Η Πλαστική Χειρουργική και ειδικά η Επανορθωτική Πλαστική Χειρουργική έχει τεράστια εξέλιξη τα τελευταία χρόνια με εξαιρετικά αποτελέσματα.

Η σχέση της Επανορθωτικής Χειρουργικής με το παιδί είναι πλέον πολύ πιο στενή και λύνει πολύ περισσότερα προβλήματα, από ότι στο παρελθόν, με πολύ καλύτερα αποτελέσματα. Έτσι λοιπόν παιδιά με συγγενείς ανωμαλίες έχουν περισσότερες πιθανότητες να επιζήσουν και με καλύτερη ποιότητα ζωής. Σε αυτό βέβαια έχει συμβάλλει ο πληρέστερος προγεννητικός έλεγχος, οι μονάδες εντατικής θεραπείας νεογνών αλλά και οι βελτιωμένες χειρουργικές τεχνικές.

Οι περισσότερες συγγενείς ανωμαλίες απαιτούν άμεση χειρουργική αντιμετώπιση πολλές φορές και τις πρώτες μέρες της ζωής, αλλά κυρίως στη νηπιακή και προσχολική ηλικία. Ο σκοπός είναι να αποφύγουμε αισθητικά, λειτουργικά αλλά και ψυχολογικά προβλήματα του παιδιού. Επίσης μειώνεται και το άγχος της οικογένειας που γνωρίζει και ζει με το παιδί.

Οι πιο συνηθισμένες συγγενείς ανωμαλίες, ξεκινώντας από το κεφάλι, είναι για τα βλέφαρα, η βλεφαροφίμωση και η βλεφαρόπτωση. Η πρώτη, που σημαίνει μείωση του εύρους της βλεφαρικής σχισμής, χειρουργείται το δεύτερο ή τρίτο μήνα της ζωής του παιδιού για να αποφύγουμε προβλήματα στην όραση. Η δεύτερη, που είναι μια μεγάλη πρόκληση γιατί καλείται ο Πλαστικός Χειρουργός να θεραπεύσει τόσο το αισθητικό αλλά κυρίως το λειτουργικό πρόβλημα, μπορεί να γίνει και σε πιο μεγάλη ηλικία ως και 5 ετών. Μέχρι τότε το παιδί πρέπει να παρακολουθείται από τον οφθαλμίατρο.

Οι συγγενείς ανωμαλίες των ώτων αφορούν στα γνωστά σε όλους προέχοντα ώτα ή «πεταχτά αυτιά», στην απλασία του πτερυγίου ακόμη και στην ανωτία, την πλήρη απουσία του πτερυγίου του ωτός. Οι επεμβάσεις αποκατάστασης αρχίζουν στην ηλικία των 9 ετών.

Οι σχιστίες του χείλους είναι γνωστές συγγενείς ανωμαλίες από αρχαιοτάτων χρόνων. Η σχιστία μπορεί να είναι ετερόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη, με ή χωρίς σχιστία της υπερώας. Ο Πλαστικός Χειρουργός καλείται να διορθώσει το λειτουργικό κυρίως μέρος αλλά πρέπει να δώσει έμφαση και στο αισθητικό. Έχουμε λοιπόν και εδώ μια πολύπλοκη επέμβαση. Συναντώνται σε 1,3 παιδιά ανά 1000 γεννήσεις περίπου. Η επιβίωση τους οφείλεται στην ιδιαίτερη ανάπτυξη των μονάδων εντατικής θεραπείας νεογνών αλλά και στην έγκαιρη χειρουργική αντιμετώπιση. Η μείωση των γεννήσεων παιδιών με σχιστίες οφείλεται στην ενδομήτρια υπερηχογραφική διάγνωση όπου οι γονείς προκειμένου να αποκτήσουν παιδί με «στίγμα» για όλη του τη ζωή προβαίνουν σε διακοπή της κύησης. Αυτό δεν αποτελεί κανόνα καθώς υπάρχουν και εξαιρέσεις.

Οι συγγενείς ανωμαλίες των άκρων, συνδακτυλίες ή πολυδακτυλίες διορθώνονται στη προσχολική ηλικία ή και νωρίτερα.

Οι συγγενείς ανωμαλίες των έξω γεννητικών οργάνων αντιμετωπίζονται ανάλογα με τη βαρύτητα αλλά νωρίτερα από τη προσχολική ηλικία.

Οι σπίλοι (ελιές) και τα αιμαγγειώματα είναι μια άλλη κατηγορία συγγενών ανωμαλιών που καλείται να διορθώσει ο Πλαστικός Χειρουργός. Το πλάνο αντιμετώπισης εδώ εξαρτάται από την εντόπιση, την έκταση, το μέγεθος της βλάβης, αν επηρεάζει ζωτικά όργανα και διαφέρει σε κάθε περίπτωση, ενώ οι επεμβάσεις συνήθως είναι πολλαπλές.

Το μεγαλύτερο κομμάτι όμως αφορά το τραύμα στα παιδιά και εδώ περιλαμβάνεται και το έγκαυμα. Ο Πλαστικός Χειρουργός είναι λοιπόν ο πλέον ειδικός για την αντιμετώπιση, παρακολούθηση και αποκατάσταση του εγκαύματος, που σημειωτέον είναι μια πολυσυστηματική νόσος που επηρεάζει όλο τον οργανισμό. Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί στην αρχική αντιμετώπιση, τις πρώτες ώρες και μέρες αλλά και στην απώτερη αντιμετώπιση συντηρητική ή χειρουργική όπου χρειάζεται.

Τέλος το τραύμα θέλει ιδιαίτερη προσοχή γιατί όλοι γνωρίζουμε ανθρώπους που από κάποιο τραυματισμό φέρουν για όλη τους τη ζωή κάποιες άσχημες ουλές. Εδώ μπαίνει το απλό τραύμα – κόψιμο που θα γίνει συρραφή είτε με ράμματα είτε με κόλλα ιστών, εφόσον ενδείκνυται, μέχρι το περίπλοκο αποσπαστικό τραύμα με έλλειμμα ιστού που θέλει αποκατάσταση με κρημνό. Το παιδί λοιπόν δικαιούται τη καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση γιατί έχει όλη τη ζωή μπροστά του.

Επειδή στο κόσμο μας η λεπτομέρεια έχει σημασία, ο Πλαστικός Χειρουργός έχει πάντα μια θέση και πολλά να κάνει σε μονάδες υγείας που ασχολούνται με παιδιά, δημόσιες και ιδιωτικές.



Δημήτριος Μιχελάκης
Πλαστικός Χειρουργός
Διευθυντής Τμήματος Πλαστικής Επανορθωτικής Χειρουργικής και Εγκαυμάτων
Ευρωκλινική Παίδων