Φθορά και ασθένειες νυχιών: Σημασία - πρόληψη - αντιμετώπιση


Τα νύχια μαζί με τους ιδρωτοποιούς αδένες, τους σμηγματογόνους αδένες και τις τρίχες αποτελούν τα «εξαρτήματα» του δέρματος.

Τα νύχια των χεριών χρησιμεύουν ιδιαίτερα κατά την εκτέλεση των κινήσεων σύλληψης που κάνουμε με τα χέρια μας. Ο ρόλος των νυχιών των ποδιών φαίνεται να είναι ασαφής. Όμως, τα νύχια έχουν και ένα συνεχώς αυξανόμενο κοσμητικό ρόλο ιδίως για τις γυναίκες. Το τελευταίο δίνει πρόσθετη αξία στην υγεία και τη γενικότερη κατάστασή τους.

Τα νύχια των χεριών

α) Πολύ συχνά παρουσιάζονται εύθραυστα, «ανοίγουν» ή «μαδάνε» στο ελεύθερό τους άκρο ιδίως στις γυναίκες. Εμφανίζουν δηλαδή «ευθραυστότητα», «ονυχόσχαση» ή «ονυχόρρηξη». Αυτό μπορεί να οφείλεται στη συχνή εμβάπτιση των χεριών σε νερό κατά τις καθημερινές οικιακές εργασίες, σε έλλειψη βιταμινών (όπως Α, B6, C) και αμινοξέων (π.χ. κυστίνη) αλλά και σε σταδιακή φυσική φθορά, που είναι πιο έντονη σε κάποιους ανθρώπους. Πολλοί πιστεύουν ότι μία τέτοια κατάσταση προκαλείται από ελλιπή διατροφή, έλλειψη ασβεστίου κλπ. Αυτή η άποψη είναι λανθασμένη και το συγκεκριμένο πρόβλημα αντιμετωπίζεται με χρήση προστατευτικών γαντιών κατά τις οικιακές εργασίες, με εφαρμογή ειδικών σκευασμάτων τοπικής χρήσης και με συμπληρώματα διατροφής.

Συχνά το χρώμα των νυχιών, ιδίως των γυναικών, μεταβάλλεται προς κίτρινο ή εμφανίζονται κατάλευκα στίγματα ή γραμμώσεις στην επιφάνειά τους. Η αιτία αυτών τις περισσότερες φορές είναι χημική και σχετίζεται με τη χρόνια χρήση διαλυτικών ουσιών των βαφών μανικιούρ ή των διαλυμάτων αποχρωματισμού τους (πχ ακετόνης).

Ρήξεις του νυχιού στο ελεύθερο άκρο του αλλά και μόνιμα σημάδια από τραυματισμούς της επιφάνειάς του μπορεί να προκληθούν από την επαναλαμβανόμενη αφαίρεση και επανατοποθέτηση τεχνητών (ακρυλικών) νυχιών.

β) Πολλοί άνθρωποι ανησυχούν για την παρουσία διάφορων αλλοιώσεων στην επιφάνεια των νυχιών, όπως αυλακώσεις, βοθρία (μικρές λακουβίτσες) κ.ά. Συνήθως αποδεικνύεται, ότι πρόκειται για μικρές παραλλαγές που εμφανίζονται σε διάφορες ηλικίες και δεν σχετίζονται με κάτι το παθολογικό. Μπορεί δηλαδή να οφείλονται σε φυσική φθορά ή προγενέστερους τραυματισμούς. Υπάρχουν όμως και κάποιες περιπτώσεις, όπου οι πιο πάνω αλλά και κάποιες άλλες επιπλέον αλλοιώσεις της επιφάνειας και της υφής των νυχιών σχετίζονται με παθολογικές καταστάσεις όπως :

β1) Με παθήσεις των ίδιων των νυχιών π.χ. ονυχομυκητίαση, υπωνύχια αιματώματα από τραυματισμούς, καλοήθεις ή κακοήθεις νεοπλασίες των νυχιών κ.ά.

β2) Με παθήσεις του δέρματος που εκδηλώνονται και από τα νύχια π.χ. ψωρίαση, ομαλό λειχήνα, ιχθύαση, γυροειδή αλωπεκία κ.ά.

Β3) Με παθήσεις που αφορούν όλο τον οργανισμό αλλά εκδηλώνονται και από τα νύχια π.χ. σιδηροπενική αναιμία, χρόνιες πνευμονοπάθειες, νεφρική ανεπάρκεια, λοιμώδη νοσήματα, νοσήματα του κολλαγόνου κ.ά.

Όταν έχουμε αλλαγές του χρώματος, του πάχους , της υφής (σύστασης), της κυρτότητας της επιφάνειας και άλλων γνωρισμάτων των νυχιών μπορεί να προκληθεί σύγχυση ή και αγωνία. Σε τέτοιες περιπτώσεις συνιστάται ιδιαίτερα η αναζήτηση της γνώμης του ειδικού Δερματολόγου. Στατιστικά πιστεύεται ότι στην πλειονότητα τέτοιων περιπτώσεων η απάντηση θα είναι καθησυχαστική. Αλλά και στις άλλες (δηλ. τις λιγότερες) περιπτώσεις που συνδέονται με κάτι παθολογικό η εξέταση του ειδικού μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα χρήσιμη. Όταν για παράδειγμα υπάρχει ένδειξη ονυχομυκητίασης, θα υποδειχθεί και η ανάλογη εργαστηριακή (μυκητολογική) εξέταση προκειμένου να αρχίσει η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή. Εάν όμως υπάρξει ένδειξη γενικότερης οργανικής νόσου οι πληροφορίες από την εξέταση των νυχιών μπορεί να επιταχύνουν ή να επιβεβαιώσουν άμεσα τη διάγνωση.

Ενδιαφέρον έχει το ότι η χρονίζουσα άσκηση κάποιων χειρονακτικών επαγγελμάτων επιφέρει αντίστοιχες αλλοιώσεις στα νύχια. Έχουμε δηλ. και «επαγγελματικές νόσους» των νυχιών.

Τα νύχια των ποδιών

Σε ότι αφορά τη φθορά τους λόγω έλλειψης βιταμινών ή αμινοξέων αλλά και τη συσχέτιση της εικόνας τους με άλλες δερματικές ή οργανικές παθήσεις, ισχύουν όσα αναφέρθηκαν και για τα νύχια των χεριών.

Όσον όμως αφορά της αλλοιώσεις από φυσική φθορά, αυτές είναι εντονότερες και εμφανίζονται νωρίτερα από ότι στα νύχια των χεριών. Άλλωστε τα νύχια των ποδιών υπόκεινται σε μία πρόσθετη και διαρκή φθορά λόγω του βαδίσματος σε συνήθως στενά στο μπροστινό τους μέρος υποδήματα. Ουσιαστικά δηλαδή υπόκεινται διαρκώς σε επαναλαμβανόμενους μικροτραυματισμούς. Έτσι βλέπουμε πολλές φορές νύχια ποδιών παχιά, με κιτρινωπό ή σκούρο χρώμα και ανομοιόμορφη ανάπτυξη χωρίς αυτά τα ευρήματα να σχετίζονται με άλλη δερματική ή οργανική πάθηση. Επίσης, μπορεί να συμβεί απότομα υπωνύχιο αιμάτωμα, που μπορεί να οδηγήσει σε απόπτωση του νυχιού και αντικατάστασή του από νέο. Σε τέτοιες περιπτώσεις η χρήση ευρύχωρων υποδημάτων και η τακτική περιποίηση τύπου πεντικιούρ είναι απαραίτητα. Σε ορισμένους ηλικιωμένους επέρχεται έντονη πάχυνση, επιμήκυνση και στρέβλωση των νυχιών (ιδίως των μεγάλων δακτύλων) που ονομάζεται ονυχογρύπωση και παρουσιάζει μεγάλες δυσκολίες στην περιποίηση και αντιμετώπιση γενικά.

Τα νύχια μας δεν είναι τόσο «νεκρά» όσο νομίζουμε. Όπως κάθε ζωντανή δομή υπόκεινται στους νόμους της φθοράς και της γήρανσης. Επιπλέον, αντανακλούν την γενικότερη υγεία μας. Η φροντίδα τους είναι ζήτημα υγείας αλλά και συνήθεια πολιτισμού.

Μάρκος Αϊβαλιώτης MD, PhD
Επιστημονικός υπεύθυνος Δερματολογικού Τμήματος «ΙΑΣΩ General»

Διαβάστε περισσότερα άρθρα...

    Στην κορυφή