Τι είναι
Είναι ελυτροφόρος RNA ιός με νηματοειδή μορφή (μοιάζει σαν κλωστή). Η διάμετρός του είναι περίπου 80 nm, ενώ το μήκος κυμαίνεται από 1000 μέχρι 1400nm. Μοιάζει με τον ιό Μarburg αλλά έχει διαφορετικά αντιγόνα. Πήρε το όνομά του από τον ποταμό Ebola, που διασχίζει τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κογκό (πρώην Ζαίρ), όπου διαπιστώθηκε το 1976. Διακρίνονται 4 υπότυποι του ιού: α) Ζαίρ, β) Σουδάν, γ) Ακτή του Ελεφαντοστού, δ) Reston.

Οι τρεις πρώτοι προκαλούν λοίμωξη του ανθρώπου, αιμορραγικό πυρετό, που έχει μεγάλη θνητότητα (50-90%). Ο υπότυπος Reston προκαλεί λοίμωξη στους πιθήκους, αλλά όχι στους ανθρώπους.

Που βρίσκεται

Η φυσική αποθήκη του ιού δεν έχει εξακριβωθεί. Πιστεύεται ότι είναι κάποιο ζώο που ζει στα δάση της Αφρικής και σε χώρες του Δυτικού Ειρηνικού Ωκεανού. Περιοχές όπου έχει σημειωθεί αιμορραγικός πυρετός από τον ιό Ebola περιλαμβάνουν το Σουδάν, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (πρώην Ζαΐρ), Ουγκάντα, Ακτή του Ελεφαντοστού, Γκαμπόν. Μολύνει ανθρώπους, πιθήκους, χιμπατζήδες και οικιακά ινδικά χοιρίδια. Επιβιώνει σε δείγματα αίματος στο εξωτερικό περιβάλλον για αρκετές εβδομάδες. Καταστρέφεται με υπεριώδη ακτινοβολία, με διάλυμα οικιακής χλωρίνης 10%, διάλυμα γλουταραλδεύδης 2% και διάλυμα φορμόλης.

Πως μεταδίδεται

Δεν είναι γνωστό πως γίνεται η αρχική μόλυνση του ανθρώπου. Η μόλυνση μεταξύ των ανθρώπων γίνεται με τα βιολογικά υγρά (αίμα, σπέρμα) και απεκκρίσεις (έμετο, κόπρανα). Η μετάδοση είναι εύκολη όταν η λοίμωξη είναι προχωρημένη. Ωστόσο μετάδοση με το αίμα και απεκκρίσεις έχει παρατηρηθεί μέχρι και 2 μήνες μετά την έναρξη της νόσου, ενώ μετάδοση με το σπέρμα έχει παρατηρηθεί μέχρι και επτά εβδομάδες μετά. Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η λοίμωξη μεταδίδεται με τα σταγονίδια αναπνευστικών εκκρίσεων, εκτός αν τα σταγονίδια διασπαρούν και μολύνουν αντικείμενα με τα οποία έλθει σε επαφή ο άνθρωπος.

Χρόνος επώασης

Συνήθως 5–12 ημέρες, αλλά έχουν παρουσιαστεί και λοιμώξεις 2 μέχρι και 21 ημέρες μετά τη μόλυνση.

Ποιες λοιμώξεις προκαλεί

Προκαλεί αιμορραγικό πυρετό. Η λοίμωξη είναι πολύ σπάνια. Από το 1976 που ανακαλύφθηκε ο ιός Ebola, και μέχρι να εμφανισθεί η επιδημία του 2014, έχουν σημειωθεί περισότερες από 2000 λοιμώξεις με πάνω από τα δύο τρίτα να είναι θανατηφόρες. Η λοίμωξη αρχίζει απότομα με δυνατό πονοκέφαλο, αρθραλγίες, μυαλγίες, πυρετό, αδυναμία και ανορεξία.

Στη συνέχεια εμφανίζονται γαστρεντερικές διαταραχές με κοιλιακούς πόνους, ναυτία, εμέτους, διάρροια, δυσφαγία και αιμορραγίες από διάφορες περιοχές του γαστρεντερικού σωλήνα. Ο θάνατος προκαλείται από καταστροφή των διαφόρων οργάνων, όπως του ήπατος και των νεφρών, και τέλος από shock.

Διαγνωστική προσέγγιση

Γίνεται με ανίχνευση αντιγόνου του ιού και αντισωμάτων. Τα IgM αντισώματα ανιχνεύονται την 6η ημέρα από την αρχή της λοίμωξης και υποδηλώνουν πρόσφατη λοίμωξη, καθόσον δεν παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Αντίθετα τα IgG αντισώματα εμφανίζονται αργότερα και παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ανίχνευση IgM αντισωμάτων με ή χωρίς IgG αντισώματα, σημαίνει πρόσφατη λοίμωξη, ενώ ανίχνευση IgG και απουσία IgM αντισωμάτων υποδηλώνει παλαιά λοίμωξη.

Θεραπευτική προσέγγιση

Χορηγείται υποστηρικτική θεραπεία στο νοσοκομείο σε μονάδα εντατικής θεραπείας, όταν είναι δυνατόν. Τα αντιικά φάρμακα δεν έχουν επίδραση. Σε διάφορες περιπτώσεις έχει χορηγηθεί ειδικός αντιορός με καλά αποτελέσματα.

Προφύλαξη

Δεν υπάρχει εμβόλιο. Προσπάθεια για παρασκευή εμβολίου δραστικού έναντι του ιού Ebola και του ιού Marburg, όπως φαίνεται από τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα σε πειραματόζωα και σε κλινικές μελέτες θα είναι επιτυχής.

Δυστυχώς δεν είναι γνωστή ακόμη η φυσική αποθήκη του ιού και συνεπώς δεν μπορούν να δοθούν σαφείς οδηγίες για την προφύλαξη.
Για τους νοσηλευτές και γιατρούς επιβάλλεται κατά την περιποίηση ασθενών με λοίμωξη, οι οποίοι πρέπει να νοσηλεύονται σε απομονωμένο δωμάτιο, να φορούν ποδιά αδιαπέραστη, διπλά γάντια, μάσκα προσώπου, ματιών και να φορούν παπούτσια καλυμμένα.
Το ίδιο ισχύει και για τα άτομα που ασχολούνται με την εργαστηριακή διάγνωση.


Στέλιος Χατζηπαναγιώτου
Ιατρός Βιοπαθολόγος – Κλινικός Μικροβιολόγος
Αναπληρωτής Καθηγητής Μικροβιολογίας στην Ιατρική Σχολή της Αθήνας

Νικόλαος–Στέφανος Ι. Λεγάκης
Ομότιμος Καθηγητής Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών
Επίτιμος Πρόεδρος της Ελληνικής Μικροβιολογικής Εταιρείας και της Πανελλήνιας Ένωσης Ιατρικής Βιοπαθολογίας





Απο το βιβλίο "ΤΑ ΜΙΚΡΟΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ" (http://www.tamikrovia.gr)

---

Διαβάστε περισσότερα άρθρα...