Η ασπιρίνη είναι ένα από τα σημαντικότερα φάρμακα στην υπηρεσία της ιατρικής επιστήμης. Ξεκίνησε σαν αναλγητικό, απεδείχθη ότι έχει ευεργετική δράση στην πρόληψη καρδιαγγειακών επεισοδίων - αφού ως αντιαιμοπεταλιακό προλαμβάνει θρομβοεμβολικά επεισόδια -, αλλά και νέες μελέτες δείχνουν ότι έχει ευεργετική προληπτική δράση κατά διαφόρων μορφών καρκίνου.

Ειδικότερα η αντιαιμοπεταλιακή δράση της ασπιρίνης είναι ευεργετική τόσο στην πρόληψη δημιουργίας θρόμβων στις αρτηρίες και τις φλέβες του ανθρώπινου σώματος όσο και στη δημιουργία θρόμβου στις καρδιακές κοιλότητες ( π.χ. στον αριστερό κόλπο της καρδιάς σε καταστάσεις που λιμνάζει το αίμα, όπως για παράδειγμα συμβαίνει στην κολπική μαρμαρυγή).

Συγκεκριμένα μικρές καθημερινές δόσεις ασπιρίνης αποτελούν εδραιωμένη θεραπεία για αποφυγή νέων επεισοδίων σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο. Οι κατευθυντήριες οδηγίες διεθνών Καρδιολογικών Εταιρειών συνιστούν τη χρόνια λήψη ασπιρίνης ( 75mg έως 150mg / ημερησίως ), ως αποτελεσματική αντιαιμοπεταλιακή αγωγή σε ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο.
Μη χορήγηση ασπιρίνης δικαιολογείται μόνο εάν υπάρχουν αντενδείξεις ( π.χ. γαστρικό έλκος ).

Ενώ είναι αποδεδειγμένη η ευεργετική προληπτική δράση της ασπιρίνης δεν έχει διασαφηνιστεί τι ακριβώς συμβαίνει σε περίπτωση διακοπής της. Μία τελευταία μελέτη που δημοσιεύτηκε στην Βρετανική Ιατρική Εφημερίδα ( BMJ ) προσπαθεί να δώσει απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Μελετήθηκαν από το έτος 2000 έως το 2007, 39.513 άτομα που έπαιρναν ασπιρίνη για δευτερογενή πρόληψη καρδιαγγειακών επεισοδίων. Η μέση διάρκεια παρακολούθησης ήταν 2,3 έτη.

Τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής έδειξαν ότι από τους ασθενείς που παρουσίασαν στην τριετία της παρακολούθησης κάποιο καρδιαγγειακό επεισόδιο το 12,5% είχε σταματήσει την ασπιρίνη. Επίσης ότι η διακοπή της ασπιρίνης σχετιζόταν με 63% μεγαλύτερη πιθανότητα μη θανατηφόρου εμφράγματος σε αυτόν τον πληθυσμό.

Αλλά ποιοι είναι οι λόγοι διακοπής της ασπιρίνης αφού είναι γνωστή η ευεργετική της δράση;
Ένας λόγος είναι ότι ο ασθενής ξεχνά να πάρει το φάρμακο. Άλλος λόγος είναι ότι δεν έχει πεισθεί για την θεραπευτική του δράση. Ένας τρίτος λόγος είναι οι ανεπιθύμητες παρενέργειες από τη λήψη του φαρμάκου ( π.χ. γαστρικό έλκος και αιμορραγίες ).

Εν τούτοις θα πρέπει να γνωρίζουμε, και αυτό έχει αποδειχθεί από πολλές μελέτες, ότι το ευεργετικό αποτέλεσμα από την προληπτική λήψη ασπιρίνης για την πρόληψη καρδιαγγειακών επεισοδίων είναι σαφώς μεγαλύτερο από τον όποιο κίνδυνο προκύπτει από τις ανωτέρω επιπλοκές.

Το συμπέρασμα είναι ότι η προληπτική λήψη ασπιρίνης αδιαμφισβήτητα προλαμβάνει νέα καρδιαγγειακά επεισόδια σε άτομα με καρδιαγγειακή νόσο. Από την άλλη πλευρά η διακοπή της ασπιρίνης σε αυτόν τον πληθυσμό αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η αύξηση του κινδύνου δεν φάνηκε από την ανωτέρω μελέτη να έχει σχέση με τη διάρκεια διακοπής του φαρμάκου.

Χριστόδουλος Ι. Στεφανάδης
Καθηγητής Καρδιολογίας
Πρόεδρος Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών