Οι άνθρωποι που ζουν σε περιοχές επιβαρυμένες από ατμοσφαιρική ρύπανση αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο στένωσης των καρωτίδων, των αρτηριών που βρίσκονται στον λαιμό και τροφοδοτούν με αίμα τον εγκέφαλο, σύμφωνα με νέα μελέτη η οποία παρουσιάστηκε στο Σαν Ντιέγκο κατά τη διάρκεια της 64ης Ετήσιας Συνόδου του Αμερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας (14-16 Μαρτίου) ενώ παράλληλα δημοσιεύθηκε και στο επιστημονικό έντυπο του Αμερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας (Journal of the American College of Cardiology).

Στένωση καρωτίδων «ένοχη» για εγκεφαλικά

Η στένωση των καρωτίδων, η οποία είναι το αποτέλεσμα της εναπόθεσης αθηρωματικής πλάκας εντός τους, θεωρείται «ένοχη» για περισσότερα από τα μισά εγκεφαλικά επεισόδια που καταγράφονται ετησίως μόνο στις ΗΠΑ. Αρκετές πρόσφατες μελέτες έχουν συνδέσει την ατμοσφαιρική ρύπανση με καρδιαγγειακά προβλήματα, ωστόσο στην πλειονότητά τους επικεντρώνονταν στην επίδρασή της στην καρδιά και στις αρτηρίες που την περιβάλλουν. Η νέα μελέτη είναι η πρώτη που εξετάζει την επίδραση στις αρτηρίες στο κεφάλι και στον λαιμό, ρίχνοντας φως στο πώς η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εγκεφαλικού το οποίο στερεί τον εγκέφαλο από οξυγόνο.

«Η μελέτη μας ενισχύει προηγούμενα στοιχεία που έχουν δείξει πως η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα» ανέφερε ο Τζόναθαν Νιούμαν, καρδιολόγος στο Ιατρικό Κέντρο Langone του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης και κύριος συγγραφέας της νέας μελέτης και προσέθεσε: «Τα ευρήματα δείχνουν ότι ο καρδιαγγειακός κίνδυνος ενός ατόμου δεν συνδέεται μόνο με τα γονίδιά του και τις επιλογές ζωής του, αλλά εξαρτάται σε κάποιον βαθμό και από τον αέρα που αναπνέουμε στον κόσμο που ζούμε».

Μεγάλη μελέτη

Η μελέτη βασίστηκε σε ανάλυση των εξετάσεων καρδιάς (υπέρηχοι, εξετάσεις αίματος κ.ά.) περισσότερων από 300.000 ανθρώπων που ζούσαν στη Νέα Υόρκη, στο Νιου Τζέρσι και στο Κονέκτικατ. Οι ερευνητές εξέτασαν τη σχέση μεταξύ της στένωσης των καρωτίδων και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης με βάση τις μετρήσεις ποιότητας του αέρα που είχαν γίνει από την Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ μεταξύ του 2003 και του 2008 στην περιοχή στην οποία έμενε ο κάθε εθελοντής (η διασταύρωση έγινε με βάση τον ταχυδρομικό κώδικα της οικίας του).

Από την ανάλυση προέκυψε ότι τα άτομα που ζούσαν σε περιοχές με τα υψηλότερα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης αντιμετώπιζαν αυξημένο κατά 24% κίνδυνο για στένωση των καρωτίδων σε σύγκριση με όσα ζούσαν σε περιοχές με τα χαμηλότερα επίπεδα ρύπανσης. Η ανάλυση δεν περιελάμβανε άτομα που είχαν γνωστή, διαγνωσμένη καρωτιδική νόσο ενώ έλαβε υπόψη της παράγοντες όπως η ηλικία, τα δημογραφικά χαρακτηριστικά, το ιατρικό ιστορικό και το μέσο εισόδημα του κάθε νοικοκυριού.

Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν στην ατμοσφαιρική ρύπανση που προκαλείται από τα μικροσωματίδια ΡΜ 2,5 (σωματίδια διαμέτρου 2,5 μικρομέτρων τα οποία λόγω του μικροσκοπικού μεγέθους τους μπορούν να εισχωρήσουν βαθιά στους πνεύμονες και να προκαλέσουν πρόβλημα). Αυτού του είδους η ρύπανση «γεννιέται» από πηγές όπως οι εξατμίσεις των αυτοκινήτων, καθώς και η καύση κάρβουνου ή ξύλου.

Σημαντικός παράγοντας καρδιαγγειακών νοσημάτων

«Τα αποτελέσματα εφιστούν την προσοχή σχετικά με τη σημασία ανάπτυξης στρατηγικών για τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης» σημείωσε ο δρ Νιούμαν και προσέθεσε: «Αν κάποιος έχει καλή υγεία, τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης πιθανώς να μην αποτελούν σημαντικό παράγοντα κινδύνου για εκείνον. Ωστόσο για τα πολύ νεαρά ή τα πολύ ηλικιωμένα άτομα, καθώς και για όσους εμφανίζουν άλλα ιατρικά προβλήματα, η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να αποτελέσει σημαντικό κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων».

Τα νέα ευρήματα δείχνουν επίσης την ατμοσφαιρική ρύπανση ως έναν πιθανό παράγοντα που μπορεί να εξηγήσει γιατί ορισμένα άτομα, όπως εκείνα με διαβήτη, φαίνεται να είναι πιο ευάλωτα σε καρδιαγγειακά προβλήματα σε σύγκριση με άλλα. «Οσοι έχουν άλλους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά προβλήματα θα ήταν σοφό να περιορίζουν κατά το δυνατόν τον χρόνο που περνούν σε εξωτερικούς χώρους όταν τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι υψηλά» είπε ο δρ Νιούμαν.

Οκτώ εκατομμύρια πρόωροι θάνατοι ετησίως

Η ρύπανση εσωτερικών και εξωτερικών χώρων συνδέεται με περίπου οκτώ εκατομμύρια πρόωρους θανάτους εξαιτίας αναπνευστικών και άλλων νοσημάτων κάθε χρόνο, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Μάλιστα στις αναπτυσσόμενες χώρες η ρύπανση των εσωτερικών χώρων εξαιτίας του ανάμματος φωτιάς για θέρμανση και μαγείρεμα είναι υπαίτια για σοβαρά προβλήματα στην υγεία του πληθυσμού. Σύμφωνα με τον ειδικό, στο μέλλον η έρευνα θα έπρεπε να «ανοίξει» ώστε να περιλάβει πολύ περισσότερους συμμετέχοντες. Παράλληλα η μελέτη των βιολογικών μηχανισμών μέσω των οποίων η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να αυξήσει τη στένωση των καρωτίδων θα φωτίσει και τον ρόλο της στα εγκεφαλικά και σε άλλες μορφές καρδιαγγειακής νόσου.

Πηγή ΤΟ ΒΗΜΑ