ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΥΓΕΙΑΣ

06/10/2023

Το πάγκρεας είναι ένα σημαντικό όργανο του ανθρώπινου σώματος, πίσω από το στομάχι και μπροστά από τη σπονδυλική στήλη. Παράγει ένζυμα και ορμόνες. Η πιο σημαντική ορμόνη είναι η ινσουλίνη, που ελέγχει το επίπεδο σακχάρου, ενώ τα ένζυμα συμμετέχουν στον μεταβολισμό και απορρόφηση λιπιδίων, πρωτεϊνών και υδατανθράκων.
«Ανατομικά χωρίζεται σε τέσσερα τμήματα: κεφαλή, αυχένας, σώμα και ουρά, με το καθένα να διαθέτει πολλούς διαφορετικούς τύπους κυττάρων και τον κάθε τύπο να μπορεί να δώσει γένεση σε διαφορετικούς τύπους όγκων», εξηγείο κ. Χρήστος Δερβένης Διευθυντής Κλινικής Χειρουργικής Ογκολογίας-Χειρουργικής Ήπατος-Χοληφόρων-Παγκρέατος στο Metropolitan Hospital.
Τι ορίζουμε ως Καρκίνο του Παγκρέατος;
Ο παγκρεατικός καρκίνος είναι μια δύσκολα αντιμετωπίσιμη μορφή καρκίνου, η οποία εμφανίζεται όταν τα κύτταρα του παγκρέατος αυξάνονται και πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα, δημιουργώντας μία μάζα που ονομάζεται όγκος. Τα τελευταία χρόνια, παρατηρούμε μία αυξημένη συχνότητα στην εμφάνισή του, γι’ αυτό και η διεθνής κοινότητα δίνει μεγάλη σημασία στην ευαισθητοποίηση των πολιτών και των γιατρών, με στόχο την πρώιμη διάγνωση και την αποτελεσματικότερη αντιμετώπισή του, καθώς η καθυστέρηση αποτελεί την κύρια αιτία της αδυναμίας ίασης των ασθενών.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της νόσου;
«Ο παγκρεατικός καρκίνος είναι ένας γενετικά πολύπλοκος καρκίνος με μεγάλο αριθμό μεταλλάξεων, που έχει συνέπεια την δύσκολη στόχευσή του με χημειοθεραπευτικά και άλλα φάρμακα. Το γενικό ποσοστό 5ετούς επιβίωσης σε όλους τους αρρώστους με καρκίνο του παγκρέατος είναι χαμηλό, πού όμως σε περιπτώσεις έγκαιρης διάγνωσης, που συνεπάγεται αυξημένη πιθανότητα χειρουργικής αφαίρεσης το ποσοστό αυτό μπορεί να φθάσει και το 40-45%», επισημαίνει ο ειδικός.
Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του παγκρέατος;
«Τα συμπτώματα πολλές φορές δεν είναι έντονα και εξαρτώνται από το σημείο στο οποίο εντοπίζεται η νόσος - κεφαλή, αυχένας, σώμα και ουρά. Σε αυτά, περιλαμβάνονται κυρίως το κοιλιακό ή οσφυϊκό άλγος, που εντοπίζεται στο επιγάστριο και την πλάτη, ο ίκτερος, η απώλεια βάρους, η δυσπεψία, η ναυτία και η κατάθλιψη χωρίς ιδιαίτερο λόγο.
Επίσης, η οξεία παγκρεατίτιδα χωρίς εμφανή αιτία, αποτελεί υποψία της νόσου. Ομοίως, ισχυρή υποψία αποτελεί και η αιφνίδια εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη, σε ασθενείς άνω των 50 ετών, χωρίς οικογενειακό ιστορικό», τονίζει.
Ποιες είναι οι αιτίες εμφάνισης του;
Οι αιτίες της αυξημένης συχνότητας εμφάνισης του καρκίνου του παγκρέατος είναι πολλές με κυρίαρχη το κάπνισμα στο οποίο οφείλεται πάνω από το ένα τέταρτο των αρρώστων στους οποίους εμφανίζεται η νόσος. Επιπλέον, οι ασθενείς που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη ή οι ασθενείς με οικογενειακό ιστορικό, έχουν αυξημένο κίνδυνο προσβολής. Η παχυσαρκία και η αυξημένη κατανάλωση λίπους επίσης συντελούν, όπως και η χρόνια παγκρεατίτιδα και η χρήση αλκοόλ.
Πώς γίνεται η διάγνωση του;
«Δυστυχώς, δεν υπάρχει συγκεκριμένη εξέταση για τη διάγνωση της νόσου με μαζικό έλεγχο του πληθυσμού, όπως η μαστογραφία ή η κολονοσκόπηση για άλλους τύπους καρκίνου. Η πρώιμη διάγνωση βασίζεται στα συμπτώματα του ασθενούς και στην έγκαιρη προσέλευση του στο γιατρό. Οι πιο ενδεδειγμένες μέθοδοι είναι απεικονιστικές εξετάσεις, όπως η αξονική τομογραφία CT και η μαγνητική τομογραφία MRI, ο ενδοσκοπικός υπερηχογραφικός έλεγχος (EUS), η λαπαροσκόπηση και η βιοψία», σημειώνει ο κ. Δερβένης.
Ποιες είναι οι διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές;
«Οι προτεινόμενες θεραπείες εξαρτώνται από το στάδιο του καρκίνου και το σημείο που εντοπίζεται ο όγκος στο όργανο», επισημαίνει και συνεχίζει: «Εάν ο όγκος είναι αρκετά μικρός, ο καρκίνος δεν έχει εξαπλωθεί και ο ασθενής βρίσκεται σε καλή φυσική κατάσταση, τότε προτείνουμε χειρουργική επέμβαση για ολοκληρωτική αφαίρεση του όγκου. Αυτή συμπληρώνεται με χημειοθεραπεία, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει παρουσιάσει μεγάλη πρόοδο, με συνδυασμούς φαρμάκων που δίνουν πολύ καλά αποτελέσματα. Η χειρουργική εξαίρεση των όγκων αποτελεί τη βασικότερη μέθοδο αντιμετώπισης, καθώς μπορεί να εξασφαλίσει μια σχεδόν φυσιολογική ζωή στους ασθενείς που διαγιγνώσκονται σε πρώιμο στάδιο και τους δίνουν πολύ υψηλότερες πιθανότητες να επιβιώσουν 5 πέντε χρόνια ή και περισσότερο. Επίσης σε περιπτώσεις που ο όγκος είναι οριακά εξαιρέσιμος, η χρησιμοποίηση προεγχειρητικής χημεοθεραπείας μπορεί να τον συρρικνώσει και να τον μετατρέψει σε εξαιρέσιμο».
«Εάν ο όγκος είναι μη εξαιρέσιμος, δηλαδή είτε είναι πολύ προχωρημένος εντός και πέριξ του παγκρέατος, είτε έχει εξαπλωθεί και σε άλλα σημεία του σώματος, ο σκοπός της θεραπείας είναι ο έλεγχος των συμπτωμάτων και η καλύτερη δυνατή ποιότητα ζωής.
Η χημειοθεραπεία και συμπληρωματικά η ακτινοθεραπεία, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να συρρικνωθεί ο όγκος και να επιβραδυνθεί η ανάπτυξή του, αλλά καμία από τις επιλογές δεν θα επιφέρει ίαση του καρκίνου», καταλήγει ο κ. Δερβένης.
Σε ποια κέντρα πρέπει να αντιμετωπίζεται ο καρκίνος του παγκρέατος;
«Ο καρκίνος του παγκρέατος, λόγω της δυσκολίας του, πρέπει να αντιμετωπίζεται σε κέντρα αναφοράς, με την έννοια ότι θα πρέπει να έχουν τις κατάλληλες ειδικότητες και τα ιατρικά μηχανήματα για να μπορέσουν να φέρουν τα καλύτερα αποτελέσματα, ειδικά για τη χειρουργική αφαίρεση του όγκου. Έχει αποδειχθεί μάλιστα, πως όταν η αντιμετώπιση γίνεται σε εξειδικευμένα κέντρα, τότε οι επιπλοκές και οι θάνατοι από μια τόσο δύσκολη επέμβαση έχουν πολύ μικρότερο ποσοστό, ενώ και η επιβίωση των αρρώστων μετά τη θεραπεία είναι σημαντικά καλύτερη» αναφέρει ο ειδικός.