Διαβητικό Πόδι -Ακρωτηριασμοί

Αναγνωρίζεται παγκόσμια, από Διεθνείς Επιστημονικούς Φορείς, ότι ο Σακχαρώδης Διαβήτης αποτελεί μια σύγχρονη πανδημία. Υπολογίζεται ότι το 2030 θα υπάρχουν 530 εκατομμύρια άτομα με Διαβήτη στον κόσμο.

Τι είναι λοπόν ο Διαβήτης;

Κατάσταση που αναγνωρίζεται από αυξημένα σάκχαρα (γλυκόζη πάνω από 126 mg%) στο αίμα, χωρίς ενοχλητικά συμπτώματα στις περισσότερες περιπτώσεις δηλ. δεν υπάρχει πολυουρία και πολυδιψία, αλλά ούτε και πόνος.

Είναι βλαπτικά για τον οργανισμό τα αυξημένα σάκχαρα;

Ναι, η αυξημένη γλυκόζη βλάπτει. Όταν είναι σε αυξημένα επίπεδα (έστω και λίγο πάνω από το φυσιολογικό) βλάπτει τα νεύρα, που μας χρησιμεύουν να αντιλαμβανόμαστε το ζεστό, το κρύο, τον πόνο κ.λ.π. Διότι δρουν ως μεταφορείς των ερεθισμάτων από τον έξω κόσμο στον εγκέφαλο. Αν δεν πάει στον εγκέφαλο το ερέθισμα δεν το καταλαβαίνουμε. Αυτή είναι κυρίως η βλάβη των νεύρων.
Η αυξημένη γλυκόζη βλάπτει ακόμη τα μάτια και τα νεφρά. Δεν εξαιρείται από τον κανόνα αυτό η καρδιά και όλα τα αγγεία του σώματος.
Οι παθήσεις από τα πόδια αποτελούν την πιο σοβαρή απειλή για τα άτομα με Διαβήτη.

Πώς εκδηλώνεται η βλάβη στα νεύρα;

Συζητώντας με κάποιο άτομο που είχε Σακχαρώδη Διαβήτη για πολλά χρόνια μου είπε «κοίταξε γιατρέ, έχω νευροπάθεια, τα νεύρα μου είναι ταραγμένα». Ήθελε έτσι να εξηγήσει το άγχος της καθημερινότητας για την εργασία, την οικογένεια κ.λ.π.
Εύκολα καταλαβαίνει ο αναγνώστης πως αυτά τα λόγια δεν έχουν σχέση με το πρόβλημα που λέμε «Διαβητική νευροπάθεια». Δεν υπάρχει καμία σχέση με το άγχος. Μιλάμε για πόδια, εκεί κυρίως εκδηλώνεται η νευροπάθεια, που δεν αισθάνονται τον πόνο, το κάψιμο, την πίεση. Πρακτικά δηλαδή δεν πονάνε. Δυστυχώς 1 στους 3 διαβητικούς ασθενείς εμφανίζει την επιπλοκή αυτή(330.000 άτομα με Διαβήτη στην Ελλάδα).

Ποιος θα μπορούσε όμως να ισχυρισθεί γενικά ότι ο πόνος είναι ευεργεσία;

Πιθανόν κανείς. Δεν υπάρχει άνθρωπος που να θέλει να πονά.
Όμως για να δούμε λίγο την ιστορία, λίγα χρόνια πίσω. Υπάρχει ένας γιατρός, ο Paul Brandt που αφιέρωσε όλη του τη ζωή στους λεπρούς της Ινδίας. Είδε λοιπόν ότι μη έχοντας το αίσθημα του πόνου έχαναν και τα πόδια τους χωρίς να το καταλάβουν. Είπε λοιπόν ότι ο πόνος είναι το μεγαλύτερο δώρο του Θεού στον άνθρωπο, διότι απλά θα καταλάβαιναν ότι κάτι κακό συμβαίνει και θα τα προστάτευαν.

Το μόνιμο ερώτημα είναι γιατί συμβαίνει αυτό και στα άτομα με Διαβήτη. Υπάρχουν άτομα που δεν καταλαβαίνουν τον πόνο από τα τραύματα. Μια λειτουργία του νευρικού συστήματος έχει διαταραχθεί. Οτιδήποτε ακουμπήσουμε στα χέρια και στα πόδια δημιουργεί μια αίσθηση π.χ. πόνου ή απλού αγγίγματος. Μέσω των νευρικών ινών μεταφέρεται το αίσθημα αυτό από τον εγκέφαλο και καταλαβαίνουμε ότι κάτι μας «χτύπησε» ή «ακουμπήσαμε» κάπου. Όταν όμως λόγω της νευροπάθειας οι αγωγοί αυτοί (δηλαδή τα νεύρα) δεν δουλεύουν, τότε δεν μεταφέρεται το ερέθισμα στον εγκέφαλο και έτσι δεν καταλαβαίνουμε τίποτα από τα ερεθίσματα που είχε το πόδι.

Υπάρχουν και άλλες συνέπειες. Ο κίνδυνος από κάποιο τραυματισμό, έγκαυμα κ.λ.π. που δεν γίνεται αντιληπτό είναι να δημιουργηθεί μια μικρή πληγή (ή μεγάλη). Εισχωρούν μικρόβια, γίνεται η φλεγμονή, επεκτείνεται και αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα μπορεί να καταλήξει σε δυσάρεστες καταστάσεις (π.χ. ακρωτηριασμό).Υπολογίζεται ότι 40.000-50.000 άτομα με Διαβήτη εμφανίζουν ανάλογες βλάβες στα πόδια στον Ελληνικό χώρο.

Δεν είναι δυνατόν να αποφύγουμε τον ακρωτηριασμό;

Αναμφισβήτητα ναι. Αν προλάβουμε την πληγή στην αρχή της, τα πράγματα μπορεί να εξελιχθούν καλά και να αποφύγουμε τα προβλήματα.
Κάθε μέρα επιβάλλεται έλεγχος των ποδιών για τραύματα ή πληγές πριν τον ύπνο.

Έγκαιρη λοιπόν διαπίστωση της βλάβης σε αρχικά στάδια και άμεση επικοινωνία με τον γιατρό, εξειδικευμένο σε ανάλογα προβλήματα .

Άλλα μέτρα πρόληψης

Πρέπει να ρωτήσουμε όμως απαραίτητα το γιατρό μας αν έχουμε διαβητική νευροπάθεια.
Αν έχουμε πρέπει πάσει θυσία να αποφύγουμε τραυματισμούς .
Ακόμα ειδικότερα θα πρέπει με κάθε προσοχή να αποφεύγουμε μικροτραυματισμούς π.χ. δεν περπατάμε ποτέ ξυπόλυτοι (ούτε στη θάλασσα). Ελέγχουμε κάθε βράδυ τα πόδια μας για μικροτραυματισμούς.
Ελέγχουμε επίσης και τα παπούτσια μήπως έχει ξεφύγει κάποιο καρφί κ.λ.π. και τραυματίσει τα πόδια.
Δεν ζεσταίνουμε ποτέ τα πόδια με θερμοφόρες ή άλλα θερμαντικά σώματα. Ελέγχουμε το νερό του μπάνιου, όχι πάνω από 37ο C θερμοκρασία. Οτιδήποτε μικροτραυματισμός φανεί ή αλλαγή χρώματος δακτύλων ή ποδιού απευθυνόμαστε στο γιατρό μας.

Απλά λόγια, απλές συμβουλές, που αν εφαρμοστούν θα σωθούν πόδια.

Οτιδήποτε περίεργο εμφανιστεί στα πόδια αμέσως τηλεφωνούμε στο γιατρό μας. Αν πονάνε επίσης ενημερώνουμε τον γιατρό και ρωτάμε αν ο πόνος είναι από νευροπάθεια (υπάρχει και αυτή η περίπτωση) ή όχι.
Τα πόδια μας είναι για μια ζωή. Ας μην το ξεχνάμε.

Δρ. Χρήστος Μανές
Παθολόγος με εξεδίκευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη
Δ/ντής Π/Θ Τμήματος και Διαβητολογικού Κέντρου
Γ.Ν. «ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ» -ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Πρόεδρος Εταιρείας Μελέτης Παθήσεων Διαβητικού Ποδιού

---

Διαβάστε περισσότερα άρθρα...

---