Η επιστημονική είδηση προέρχεται από δημοσίευση στο αδιαμφισβήτητου κύρους ιατρικό περιοδικό «Circulation». «Μέρος των φλεβών που αφαιρούνται από το πόδι προκειμένου να χρησιμοποιηθούν στη εγχείρηση bypass για να παρακαμφθούν σοβαρές στενώσεις των στεφανιαίων αρτηριών μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν πηγή αρχέγονων κυττάρων. Με ειδική επεξεργασία απομονώνονται αρχέγονα κύτταρα από το τοίχωμα των φλεβών, πολλαπλασιάζονται και χρησιμοποιούνται πειραματικά σε ποντίκια. Τα κύτταρα με ένεση εμφυτεύονται σε βλαμμένο μυ ποντικιού, όπου παρατηρείται αγγειογένεση, δηλαδή παραγωγή νέων αγγείων που υποβοηθούν την αναζωογόνηση του μυός». Η εφαρμογή της ίδιας τεχνικής στον άνθρωπο και ιδιαίτερα στην καρδιά δεν είναι εύκολο σ' αυτή τη φάση να επιτευχθεί. Ομως έπειτα από μερικά χρόνια μπορεί η μέθοδος αυτή να αποτελέσει μια εναλλακτική λύση ουσιαστικής θεραπείας κατά τη στιγμή της χειρουργικής επέμβασης bypass.

Γενικότερα το θέμα της εισαγωγής στη θεραπευτική αρχέγονων εμβρυϊκών κυττάρων είναι ιδιαίτερα συναρπαστικό στη σύλληψή του. Το να παρθούν εμβρυϊκά κύτταρα από το έμβρυο ή αρχέγονα κύτταρα που δεν έχουν ακόμα ωριμάσει από διάφορα μέρη του σώματος, όπως ο μυελός των οστών ή το μυϊκό σύστημα, και να εμφυτευθούν σε κατεστραμμένες περιοχές της καρδιάς είναι κάτι συνταρακτικό. Οι ελπίδες αυτές αυξήθηκαν όταν παρατηρήθηκε ότι την ώρα της εγχείρησης ή την ώρα του καθετηριασμού αρχέγονα κύτταρα που εμφυτεύθηκαν στις αρτηρίες δημιούργησαν αποικίες μέσα στο μυοκάρδιο και άρχισαν να αποκτούν τις ιδιότητες του μυοκαρδίου και να συμπεριφέρονται όπως το πραγματικό μυοκάρδιο.

Ομως ο αριθμός των κυττάρων που τελικά λειτούργησαν δεν ήταν μεγαλύτερος του 5% των αρχέγονων κυττάρων που αρχικά χρησιμοποιήθηκαν.

Σε πολλές περιπτώσεις τα αρχέγονα κύτταρα αυτονομήθηκαν και δημιούργησαν εστίες αρρυθμιών που πολλές από αυτές απειλούσαν την ίδια τη ζωή του αρρώστου.

Τελικά παρατηρήθηκε ότι πέραν των άλλων αδυναμιών ούτε η προωθητική δύναμη της καρδιάς βελτιωνόταν ιδιαίτερα σημαντικά. Ετσι το όνειρο της θεραπείας του εμφράγματος, των μυοκαρδιοπαθειών ή της καρδιακής ανεπάρκειας γενικότερα άρχισε να γίνεται χλομό.

Την ελπίδα, όμως, δεν τη διαδέχτηκε η απελπισία. Οι έρευνες συνεχίζονται με στόχο να πολλαπλασιαστεί η δυναμική των κυττάρων που εμφυτεύονται και να ελαχιστοποιηθούν οι παρενέργειές τους. Πρέπει από τις έρευνες αυτές να μάθουμε περισσότερα για τον τρόπο λειτουργίας των αρχέγονων εμβρυϊκών κυττάρων, ούτως ώστε να εδραιωθούν οι θεραπείες με αρχέγονα κύτταρα, δηλαδή περισσότερα κύτταρα να καθηλώνονται στο μυοκάρδιο και να συμπεριφέρονται όπως τα αυτόχθονα μυοκαρδιακά κύτταρα χωρίς να δημιουργούν θανατηφόρες αρρυθμίες.

Δυστυχώς ή ευτυχώς έτσι προχωρά η Ιατρική, με αργά και σταθερά βήματα ανά τους αιώνες. Για τον λόγο αυτό άλλωστε και οι ασθενείς πρέπει να είναι ενημερωμένοι για να μη γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης.

Χιλιάδες ασθενείς σήμερα αναζητούν ειδικά κέντρα όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό για να υποστούν τις ειδικές κυτταροθεραπείες με την ελπίδα ότι θα λυθούν τα σοβαρότατα προβλήματα της υγείας τους.

Αναντίρρητα οι κυτταροθεραπείες στην Ιατρική και ειδικότερα στην Καρδιολογία βρίσκονται ακόμα σε πειραματικά στάδια και πουθενά σε κανένα μέρος του κόσμου δεν αποτελούν αναγνωρισμένες θεραπευτικές μεθόδους.

Δημήτριος Θ. Κρεμαστινός
Καθηγητής Καρδιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών