Τα άτομα με διαβήτη εμφανίζουν ιδιαίτερη ευαισθησία στα πόδια. Για το λόγο αυτό η καθημερινή εξέταση και φροντίδα των ποδιών είναι απαραίτητες διαδικασίες.

Πώς μπορεί να επηρεάσει ο διαβήτης τα πόδια σας

Το διαβητικό πόδι είναι αποτέλεσμα επιπλοκών, όπως η διαβητική νευροπάθεια (60- 70%) και η αγγειοπάθεια (15- 20%). Συγκεκριμένα:

- Διαβητική Νευροπάθεια. Η συχνότερη μορφή της διαβητικής νευροπάθειας είναι η αισθητικοκινητική νευροπάθεια, με αποτέλεσμα την απώλεια της αισθητικότητας στο πόδι. Το άτομο:

1. Δεν αντιλαμβάνεται τραυματισμούς από νύσσοντα ή τέμνοντα όργανα.

2. Δεν αντιλαμβάνεται θερμικά ή χημικά εγκαύματα ή βλάβες από υπερβολική ψύξη.

3. Δεν αντιλαμβάνεται ξένα σώματα που υπάρχουν μέσα στα παπούτσια του.

4. Δεν πονά όταν υπάρχουν μικροβιακές λοιμώξεις.

Αυτές οι καταστάσεις δημιουργούν φλεγμονή, που οδηγεί σε έλκος. Εξάλλου, μαζί με την απώλεια της αισθητικότητας επέρχεται και απώλεια της μυικής μάζας. Έτσι, το πόδι χάνει το φυσιολογικό του σχήμα.

- Περιφερική Αγγειοπάθεια. Οι αρτηρίες μεταφέρουν το αίμα σε όλα τα μέρη του σώματός σας, προμηθεύοντάς το με θρεπτικά συστατικά και το απαραίτητο οξυγόνο. Ο διαβήτης έχει βλαπτική επίδραση στις αρτηρίες. Η βλάβη αυτή, περισσότερο γνωστή ως αρτηριοσκλήρυνση (στένωση και σκλήρυνση των αρτηριών) συνεπάγεται τη μείωση του παρεχόμενου ποσού αίματος στα πόδια (ισχαιμία). Το πρώτο σύμπτωμα είναι πόνος στη γάμπα κατά τη διάρκεια της βάδισης, που εξαφανίζεται όταν ξεκουράζεστε λίγα λεπτά. Σταδιακά εμφανίζεται και κατά τη διάρκεια της ανάπαυσης, ενώ όσο επιδεινώνεται η κυκλοφορία του αίματος στα πόδια, τόσο ελαττώνεται η θρέψη και η οξυγόνωσή τους, με αποτέλεσμα τη σταδιακή νέκρωση των παρακείμενων ιστών. Στη συνέχεια έχουμε τη δημιουργία ελκών, που επιμολύνονται και καταλήγουν σε γάγγραινα με όλα τα δυσάρεστα επακόλουθα. Εδώ το χειρουργείο είναι απαραίτητο, είτε για την αποκατάσταση της στενωμένης αρτηρίας, είτε για τον ακρωτηριασμό του μέρους που έχει γάγγραινα. Το ισχαιμικό πόδι είναι ψυχρό, με ρόδινο χρώμα, χωρίς σφύξεις και δεν παρατηρούνται συνήθως κάλοι.


Περιποίηση των ποδιών

Δεν πρέπει να περιμένετε να εμφανιστούν προβλήματα- που ξεκινούν σιγά και συχνά χωρίς να τα διακρίνετε- για να εφαρμόσετε απλά προληπτικά μέτρα. Η αποτελεσματικότητά τους έχει αποδειχθεί από καιρό. Η περιποίηση των ποδιώνΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ και να ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΚΑΤΩ ΑΠ’ ΤΙΣ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ.

1) Πλένετε τα πόδια σας καθημερινά με χλιαρό νερό και σαπούνι, ακριβώς όπως πλένετε τα χέρια σας.

2) Στεγνώστε τα πόδια σας καλά, ιδίως ανάμεσα στα δάκτυλα.

3) Κόβετε τα νύχια σας ίσια κατά πλάτος. Απευθυνθείτε σε ειδικό θεραπευτή παθήσεων των ποδιών για την περιποίηση και θεραπεία κάλων ή νυχιών που μπαίνουν στο δέρμα.

4) Διατηρείτε το δέρμα μαλακό με κάποιο ενυδατικό γαλάκτωμα, αλλά προσέχετε να μην το χρησιμοποιείτε ανάμεσα στα δάκτυλα.

5) Αλλάζετε κάλτσες καθημερινά. Χρησιμοποιείτε κάλτσες με απαλή ύφανση, που να ταιριάζουν ακριβώς στο πόδι σας.

6) Διατηρείτε τα πόδια σας ζεστά και στεγνά. Κατά προτίμηση να φοράτε μάλλινες ή βαμβακερές κάλτσες και δερμάτινα παπούτσια.

7) Ποτέ μην περπατάτε ξυπόλητοι, ούτε μέσα στο σπίτι ούτε έξω.

8) Πάντα να φοράτε παπούτσια που σας εφαρμόζουν σωστά. Το ίδιο ισχύει και για τα πέδιλα.

9) Ελέγχετε τα παπούτσια για καρφιά, σκασίματα, πετραδάκια ή άλλες ανωμαλίες που θα μπορούσαν να ερεθίσουν το δέρμα σας.


Ασκήσεις των κάτω άκρων

1. Βάδισμα. Κάνετε ένα καθημερινό περίπατο μισής ως μιας ώρας με γρήγορο βηματισμό. Προσπαθήστε να αυξάνετε την απόσταση κάθε φορά.
2. Άσκηση σκάλας. Ανεβείτε γρήγορα τις σκάλες στις μύτες των ποδιών.
3. Τέντωμα της γάμπας. Ακουμπήστε στον τοίχο, κρατώντας τα πόδια σε απόσταση μεταξύ τους, με τα πέλματα σταθερά στο πάτωμα. Διπλώστε και επαναφέρετε τους βραχίονες 10 φορές.
4. Άσκηση καθίσματος. Καθίστε σε μία καρέκλα και σηκωθείτε 10 φορές χωρίς να αλλάξετε τη στάση σας, κρατώντας τα χέρια σας σταυρωμένα.
5. Άσκηση στις μύτες των ποδιών. Κρατηθείτε από μία καρέκλα και σηκωθείτε στις μύτες των ποδιών σας χωρίς να μετακινηθείτε.
6. Κάμψη γονάτων. Στηριζόμενοι σε μία καρέκλα κάνετε 10 βαθιές κάμψεις γονάτων, κρατώντας ίσια την πλάτη σας.
7. Ανασήκωμα της φτέρνας. Σηκωθείτε στις μύτες των ποδιών σας και επανέλθετε. Επαναλάβετε 20 φορές. Κατά την ανύψωση ισορροπήστε ρίχνοντας το βάρος πότε στο ένα και πότε στο άλλο πόδι.
8. Ταλάντωση των κάτω άκρων. Σταθείτε με το ένα πόδι υπερυψωμένο από το πάτωμα, π.χ. πάνω σε ένα βιβλίο. Κρατηθείτε από μία καρέκλα και ταλαντεύστε το ελεύθερο πόδι μπρος- πίσω 10 φορές. Επαναλάβετε την άσκηση με το άλλο πόδι.
9.Περιστροφή των ποδιών. Καθίστε στο πάτωμα γέρνοντας προς τα πίσω. Περιστρέψτε τα πόδια σας κυκλικά, στην αρχή δεξιόστροφα και μετά αριστερόστροφα



ΑΛΚΟΟΛ, ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΗΣ

Παθολόγος - Διαβητολόγος, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου - Ιατρείου Παχυσαρκίας και Μεταβολισμού, ΓΝ Πειραιά ‘ΤΖΑΝΕΙΟ’ Ανδρέας Μελιδώνης, Προεδρος Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας

Το αλκοόλ αποτελεί σχεδόν αναπόσπαστο μέρος της καθημερινής μας διατροφής. Είναι καλό για σας να το πίνετε, εφόσον ο διαβήτης είναι υπό έλεγχο, δεν έχετε επιπλοκές και είστε καλά ενημερωμένοι όσον αφορά τους ειδικούς κινδύνους που κρύβει για τους ανθρώπους με ινσουλινοεξαρτώμενο (τύπου 1) ή μη ινσουλινοεξαρτώμενο (τύπου 2) διαβήτη.

Πίνετε νηστικός;

Εάν πίνετε ενώ είστε νηστικός πρέπει να γνωρίζετε ότι η μεγαλύτερη ποσότητα του αλκοόλ που πίνετε, απορροφάται γρήγορα, εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος και καταλαβαίνετε τις επιδράσεις του αμέσως. Εάν, όμως, έχετε φάει τροφές που περιέχουν λίπη ή πρωτεΐνες, το στομάχι σας θα απορροφήσει το αλκοόλ πολύ βραδύτερα.

Που μεταβολίζεται το αλκοόλ;

Το συκώτι παίρνει τη μερίδα του λέοντος όσον αφορά το μεταβολισμό του αλκοόλ. Εάν πιείτε περισσότερο από αυτό που μπορεί να διασπάσει το συκώτι, η επιπλέον ποσότητα συνεχίζει να κυκλοφορεί στο αίμα και μεταφέρεται σε άλλα σημεία του σώματός σας. Τα εγκεφαλικά κύτταρα είναι ιδιαιτέρως ευαίσθητα. Σε αυτά οφείλεται η γνωστή «ζάλη» στο κεφάλι.

Πώς θα αποφύγετε την υπογλυκαιμία

Ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγετε την υπογλυκαιμία όταν πίνετε είναι να περιορίσετε τα ποτά και να μην πίνετε με άδειο στομάχι. Μην ξεχνάτε να ακολουθείτε πιστά το πρόγραμμα της διατροφής σας. Προσέξτε γιατί ένα άλλο αποτέλεσμα της κατανάλωσης αλκοόλ μπορεί να είναι η καθυστερημένη υπογλυκαιμία. Ίσως χρειαστεί να φάτε ένα μικρό γεύμα πριν κοιμηθείτε. Πρέπει να έχετε μαζί σας μία πηγή γλυκόζης ταχείας δράσης που να λαμβάνεται από το στόμα. Εάν χάσετε τις αισθήσεις σας η γλυκόζη πρέπει να ενεθεί απ’ ευθείας στο κυκλοφορικό σύστημα.


Κατάχρηση αλκοόλ

Η μακροχρόνια κατάχρηση αλκοόλ μπορεί να επιφέρει μόνιμη βλάβη στην ικανότητα του συκωτιού να αποθηκεύει υδατάνθρακες και να τους χρησιμοποιεί για να παράγει νέες ποσότητες γλυκόζης.

Αλκοόλ και μακροχρόνιες επιπλοκές του Σακχαρώδη Διαβήτη

Το αλκοόλ μπορεί να επιδεινώσει ορισμένες καταστάσεις που σχετίζονται με το διαβήτη, όπως:

- Νευροπάθεια. Το αλκοόλ έχει άμεση τοξική επίδραση επί των νεύρων.

- Αμφιβληστροειδοπάθεια. Η πολύ μεγάλη κατανάλωση του αλκοόλ (3 ή περισσότερα ποτά ημερησίως) μπορεί, μερικές φορές, να οδηγήσει σε τύφλωση.

- Υπέρταση. Εάν έχετε υψηλή αρτηριακή πίεση μπορείτε να τη χαμηλώσετε σταματώντας την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών. Δεν είναι γνωστό με ποιον τρόπο το αλκοόλ αυξάνει την αρτηριακή πίεση, αλλά η εν λόγω συσχέτιση έχει αποδειχθεί.

- Τριγλυκερίδια. Το αλκοόλ επηρεάζει την κάθαρση των τριγλυκεριδίων από το αίμα μέσω του ήπατος και παρακινεί το συκώτι να παράγει περισσότερα.

Πολύ σημαντικό είναι να γνωρίσετε πώς το αλκοόλ μπορεί να αλληλεπιδράσει με τα αντιδιαβητικά φάρμακα. Συζητήστε με το γιατρό σας για τις επιδράσεις του αλκοόλ σε συνδυασμό με φάρμακα.

Η επιλογή είναι δική σας. Σκεφτείτε πριν γεμίσετε το ποτήρι σας.

Κάπνισμα

Η νικοτίνη που περιέχεται στα τσιγάρα είναι μία βλαβερή ουσία. Προκαλεί άμεση αύξηση του καρδιακού ρυθμού και επομένως της αρτηριακής πίεσης. Άλλες βλαπτικές επιδράσεις είναι η αύξηση των επιπέδων της χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων στο αίμα, ουσιών που είναι παράγοντες κινδύνου για έμφραγμα του μυοκαρδίου. Με κάθε εισπνοή καπνού, εξάλλου, ο οργανισμός παράγει περισσότερα ερυθρά αιμοσφαίρια. Η αύξηση αυτή μπορεί να δημιουργήσει θρόμβους, που με τη σειρά τους μπορεί να οδηγήσουν σε έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο.

Έχετε διαβήτη και καπνίζετε;

Εάν έχετε διαβήτη και καπνίζετε καλό θα είναι να σταματήσετε αμέσως. Τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη έχουν 4 φορές περισσότερες πιθανότητες να αποκτήσουν καρδιαγγειακή νόσο σε σύγκριση με τους μη διαβητικούς. Οι διαβητικοί, όμως, που καπνίζουν έχουν 11 φορές περισσότερες πιθανότητες να αποκτήσουν καρδιαγγειακή νόσο. Ταυτόχρονα, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για ανάπτυξη:

* Περιφερικής αγγειακής νόσου(βλάβη των μεγάλων αγγείων των ποδιών). Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα λοιμώξεις στα πόδια και τα πέλματα και ακρωτηριασμό. Σε μία μελέτη με διαβητικούς, το 33% των καπνιστών παρουσίασε περιφερική αγγειακή νόσο, σε σύγκριση με ποσοστό 16% των διαβητικών μη καπνιστών.
* Νεφροπάθειας. Μία άλλη μελέτη βρήκε ότι οι διαβητικοί που κάπνιζαν μέχρι 10 τσιγάρα την ημέρα παρουσίασαν νεφρική νόσο σε ποσοστό 13%, ενώ οι διαβητικοί που κάπνιζαν 30 τσιγάρα την ημέρα παρουσίασαν νεφρική νόσο σε ποσοστό 25%.
* Νευροπάθειας (διαβητική επιπλοκή των νεύρων). Οι μακροχρόνιοι καπνιστές έχουν υψηλότερα ποσοστά νευροπάθειας, σε σύγκριση με τους μη καπνιστές.
* Περιορισμού κινητικότητας των αρθρώσεων. Αυτή η διαβητική επιπλοκή, στην οποία το δέρμα των χεριών παχύνεται και πονούν οι αρθρώσεις των δακτύλων, έχει βρεθεί σε 50% των καπνιστών, σε αντίθεση με το 15% των μη καπνιστών.
* Οδοντικής νόσου. Οι καπνιστές παρουσιάζουν πιο συχνά αιμορραγίες και ελκώσεις στα ούλα. Γι’ αυτό και οι καπνιστές προσπαθούν να κόψουν το κάπνισμα. (Όσο περισσότερο καπνίζετε τόσο πιο πολύ μειώνετε στο σώμα σας το οξυγόνο).



Πρωταρχικός στόχος η διακοπή του καπνίσματος

Οι έρευνες έχουν δείξει ότι η διακοπή του καπνίσματος μειώνει τις πιθανότητες επιπλοκών. Σε μία μελέτη, διαβητικοί που σταμάτησαν το κάπνισμα για τουλάχιστον 2 χρόνια, είχαν μείωση της συχνότητας εμφάνισης αγγειοπάθειας στα πόδια κατά 30% σε σύγκριση με εκείνους που συνέχισαν το κάπνισμα. Στους διαβητικούς που ήδη πάσχουν από κάποια καρδιοπάθεια η διακοπή του καπνίσματος μειώνει τον κίνδυνο για νέα καρδιακή προσβολή κατά 50%.


Ανδρέας Μελιδώνης
Προεδρος Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας
Παθολόγος - Διαβητολόγος, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου - Ιατρείου Παχυσαρκίας και Μεταβολισμού, ΓΝ Πειραιά ‘ΤΖΑΝΕΙΟ’ ,

---

Διαβάστε περισσότερα άρθρα...

---