό μας, ειδικά μετά την ηλικία των 60 ετών, οπότε και εξελίσσεται ο καταρράκτης. Δίνουμε έτσι και την ευκαιρία να διαγνωστούν έγκαιρα ενδεχομένως και άλλες παθήσεις, όπως π.χ. γλαύκωμα ή ηλικιακή εκφύλιση ωχράς κηλίδος, και να προληφθούν κάποιες δυσάρεστες καταστάσεις για την όρασή μας.

Η θεραπεία
Η θεραπεία του καταρράκτη είναι μόνο χειρουργική. Ο καταρράκτης αφαιρείται από μία τομή μικρότερη των 3 mm. Με ειδικό μηχάνημα υπερήχων γίνονται φακοθρυψία και απορρόφηση του θολωμένου φακού, με ταυτόχρονη ένθεση ειδικού διαυγούς φακού μέσα στον οφθαλμό, χωρίς την τοποθέτηση ραμμάτων.

Η επέμβαση πραγματοποιείται με σταγόνες αναισθητικού κολλυρίου και κατά τη διάρκειά της δεν υπάρχει καθόλου πόνος. Διαρκεί περίπου 15 λεπτά. Τις πρώτες δύο - τρεις ημέρες ενδέχεται να υπάρχει ελαφρύς ερεθισμός, ο οποίος εξαφανίζεται σε λίγο καιρό. Μετά την επέμβαση, το μάτι παραμένει ανοιχτό χωρίς γάζες και ο ασθενής μπορεί να μεταβεί στο σπίτι του. Ενσταλάζονται ειδικά κολλύρια για είκοσι περίπου ημέρες.
Η αποκατάσταση της όρασης αρχίζει ήδη από τις πρώτες ώρες μετά την επέμβαση και μεγιστοποιείται τις επόμενες μέρες. Θα χρειαστούν πιθανότατα καινούργια βοηθητικά γυαλιά για την ακριβή ρύθμιση της μακρινής, της κοντινής όρασης ή και των δύο. Αυτά συνήθως χορηγούνται με το πέρας της χρήσης των οφθαλμικών σταγόνων.

Υπάρχουν κάποια μηχανήματα που χρησιμοποιούν ακτίνες laser για τον θρυμματισμό του καταρράκτη, όμως αυτά δεν χρησιμοποιούνται ευρέως, γιατί ο θρυμματισμός του με τους υπερήχους είναι πιο εξελιγμένος και αποτελεί παγκοσμίως αποδεκτή μέθοδο.

Ο καταρράκτης δεν μπορεί να επανεμφανιστεί, όμως σε αρκετά μεγάλο ποσοστό υπάρχει πιθανότητα να θολώσει η φυσική μεμβράνη του οφθαλμού (οπίσθιο περιφάκιο), η οποία βρίσκεται πίσω από τον ενδοφακό, μήνες ή και χρόνια μετά την επέμβαση. Η κατάσταση αυτή διορθώνεται πολύ εύκολα με εφαρμογή laser στο εξωτερικό ιατρείο, ανώδυνα και με άμεσα αποτελέσματα στη διαύγεια της όρασης.

Μιχαήλ Χριστοδουλίδης
Διευθυντής Οφθαλμολογικού Τμήματος Ευρωκλινικής Αθηνών