Η αλλαγή νοοτροπίας της κοινωνίας για τις γυναίκες που παντρεύονται σε μεγαλύτερες ηλικίες απ’ αυτή που επικρατούσε πριν από 40 χρόνια, ο σύγχρονος τρόπος ζωής με την γυναίκα όχι μόνο να εργάζεται, αλλά να κατακτά υψηλές θέσεις, οι επικρατούσες οικονομικές συνθήκες, αλλά και τα άλματα της ιατρικής οδηγούν πολλές γυναίκες που διανύουν την 5η δεκαετία της ζωής τους να επιθυμούν να αποκτήσουν ένα παιδί. Κατά πόσο όμως είναι εφικτό;

Από βιολογικής πλευράς είναι γνωστό ότι η γυναίκα κατά την διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας της χάνει σταδιακά την ικανότητα τεκνοποίησης. Τα ωοθυλάκια που έχει από την εμβρυική έως την πρώτη έμμηνο ρύση της μειώνονται από μερικά εκατομμύρια σε μερικές χιλιάδες και θα εξακολουθήσουν να μειώνονται μέχρι την εμμηνόπαυση. Από αυτά μόλις μερικές εκατοντάδες θα μπορούν να γονιμοποιηθούν.
Οπότε γίνεται εύκολα κατανοητό γιατί οι πιθανότητες φυσιολογικής σύλληψης είναι αρκετά αυξημένες σε νεαρές ηλικίες και περιορίζονται με το πέρασμα των ετών και ειδικά μετά τα 35.

Συγκριτικά με παλαιότερα, η σημερινή 40άρα έχει αποκτήσει επιβαρυντικές για την υγεία της συνήθειες, όπως το κάπνισμα και η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων καφεΐνης. Αρκεί να θυμηθούμε τις συνήθειες των γιαγιάδων μας που πριν από 40 ή 50 χρόνια ίσως να κάπνιζαν ένα τσιγάρο μαζί με τον απογευματινό καφέ που απολάμβαναν με τις φίλες ή τις γειτόνισσες. Βέβαια, δεν ευθύνονται αποκλειστικά το κάπνισμα και ο καφές. Τα επίπεδα ακτινοβολιών στα οποία εκτίθεται καθημερινά η σύγχρονη γυναίκα από ενσύρματες ή ασύρματες πηγές (κινητά τηλέφωνα, κεραίες, ηλεκτρικές συσκευές, καλώδια) είναι πολλαπλάσια απ’ ότι στο παρελθόν, παράγοντας που μπορεί να λειτουργήσει ανασταλτικά στη σύλληψη ή να προκαλέσει προβλήματα υγείας στο παιδί, για παράδειγμα αυτισμό, όπως δείχνουν μελέτες του Ινστιτούτου Νευροβιολογίας της Ουάσιγκτον, του Πανεπιστημίου Swansea της Ουαλίας και πολλών άλλων.

Επίσης, ο καθιστικός τρόπος ζωής, η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών έχει οδηγήσει σε κατακόρυφη αύξηση των διαβητικών γυναικών, παράγοντας που καθιστά επικίνδυνη μια εγκυμοσύνη, όταν ο διαβήτης δεν είναι σωστά ρυθμισμένος. Γενικότερα, μέχρι τα 40 της μια γυναίκα έχει τον χρόνο να αναπτύξει γυναικολογικά, καρδιαγγειακά, νευρολογικά και αιματολογικά νοσήματα που καθιστούν δυσκολότερη μια φυσιολογική σύλληψη, μια φυσιολογική εγκυμοσύνη και τέλος την γέννηση ενός υγιούς παιδιού.
Πέραν όλων αυτών, μια γυναίκα στα 40 σε όσο καλή φυσική κατάσταση κι αν βρίσκεται κουράζεται ευκολότερα από μια νεότερη και η συνεχιζόμενη κούραση μπορεί να οδηγήσει σε αποβολή. Επίσης, η κούραση και η μειωμένη αντοχή των γυναικών που τεκνοποιούν σε προχωρημένη ηλικία εμποδίζει, άλλες πολύ άλλες λιγότερο, να φροντίσουν τα παιδιά τους τόσο στην βρεφική ηλικία τους όσο και αργότερα, όταν οι ίδιες θα είναι αρκετά μεγαλύτερες.

Ένας άλλος παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι κατά πόσο μια γυναίκα, που δεν επιθυμούσε μια εγκυμοσύνη μέχρι τα 35 ή τα 40 λόγω καριέρας, μπορεί και θέλει να περιορίσει τις επαγγελματικές δραστηριότητές της και να αφοσιωθεί στην ανατροφή ενός παιδιού. Η αλλαγή του τρόπου ζωής που επιβάλλει η γέννηση ενός παιδιού πολλές φορές δεν γίνεται απολύτως κατανοητή. Το αποτέλεσμα αυτού μπορεί να είναι μια γυναίκα που παλεύει να ικανοποιήσει από την μια τις ανάγκες του παιδιού της και από την άλλη τις επαγγελματικές υποχρεώσεις της και τις προσωπικές της ανάγκες, χωρίς να τα καταφέρνει πάντα.

Εφόσον όμως η γυναίκα καταλήξει ότι επιθυμεί μια εγκυμοσύνη θα πρέπει να προετοιμάσει τον οργανισμό της, να ακολουθήσει μια σωστή διατροφή, να κόψει το κάπνισμα και το αλκοόλ και να ασκείται προκειμένου να δημιουργήσει τις σωστές συνθήκες κυοφορίας. Παράλληλα θα πρέπει να υποβληθεί σε ορισμένες εξετάσεις (τεστ παπ, καλλιέργειες κολπικού και τραχηλικού υγρού, μαστογραφία, υπερηχογράφημα άνω και κάτω κοιλία και ακτινογραφία θώρακος), προκειμένου να αποκλειστούν καταστάσεις που θα θέσουν την υγεία της, αλλά και του παιδιού σε κίνδυνο. Επίσης, όταν υπάρχει ιστορικό συγκεκριμένης νόσου, δεν πρέπει να παραλείπεται ο έλεγχος με ανάλογη εξέταση.
Ο αρχικός έλεγχος περιλαμβάνει περισσότερες εξετάσεις απ’ ότι σε μια νεαρότερη έγκυο και το ιατρικό ιστορικό που λαμβάνεται από τον γυναικολόγο είναι λεπτομερέστερο.

Κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης γίνονται τακτικότερες αιματολογικές εξετάσεις, υπερηχογραφήματα προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το έμβρυο είναι υγιές. Παράλληλα η γυναίκα υποβάλλεται και σε ειδικές εξετάσεις όπως η αμνιοκέντηση για να αποκλειστεί το ενδεχόμενο ύπαρξης κάποιου συνδρόμου όπως είναι το σύνδρομο Down, η δισχιδής ράχις κ.α.

Ο τοκετός επίσης χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, καθώς η γυναίκα έχει λιγότερες αντοχές αλλά και αυξημένες πιθανότητες επιπλοκών. Προσοχή θα πρέπει να δοθεί και μετά τον τοκετό λόγω του ότι οι γυναίκες που γίνονται μητέρες σε προχωρημένη ηλικία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ψυχολογικών συνδρόμων.

Τέλος, μετά τον τοκετό δεν θα πρέπει να παραλείπεται ο έλεγχος των νοσημάτων που προϋπήρχαν ή προέκυψαν από την εγκυμοσύνη.


Ευάγγελος Γκικόντες
Μαιευτήρας - γυναικολόγος,
Επιστημονικός υπεύθυνος του Κέντρου «Διαγνωστική Έρευνα»