Είναι κληρονομικός ο καρκίνος του προστάτη;


Όταν παλιότερα ο ουρολόγος ρωτούσε τον ασθενή η τους συγγενείς του αν υπάρχει καρκίνος του προστάτη στην οικογένεια, στηριζόταν στην εμπειρική παρατήρηση και την, υποψία ότι υπάρχει μια κληρονομική συνεχεία στην υπόθεση της νόσου αυτής. Πιο πρόσφατα η υποψία αυτή άρχισε να συγκεκριμενοποιείται και να αναζητείται το "κληρονομικό ιστορικό" αναγνωρίζοντας το σαν "αυξημένο κίνδυνο".

Ο Δρ. Patrick Walsh διευθυντής του ουρολογικού ινστιτούτου BRADY της Βαλτιμόρης, ανακοίνωσε τα τελευταία ευρήματα του πάνω στο θέμα αυτό, στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικάνικης Ουρολογικής Εταιρείας που έγινε στο San Antonio του Τέξας.

Η παρουσία καρκίνου του προστάτη στην οικογένεια αυξάνει τις πιθανότητες στον άνδρα, μέχρι και 50% να αναπτύξει ο ίδιος τον καρκίνο. Για το λόγο τούτο, τα άτομα αυτά πρέπει να αρχίζουν συστηματική έρευνα, με πλήρες check-up του προστάτη τους, από της ηλικίας των 40 ετών. Ο Δρ. Walsh τόνισε ότι ο ουρολόγος πρέπει να ερευνά με προσοχή το οικογενειακό ιστορικό όχι μόνο από την πλευρά του πατέρα αλλά και της μητέρας, διότι ο κληρονομικός καρκίνος του προστάτη (HPC) είναι ένα όπως λέγεται στην γενετική, autosomal-dominant στίγμα. Τα μέχρι τώρα συμπεράσματα έχουν βγει από μια πολύ μεγάλη επιδημιολογική γενετική ερευνά, η οποία βρίσκεται υπό εξέλιξη και περιλαμβάνει 691 οικογένειες που έχουν ένα μέλος τους να πάσχει από προστατικό καρκίνο.

Με ένα εκτεταμένο και πολύπλοκο σύστημα μελέτης των "γονιδίων" (που ευθύνονται για την κληρονόμηση της νόσου) και της βασικής ουσίας αυτών, του γνωστού DNA, κατέληξαν μέχρι τώρα στα εξής συμπεράσματα. Από όλους τους καρκίνους του προστάτη ένας στους δέκα περίπου είναι κληρονομικός. Τα άτομα αυτά φέρουν στα κύτταρα τους ένα "γονίδιο" το οποίο και είναι υπεύθυνο για την νόσο. Το εκπληκτικό είναι ότι τα άτομα αυτά (που φέρουν το ύποπτο γονίδιο) μέχρι την ηλικία των 85 ετών θα αναπτύξουν καρκίνο κατά 88%! Τα άτομα όμως που δεν έχουν τέτοιο γονίδιο έχουν πιθανότητα μονο 5% να παρουσιάσουν την νόσο.

Η στατιστική ανάλυση των κληρονομικών αυτών παραγόντων βγάζει αναμφίβολα μια πιθανότητα 50% να αναπτυχθεί καρκίνος κατά την διάρκεια της ζωής του ατόμου (άνδρα) στου οποίου την οικογένεια υπάρχει η νόσος.

Ακόμη τα ευρήματα της παραπάνω ερευνάς περιλαμβάνουν τα εξής συμπεράσματα:

Όταν σε μια οικογένεια δυο η περισσότερα άτομα πρώτου βαθμού συγγένειας (πατέρας, γιος η αδελφός) έχουν προσβληθεί τότε πρόκειται περί κληρονομικού καρκίνου και τούτο πρέπει να θεωρείται βέβαιο μέχρις αποδείξεως του ενάντιου. Η ίδια Θεώρηση ισχύει και για περιπτώσεις που αναπτύσσεται η νόσος σε νεώτερη ηλικία (πριν τα 55 χρονιά). Βέβαια όλα αυτά συμβαίνουν σε ένα φόντο διαγνωστικής επανάστασης εν εξελίξει.

To PSA, το ειδικό προστατικό αντιγόνο, αποτελεί πολύτιμο οδηγό για την πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη. Πρόσφατη ερευνά που γίνεται στη Mayo Clinic έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο καρκινικός αυτός δείκτης (το PSA) πρέπει πλέον να θεωρείται φυσιολογικός όταν βρίσκεται μεταξύ 0-4 μονάδες αλλά μονο για τα άτομα της ηλικίας γύρω στα 60 χρονιά. Προτείνουν δε κατ' αρχήν μια ταξινόμηση των φυσιολογικών ορίων που διαφέρουν αναλόγως της ηλικίας. Όπως:

40 - 50 ετών 0 - 2.5

50 - 60 ετών 0 - 3.5

60 - 70 ετών 0 - 4.5

70 - 80 ετών 0 - 6.5

Τούτο προκύπτει απο το γεγονός ότι όσο πιο μεγάλη είναι η ηλικία συνήθως τόσο πιο μεγάλος είναι και ο προστάτης του ασθενούς και έτσι "παράγει" πιο πολύ PSA. Να πούμε ότι είναι ακόμη νωρίς για να καθιερωθεί μια τέτοια αλλαγή στην αποδοχή του τι είναι φυσιολογικό επίπεδο για το κάθε άτομο. Ταυτόχρονες μελέτες, που μπορεί να επιβεβαιώσουν τα ευρήματα αυτά, βρίσκονται εν εξελίξει. Τυχών επιβεβαίωση των ανωτέρω προδιαγραφών θα προωθήσουν τον βαθμό ακρίβειας και τη σίγουρη διάγνωση του καρκίνου πριν ακόμη εκδηλωθεί κλινικά. Τότε βέβαια θα αλλάξουν οριστικά τα επίπεδα φυσιολογικού PSA ανάλογα με την ηλικία και σε σχέση με τον ογκο του προστατικού αδένα.

Απόστολος Στέλλος
Χειρουργός - Ουρολόγος

Διαβάστε περισσότερα άρθρα...


    Στην κορυφή