Οι οδοντίατροι, εδώ και πάρα πολλά χρόνια, τονίζουν τη σημασία της καθημερινής και συστηματικής φροντίδας του στόματος και των δοντιών για την αποφυγή σημαντικών προβλημάτων στη στοματική κοιλότητα. Η καλή υγιεινή του στόματος, όπως αποκαλύπτεται τα τελευταία χρόνια, σχετίζεται και με την καλή υγεία της καρδιάς. Αυτό το εύρημα φαίνεται ότι δεν είναι ακόμα αρκετά διαδεδομένο, με αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι να μη γνωρίζουν τη σημασία του και να μην προσέχουν στον επιθυμητό βαθμό.

Οσο και αν ακούγεται περίεργο, οι σοβαρές παθήσεις του στόματος, όπως είναι η ουλίτιδα και γενικά οι περιοδοντίτιδες, έχουν σχετιστεί με καρδιαγγειακά νοσήματα, όπως είναι η στεφανιαία νόσος και ο σακχαρώδης διαβήτης. Μάλιστα, μια πρόσφατη μελέτη σε 650 άτομα έδειξε ότι υπάρχει θετική συσχέτιση μεταξύ των γνωστών βακτηρίων που προκαλούν χρόνια ουλίτιδα και της πάχυνσης των αγγείων, κατάστασης που απαντάται συχνά στη στεφανιαία νόσο. Εχουν αναπτυχθεί διάφορες υποθέσεις για να δικαιολογηθεί η συγκεκριμένη συσχέτιση, αλλά το ζήτημα δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί.

Σύμφωνα με μία από τις διατυπωμένες θεωρίες, μικρόβια εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος από το στόμα και προσκολλώνται στις εναποθέσεις λίπους που βρίσκονται στα αγγειακά τοιχώματα. Αυτό προάγει την εξέλιξη της αθηρωματικής πλάκας και τελικά συμβάλλει στην εμφάνιση στεφανιαίας νόσου. Μια άλλη θεωρία ισχυρίζεται ότι καθεαυτή η φλεγμονή που παρατηρείται στην περιοδοντίτιδα ίσως παίζει ρόλο στην έναρξη και την πρόοδο της αθηροσκλήρωσης στα στεφανιαία αγγεία.

Τα παραπάνω δείχνουν ότι είναι μεγάλης σημασίας η διατήρηση της καλής υγείας του στόματος, των ούλων και των δοντιών. Γι' αυτόν τον λόγο προτείνονται τα παρακάτω απλά μέτρα, τα οποία συνιστάται να εφαρμόζονται ανελλιπώς: (1) Η χρήση οδοντόπαστας με αντιβακτηριακά συστατικά, τα οποία βοηθούν στην πρόληψη της ουλίτιδας. (2) Το βούρτσισμα των δοντιών πρέπει να διαρκεί τουλάχιστον δύο λεπτά. (3) Τα δόντια πρέπει να πλένονται οπωσδήποτε δύο φορές την ημέρα (πρωί και βράδυ) και ιδανικά μετά από κάθε γεύμα. (4) Το οδοντικό νήμα πρέπει να χρησιμοποιείται καθημερινά. (5) Κάθε εξάμηνο είναι απαραίτητη η επίσκεψη στον οδοντίατρο.

Αν και τα παραπάνω μέτρα είναι εύκολα, φαίνεται ότι υπάρχει δυσκολία στην εφαρμογή τους. Αυτό τουλάχιστον επιβεβαίωσε μια πρόσφατη μελέτη που έγινε σε εθνική κλίμακα στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.

Πιο συγκεκριμένα, η μελέτη έδειξε ότι, ενώ η πλειονότητα των Αμερικανών αντιλαμβάνεται τη σημασία της άσκησης και της δίαιτας, μόνο το 53% αυτών πιστεύει ότι η σωστή φροντίδα του στόματος έχει ευνοϊκή επίδραση στην καρδιά. Επιπλέον, οι γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες καταλαβαίνουν σε μεγαλύτερο βαθμό ότι φροντίζοντας το στόμα τους φροντίζουν την καρδιά τους. Εντούτοις, σε σχέση με τους άνδρες, οι γυναίκες καταβάλλουν περισσότερη προσπάθεια για τη δίαιτα και την άσκηση, παρά για την καλή υγιεινή του στόματος.

Δεδομένου ότι τα καρδιαγγειακά νοσήματα είναι η πρώτη αιτία νοσηρότητας στις δυτικές κοινωνίες, είναι σημαντικό να γίνει σωστή ενημέρωση από την καρδιολογική κοινότητα και τους οδοντιάτρους. Πρέπει να γίνει κοινή συνείδηση και κυρίως στα μικρά παιδιά ότι το καθαρό στόμα δεν είναι μόνο ένα αστραφτερό χαμόγελο, αλλά ένα μέσο προστασίας της καρδιάς.


Χριστόδουλος Ι. Στεφανάδης
Καθηγητής Καρδιολογίας
Πρόεδρος Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών