Σε κάθε συνέδριο πάντα υπάρχουν οι ανακοινώσεις που εντυπωσιάζουν. Από τις ανακοινώσεις του εντυπωσιασμού πολύ λίγες είναι εκείνες που επιβιώνουν με την πάροδο του χρόνου. Αναμφισβήτητα όμως αποτελούν το θέμα συζήτησης αφού κατά κανόνα προβάλλονται από όλα τα μέσα ενημέρωσης.

Από όλες τις ανακοινώσεις του συνεδρίου το ρόλο έκλεψε η μελέτη SHIFT με την ιβαμπραδίνη. Είναι εντυπωσιακό πράγματι το ότι ένα φάρμακο ελαττώνει κατά 26% τη θνητότητα των αρρώστων με καρδιακή ανεπάρκεια, όταν οι άρρωστοι αυτοί πριν μερικές δεκαετίες ήταν πραγματικά καταδικασμένοι και αβοήθητοι. Σήμερα εάν η ανακοίνωση αυτή επιβεβαιωθεί και από άλλες μελέτες τότε το φάρμακο αυτό θα προστεθεί στην φαρέτρα των φαρμάκων κατά της καρδιακής ανεπάρκειας, τα οποία ήδη έχουν αυξήσει το προσδόκιμο επιβίωσης αυτών των ασθενών.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η χρήση των φαρμάκων που ανήκαν στους αναστολείς του παράγοντα Χα, ο οποίος συμμετέχει στον καταρράκτη της πήξεως του αίματος.

Στην κατηγορία αυτή ανήκει το Apixaban που χρησιμοποιήθηκε στην πολυκεντρική μελέτη με το όνομα AVERROES. Τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής έδειξαν ότι στους ασθενείς που για διαφόρους λόγους δεν μπορούν να πάρουν τα συνήθη αντιπηκτικά φάρμακα (π.χ. warfarin) και αντ’ αυτών παίρνουν ασπιρίνη ωφελούνται λιγότερο από την ασπιρίνη σε σχέση με το Apixaban. Οι άρρωστοι που έπαιρναν το Apixaban προφυλασσόντουσαν καλλίτερα με αποτέλεσμα να εμφανίζουν λιγότερα εγκεφαλικά επεισόδια όταν έπασχαν από κολπική μαρμαρυγή. Ως γνωστόν οι άρρωστοι με χρόνια κολπική μαρμαρυγή κινδυνεύουν να πάθουν εμβολικά εγκεφαλικά επεισόδια από τους θρόμβους που δημιουργούνται λόγω της στάσης του αίματος μέσα στον αριστερό κόλπο της καρδιάς και εκτοξεύονται προς τις αρτηρίες του εγκεφάλου.
Τί το νεότερο με τις στατίνες; Όσον αφορά τις στατίνες, δηλαδή το φάρμακο που παίρνουν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο που πάσχουν από υπερχοληστεριναιμία, η μετανάλυση 26 πολυκεντρικών μελετών υπήρξε ιδιαιτέρως καθησυχαστική. Από τη μελέτη των αποτελεσμάτων φαίνεται ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για ανάπτυξη καρκίνου. Η ανακοίνωση αυτή καθησυχάζει εκατομμύρια ανθρώπους ύστερα από την υφέρπουσα φημολογία ότι οι στατίνες μπορεί να καταστρέψουν το ήπαρ (συκώτι) και πιθανόν να προκαλέσουν καρκίνο.

Ενδιαφέρουσα επίσης υπήρξε η ανακοίνωση από την Ισλανδία, όπου η οικονομική κρίση που έπληξε τη χώρα επέφερε αύξηση των επειγόντων καρδιακών συμβαμάτων κατά 26%. Γεγονός που φαίνεται να συνδέεται με την ανασφάλεια, την ανησυχία, την αγωνία και γενικότερα το stress που έχουν οι οικονομικά αδύναμοι.

Επίσης, ελπιδοφόρο υπήρξε το μήνυμα μιας μελέτης από την Αυστρία, όπου για τους αρρώστους εκείνους που χρειάζονται άσκηση και για οποιοδήποτε λόγο αδυνατούν να την πραγματοποιήσουν (π.χ. βάδισμα στον ανήφορο) υπάρχει διέξοδος. Ειδικότερα στη μελέτη αυτή απεδείχθη ότι το βάδισμα στον κατήφορο είναι εξίσου ωφέλιμο με το βάδισμα στον ανήφορο. Συγκεκριμένα παρατηρήθηκε καλλίτερη ανοχή στη γλυκόζη που με απλά λόγια μεταφράζεται σε καλλίτερη ρύθμιση του σακχάρου των διαβητικών καθώς και βελτίωση των δεικτών της φλεγμονής (π.χ. αντιδρώσα πρωτεΐνη, προσκόλληση λευκοκυττάρων). Η βελτίωση αυτή δυνητικά μεταφράζεται σε βελτίωση των αρρώστων που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, καρδιακή ανεπάρκεια, στεφανιαία νόσο και παχυσαρκία.

Όλως ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν οι συζητήσεις σε ειδικές συνεδρίες που ήταν αφιερωμένες στην εμφύτευση των stents στις στεφανιαίες αρτηρίες των ασθενών που έχουν ασυμπτωματικές στενώσεις των στεφανιαίων αρτηριών καθώς και την εμφύτευση απινιδωτών σε αρρώστους με υπολειτουργικότητα της αριστερής κοιλίας με κλάσμα εξώθησης 30%. Είναι πλέον αναμφισβήτητο ότι η εμφύτευση των stents σε ασυμπτωματικούς ασθενείς δεν τους προφυλάσσει από το έμφραγμα. Αντίθετα φαίνεται ότι κερδίζει έδαφος η άποψη ότι ο εμφυτευόμενος απινιδωτής παρατείνει την επιβίωση των αρρώστων που έχουν κλάσμα εξώθησης μικρότερο του 30%.

Όμως με συζητήσεις πάνω στα θέματα αυτά δεν κλείνουν τα συγκεκριμένα κεφάλαια τώρα. Θα συνεχισθούν αναμφίβολα στα επόμενα συνέδρια.


Δημήτριος Θ. Κρεμαστινός
Καθηγητής Καρδιολογίας
Πανεπιστημίου Αθηνών
Πρόεδρος Ελληνικού Κολλεγίου Καρδιολογίας