Υπάρχουν δύο είδη εμβολίων, το πολυσακχαριδικό πολυδύναμο (23 δύναμο) που αποτελείται από πολυσακχαρίτες των 23 οροτύπων του πνευμονιοκόκκου και τα συζευγμένα εμβόλια, τα οποία περιέχουν πολυσακχαρίτες του πνευμονιοκόκκου ενωμένους με πρωτεΐνη.

Πολυσακχαριδικό πολυδύναμο εμβόλιο (23 δύναμο)

Το πολυσακχαριδικό πολυδύναμο εμβόλιο (23 δύναμο) είναι αποτελεσματικό μόνο μετά την ηλικία των πέντε ετών, καθώς βεβαίως και στους ενήλικες. Η μη αποτελεσματικότητά του στην πρώτη παιδική ηλικία οφείλεται στο γεγονός ότι δεν προκαλεί καλό αντιγονικό ερεθισμό (διεγείρει μόνο τα Β–λεμφοκύτταρα και όχι τα Τ–λεμφοκύτταρα, βλ. κεφ. «Άμυνα του οργανισμού στις λοιμώξεις»).

Το εμβόλιο αυτό παρέχει προστασία για το 90% των στελεχών πνευμονιοκόκκου που προκαλούν λοιμώξεις. Είναι αποτελεσματικό στο 70% των ατόμων που εμβολιάζονται. Η ανοσία διαρκεί 3 μέχρι 5 χρόνια. Χορηγείται σε μία δόση. Μπορεί να επαναλαμβάνεται κάθε 5 χρόνια. Συνιστάται σε:

α) Όλα τα άτομα μεγαλύτερα των 65 ετών.

β) Άτομα που είναι καπνιστές.

γ) Ενήλικες με χρόνια αναπνευστικά προβλήματα (π.χ. άσθμα, εμφύσημα, χρονία αποφρακτική πνευμονοπάθεια).

δ) Άτομα με χρόνιες παθήσεις ήπατος και νεφρών.

ε) Άτομα με διαβήτη.

στ) Ανοσοκατασταλμένα άτομα όπως καρκινοπαθείς, θεραπεία με ανοσοκατασταλτικά και κυτταροστατικά, λοίμωξη HIV, ακτινοθεραπεία.

ζ) Άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των 2 ετών, που έχουν δρεπανοκυτταρική αναιμία.

η) Άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των 2 ετών, στα οποία έχει αφαιρεθεί ο σπλήνας.


Δεν συνιστάται σε:

α) Άτομα που παρουσίασαν σε προηγούμενο εμβολιασμό αλλεργική αντίδραση.
β) Γυναίκες σε εγκυμοσύνη, καθόσον δεν υπάρχουν δεδομένα για την ασφάλεια του εμβολίου.
γ) Άτομα που πάσχουν από οποιαδήποτε αρρώστια, χωρίς να συμβουλευτούν το γιατρό τους.

Παρενέργειες στο πολυσακχαριδικό πολυδύναμο εμβόλιο (23 δύναμο).

Το εμβόλιο είναι ασφαλές. Στο 50% παρατηρούνται τοπικά συμπτώματα όπως πόνος, οίδημα (πρήξιμο), ερυθρότητα. Σε ποσοστό μικρότερο από 1% παρατηρούνται πυρετός και υπάρχει αίσθημα κακουχίας, τα οποία όμως διαρκούν μόνο για 1–2 ημέρες.

Σε μικρότερη συχνότητα από 1 στους 10.000 εμβολιασμούς παρατηρούνται αλλεργικές αντιδράσεις.

Συζευγμένα εμβόλια

Υπάρχουν διάφοροι τύποι συζευγμένων εμβολίων. Το επταδύναμο περιέχει πολυσακχαρίτες επτά οροτύπων, το δεκαδύναμο περιέχει πολυσακχαρίτες 10 οροτύπων και το δεκατριδύναμο περιέχει πολυσακχαρίτες 13 οροτύπων.

Τα συζευγμένα εμβόλια αποδείχθηκαν αποτελεσματικά στα παιδιά για τον περιορισμό (90%) των διεισδυτικών λοιμώξεων, όπως πνευμονίας, μηνιγγίτιδας, σηψαιμίας. Επίσης τα περιστατικά οξείας μέσης ωτίτιδας έχουν ελαττωθεί τουλάχιστον κατά 10% με το επταδύναμο και το δεκαδύναμο εμβόλιο. Η ελάττωση όμως θα είναι πολύ μεγαλύτερη με το δεκατριδύναμο. Χορηγείται σε τέσσερις δόσεις στους 2, 4, 6 και 12 με 15 μήνες.

Τα συζευγμένα εμβόλια συνιστώνται σε:

α) Όλα τα παιδιά ηλικίας 2 έως 23 μηνών.
β) Όλα τα παιδιά ηλικίας 2 έως 5 χρονών που είναι σε ανοσοκαταστολή.
γ) Όλα τα παιδιά ηλικίας 2 έως 5 χρονών που πάσχουν από κακοήθεις νόσους που θεραπεύονται με κυτταροστατικά φάρμακα ή κάνουν ακτινοθεραπεία.
δ) Άτομα που έχουν δρεπανοκυτταρική αναιμία.
ε) Άτομα στα οποία έχει αφαιρεθεί ο σπλήνας.

Δε συνιστάται σε:

α) Παιδιά που εμφάνισαν αλλεργική αντίδραση σε προηγούμενη δόση του εμβολίου.
β) Παιδιά με διάφορες παθήσεις, πριν συμβουλευτούν τον παιδίατρο.

Παρενέργειες στα συζευγμένα εμβόλια

Από την εμπειρία που υπάρχει από τη χρήση του 7-δύναμου εμβολίου, υπάρχει ασφάλεια. Μπορεί να παρουσιαστούν τοπικά συμπτώματα στο σημείο της ένεσης όπως πόνος, οίδημα, ερυθρότητα.

Σε πολύ μικρό ποσοστό (1 στους 10.000 εμβολιασμούς) μπορεί να παρουσιαστούν, 3–4 ημέρες μετά τον εμβολιασμό, πυρετός και σπασμοί (προκαλούνται προφανώς από τον πυρετό). Σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες δεν παρατηρούνται με κανένα εμβόλιο για τον πνευμονιόκοκκο.

Στέλιος Χατζηπαναγιώτου
Ιατρός Βιοπαθολόγος – Κλινικός Μικροβιολόγος
Αναπληρωτής Καθηγητής Μικροβιολογίας στην Ιατρική Σχολή της Αθήνας

Νικόλαος–Στέφανος Ι. Λεγάκης
Ομότιμος Καθηγητής Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών
Επίτιμος Πρόεδρος της Ελληνικής Μικροβιολογικής Εταιρείας και της Πανελλήνιας Ένωσης Ιατρικής Βιοπαθολογίας



Απο το βιβλίο "ΤΑ ΜΙΚΡΟΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ" (http://www.tamikrovia.gr)

---

Διαβάστε περισσότερα άρθρα...