Οι δυσλιπιδαιμίες αποτελούν νοσήματα, τα οποία αν δεν αντιμετωπισθούν, μπορούν να δημιουργήσουν σε αθηροσκλήρωση και καρδιαγγειακά νοσήματα. Η Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Αθηροσκλήρωσης, δημοσίευσαν νέες οδηγίες για την αντιμετώπισή τους.

Κύριος θεραπευτικός στόχος είναι η μείωση της LDL χοληστερόλης. Για κάθε 40mg/dl μείωση της LDL χοληστερόλης παρατηρείται μείωση κατά 22% της θνησιμότητας και θνητότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα. Η συμμετοχή της διατροφής στις νέες οδηγίες τονίζεται ιδιαίτερα.

Οι διατροφικοί παράγοντες επιδρούν στην αθηρογένεση άμεσα, μέσω της μείωσης της χοληστερόλης αλλά και μέσω της δράσης τους στα λιπίδια, το σάκχαρο και την αρτηριακή πίεση. Τα κορεσμένα και τα trans λιπαρά οξέα έχουν τη μεγαλύτερη επίδραση στην αύξηση της LDL χοληστερόλης.

Η πιο σημαντική διατροφική σύσταση για τη μείωση της ολικής χοληστερόλης αλλά και της LDL χοληστερόλης είναι η κατανάλωση δημητριακών ολικής άλεσης, λαχανικών, οσπρίων, φρούτων, άπαχου κρέατος και ψαριών, άπαχου γάλακτος, ασπράδι αυγού, σπόρων και ξηρών καρπών.

Οι συνιστώμενοι τρόποι μαγειρέματος είναι ο ατμός, το βράσιμο και το ψήσιμο στη σχάρα. Για πρώτη φορά γίνεται λόγος για τροφές με φαρμακευτική δράση στη μείωση της χοληστερόλης όπως η πρωτεΐνη σόγιας, οι φυτικές ίνες, τα ω-3 λιπαρά οξέα, η πολυκοσανόλη και η μονακολίνη, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε μόνες τους είτε συνδυαστικά με υπολιπιδαιμικά φάρμακα.

Οι φυτικές στερόλες έχουν ευεργετική δράση στη μείωση της χοληστερόλης, αφού 2 γραμμάρια ημερησίως μπορεί να μειώσουν τη χοληστερόλη κατά 7-10%. Τα ω-3 λιπαρά οξέα αν και δεν φαίνεται να επηρεάζουν την ολική χοληστερόλη, εντούτοις μειώνουν σημαντικά το ποσοστό των τριγλυκεριδίων στο αίμα. Η μείωση του σωματικού βάρους και η άσκηση με βάση τις νέες οδηγίες φαίνεται να έχουν πολύ μικρή δράση στη μείωση της ολικής και της LDL χοληστερόλης.

Τα πολυακόρεστα ω-3 λιπαρά οξέα και τα μονοακόρεστα μειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων στο αίμα. Συγκεκριμένα 2-3γρ ω-3 λιπαρών οξέων την ημέρα μπορούν να μειώσουν κατά 25-30% τα τριγλυκερίδια στο αίμα. Αναφορικά με τα ω-3 λιπαρά οξέα, η απαιτούμενη ποσότητα δεν μπορεί να καλυφθεί με την κατανάλωση μόνο ψαριών, αλλά χρειάζεται είτε η συμπληρωματική χορήγηση είτε η κατανάλωση εμπλουτισμένων σε αυτά τροφών.

Οι υδατάνθρακες επηρεάζουν άμεσα τα τριγλυκερίδια και για αυτό συστήνεται ο περιορισμός τους και η κατανάλωση αυτών που έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, όπως τα δημητριακά ολικής άλεσης. Σχετικά με τη φρουκτόζη, που αποτελεί υδατάνθρακα με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, τα τελευταία δεδομένα αναφέρουν πως η μεγάλη κατανάλωσή της αυξάνει κατά πολύ τα τριγλυκερίδια στο αίμα. Συγκεκριμένα, αν το 15-20% της ημερήσιας ενεργειακής κατανάλωσης προέρχεται από τη φρουκτόζη, τότε τα τριγλυκερίδια αυξάνονται κατά 30-40%.

Η μείωση του σωματικού βάρους φαίνεται να κατέχει το σημαντικότερο ρόλο στη μείωση των τριγλυκεριδίων, εφόσον αυτό δεν επανακτάται. Το αλκοόλ έχει αρνητική δράση στα τριγλυκερίδια, για αυτό θα πρέπει να ελαττώνεται η κατανάλωσή του σε 1-2 ποτά την ημέρα.

Η αύξηση της σωματικής άσκησης βελτιώνει επίσης τις τιμές των τριγλυκεριδίων, ενώ η μείωση των μονο- και δισακχαριτών έχει σημαντική δράση. Η HDL χοληστερόλη αυξάνεται με τη σωματική άσκηση, την κατανάλωση αλκοόλ με μέτρο, τη διακοπή του καπνίσματος, τη μείωση του σωματικού βάρους και τη μείωση των trans λιπαρών οξέων από τη διατροφή.

Γενικότερα, συστήνεται σε δυσλιπιδαιμικούς ασθενείς με αυξημένο σωματικό βάρος να το μειώσουν. Οι ασθενείς με ενδοσπλαχνικό λίπος είναι αυτοί που πρέπει να προσέξουν περισσότερο. Η μείωση του βάρους μπορεί να επιτευχθεί με μείωση των ημερήσιων ενεργειακών αναγκών κατά 300-500kcal, με συνδυασμό μιας ήπιας σωματικής δραστηριότητας για τουλάχιστον 30λεπτά την ημέρα.

Γεωργία Ίσαρη
Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

---

Διαβάστε περισσότερα άρθρα...