Στις λεγόμενες «νόμιμες» εξαρτήσεις, την κατάχρηση αλκοόλ και την παθολογική ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια, ήταν αφιερωμένη η σημερινή ημερίδα του ΚΕΘΕΑ, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα με τη συμμετοχή ελλήνων και ξένων ειδικών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν, παρόλο που η οικονομική κρίση έχει προκαλέσει πτώση στις περισσότερες αγορές παιγνίων διεθνώς, η οποία κυμαίνεται από 20% έως 30%, η προβληματική ή και παθολογική ενασχόληση με το τζόγο παραμένει ευρύτατα διαδεδομένο πρόβλημα. Στις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι το 5%-6% του πληθυσμού έχει αναπτύξει προβληματική ενασχόληση με το τζόγο, ενώ το 1% - 2% είναι εξαρτημένο από αυτόν. Μόνο στην Πολιτεία της Καλιφόρνιας τα έσοδα από τις νόμιμες δραστηριότητες τζόγου ανήλθαν το 2008 σε 11 δισεκατομμύρια ευρώ. Οι συνέπειες του προβλήματος είναι σημαντικές σε ατομικό, οικογενειακό και κοινωνικό επίπεδο, και, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν: απώλειες στην παραγωγικότητα, παραβατικότητα, φαινόμενα χρεοκοπίας νοικοκυριών και επιχειρήσεων, διαζύγια, παραμέληση και κακοποίηση παιδιών, σωματικά και ψυχολογικά προβλήματα, που μπορεί να φτάσουν μέχρι τον αυτοκτονικό ιδεασμό ή απόπειρες αυτοκτονίας. Επιπλέον τα στοιχεία δείχνουν ότι τα άτομα με προβληματική εμπλοκή με τον τζόγο διατρέχουν 4 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν και διαταραχή κατάχρησης ουσιών.

Σε σχέση με την εμφάνιση του προβλήματος στην Ελλάδα, η ημερίδα επικεντρώθηκε σε στοιχεία προερχόμενα από τη λειτουργία και την αξιολόγηση του ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ, του προγράμματος εξωτερικής παρακολούθησης που έχει δημιουργήσει του ΚΕΘΕΑ από το 2003 στην Αθήνα για άτομα άνω των 15 ετών τα οποία αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τη χρήση αλκοόλ ή την ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια.

Τα άτομα που απευθύνθηκαν στο ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ το 2009 για το πρόβλημα του τζόγου είναι στη μεγάλη πλειονότητά τους άντρες (89%), ηλικίας 30 - 49 ετών (71,9 %) και έγγαμοι (65,7%). Το 50% έχει αποφοιτήσει από το λύκειο, το 20,3% είναι απόφοιτοι πανεπιστημίου και το 76,6% έχει σταθερή και πλήρη απασχόληση. Το 64,1% ενεπλάκη στην εξάρτηση μεταξύ 26 – 45 ετών. Τα τυχερά παιχνίδια που συγκεντρώνουν τις προτιμήσεις των περισσοτέρων είναι: 73,4 % παιχνίδια με αριθμούς, όπως τζόκερ και λόττο, 57,8% στοιχήματα σε αθλήματα και 42,2 % καζίνο (κάποιοι παίζουν πάνω από ένα παιχνίδι), ενώ το 35,9% των εξαρτημένων από τα τυχερά παιχνίδια ξοδεύει 201 – 1.000 ευρώ ανά εβδομάδα. Τέλος, ως σημαντικότερα προβλήματα που οφείλονται στο τζόγο σημειώνονται αυτά που αφορούν την οικογενειακή ζωή (87,5%) και τα οικονομικά (85,9%).

Σύμφωνα με τα στοιχεία του προγράμματος για το 2009, οι χρήστες αλκοόλ που απευθύνονται στις υπηρεσίες του είναι στην πλειονότητά τους άντρες (66%), μεταξύ 30 - 50 ετών (67,9 %), συνήθως έγγαμοι (45,8%). Το 40,7% έχει ολοκληρώσει σπουδές λυκείου, το 28,8% είναι απόφοιτοι πανεπιστημίου, ενώ 59,3% επί του συνόλου έχει σταθερή και πλήρη απασχόληση. Το 43,8% άρχισε την κατάχρηση αλκοόλ στα 19-25 έτη και το 25% μεταξύ 26-35 ετών. Το 77,8% δεν κάνει παράλληλη χρήση κάποιας άλλης ουσίας, ενώ το 50% καταναλώνει 5-6 ποτά κάθε φορά που κάνει χρήση αλκοόλ. Το 87,5% δήλωσε ότι έπινε κρυφά.

Επιπλέον στη διάρκεια της ημερίδας παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα από την εξωτερική αξιολόγηση του ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ που διενήργησε η Ιατρική Σχολή Αθηνών. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης:

Το ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ αποτελεί μια οργανωμένη μονάδα φροντίδας η όποια έχει διαμορφώσει ένα ισχυρό θεραπευτικό πρόγραμμα με εντυπωσιακές σε αριθμό και ποικιλία ατομικές και ομαδικές θεραπευτικές παρεμβάσεις.

Τόσο το ποσοστό αυτών που, μετά την πρώτη επαφή, αποφασίζουν να παραμείνουν και να παρακολουθήσουν το πρόγραμμα όσο και αυτών που το ολοκληρώνουν και αποθεραπεύονται είναι υψηλό και υπερβαίνει αντίστοιχα ποσοστά που είναι γνωστά από τη διεθνή βιβλιογραφία.

Το πρόγραμμα του ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ για τα τυχερά παιχνίδια αποτελεί καινοτομία για τη χώρα μας στον τομέα αντιμετώπισης των εξαρτήσεων, και τα ερευνητικά δεδομένα που έχει συγκεντρώσει είναι τα μόνα διαθέσιμα και συγχρόνως εξαιρετικά σημαντικά για την κατανόηση του προβλήματος στην Ελλάδα.

Κατά τη διάρκεια της ημερίδας επισημάνθηκε επίσης η ιδιαίτερα υψηλή ζήτηση για υπηρεσίες απεξάρτησης από το αλκοόλ και το τζόγο σε όλη την Ελλάδα και η ανάγκη επέκτασης των σχετικών προγραμμάτων.