Μια από τις κλασικές ερωτήσεις που κάνουν σχεδόν όλοι οι ασθενείς στο τέλος της επίσκεψης σε έναν γιατρό είναι: Τι θα πρέπει να τρώω για να βοηθήσω την θεραπεία μου;;; Στις ρευματικές παθήσεις, επειδή σχεδόν όλες είναι χρόνιες, το παραπάνω ερώτημα είναι ιδιαίτερα συχνό και αγωνιώδες. Οι ασθενείς πιστεύουν ακράδαντα ότι κάποια διατροφική συνήθεια έχει επηρεάσει όχι μόνο την εκδήλωση, αλλά και σαυτή οφείλονται οι αλλεπάλληλες εξάρσεις και υφέσεις της νόσου τους. Επειδή μάλιστα για αρκετούς αιώνες η ουρική αρθρίτιδα ή αλλιώς ποδάγρα ήταν η μοναδική χρόνια αρθροπάθεια που γνωριζαν οι άνθρωποι, η οποία πράγματι επηρεάζεται, έστω και σε ποσοστό 10% από την διατροφή, λογικό είναι να πιστεύουν ότι και οποιαδήποτε άλλη νόσος των αρθρώσεων είχε σχέση με την διατροφή. Εξάλλου η κλασική παροιμία «ένα μήλο την ημέρα κάνει τον οποιονδήποτε γιατρό πέρα» έχει παγιωθεί στο μυαλό των ανθρώπων από τις πολύ μικρές ηλικίες.

Είναι αλήθεια ότι για την συσχέτιση των ρευματικών παθήσεων με την διατροφή δεν υπάρχουν πάρα πολλές υψηλής ποιότητας μελέτες. Οι περισσότερες είναι επιδημιολογικές και αναδρομικές και όταν προσπαθήσει κάποιος να τις αξιολογήσει αθροιστικά προσκρούει στην διαφορετική μεθοδολογική τους δομή που δίνει σαν τελικό αποτέλεσμα τα αντικρουόμενα συμπεράσματά τους. Ενα θετικό στοιχείο που έχουν οι ανάλογες μελέτες της τελευταίας δεκαετίας είναι ότι πολλές από αυτές αφορούν δεκάδες χιλιάδες ασθενείς που παρακολουθήθηκαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, για μεγάλα χρονικά διαστήματα, οπότε δύσκολα μπορείς να απορρίψεις με «ελαφρά τη καρδία» τα αποτελέσματά τους.

Ας δούμε όμως σε ποιά συμπεράσματα έχουν καταλήξει όλες αυτές μέχρι σήμερα:

1) Το κρέας είτε ερυθρό, είτε λευκό, δεν φαίνεται να κάνει ούτε καλό, ούτε κακό στην ρευματοειδή αρθρίτιδα και τις άλλες πολυαρθρίτιδες (Benito-Garcia E, et al., Arthritis Res. Ther. 2007; 9(1), R16 (2007).

2) Για το ψάρι τα αποτελέσματα είναι διαφορετικά. Ερευνητές από την Σουηδία πρότειναν ότι εάν κάποια γυναίκα τρώει ένα πιάτο από όποιοδήποτε ψάρι κάθε εβδομάδα, για 10 και περισσότερο χρόνια, ο κίνδυνος να πάθει Ρευματοειδή αρθρίτιδα είναι 29% μικρότερος από την γυναίκα που δεν ακολουθεί την δίαιτα αυτή. Τόνισαν μάλιστα ότι δεν παρατήρησαν το ίδιο θετικό αποτέλεσμα, όταν οι γυναίκες αντί να τρώγουν ψάρια, ελάμβαναν διαιτητικά συμπληρώματα με ωμέγα-3. (Di Giuseppe D, et al., Ann Rheum Dis. 2013 Aug 12. doi: 10.1136/annrheumdis-2013-203338).

3) Για τα γαλακτερά η άποψη είναι ότι σίγουρα δεν επηρεάζουν θετικά τις πολυαρθρίτιδες και η υπερβολική κατανάλωσή τους πρέπει να αποφεύγεται (Pedersen M, et al., J. Rheumatol. 2005; 32(7), 1249–1252). Αν και μια πρόσφατη μελέτη που αφορούσε ασθενείς με χρόνια οστεοαρθρίτιδα έδειξε ότι οι ασθενείς που έπιναν τουλάχιστον 1 ποτήρι γάλα την ημέρα με λίγα ή καθόλου λιπαρά, δεν παρουσίαζαν σημαντική εξέλιξη της νόσου τους. Αντίθετα όσοι έτρωγαν συστηματικά λιπαρά τυριά είχαν μεγάλη εξέλιξη της νόσου τους. Τέλος ασθενείς που έτρωγαν καθημερινά γιαούρτη παρουσίαζαν ταχύτητα εξέλιξης της νόσου τους ενδιάμεση των δύο άλλων ομάδων. Τα ευρήματα αυτά αφορούσαν μόνον γυναίκες και όχι άνδρες και δεν επηρεάζονταν από το βάρος του σώματος ή άλλους προδιαθεσικόύς παράγοντες. Οι ερευνητές δεν μπόρεσαν να ερμηνεύσουν αυτά τα αποτελέσματα (Bing Lu MD, Dr.PH, et al., Milk consumption and progression of medial tibiofemoral knee osteoarthritis: Data from the Osteoarthritis Initiative, Arthritis Care & Research, doi: 10.1002/acr.22297, published 7 April 2014,)!
4) Για τα φρούτα και τα λαχανικά οι περισσότερες εργασίες συμπεραίνουν ότι μάλλον βοηθούν στον έλεγχο των πολυαρθριτίδων ((Pedersen M, et al., J. Rheumatol. 2005; 32(7), 1249–1252). Για το ελαιόλαδο μελέτες από την Ελλαδα δείχνουν ότι έχει θετική επίδραση ενώ άλλες μη ελληνικές, δεν συμφωνουν (Linos A, Kaklamani VG, Kaklamani E et al. Am. J. Clin. Nutr. 1999; 70(6), 1077–1082).

5) Οσον αφορά τα ποτά: α) Μέτρια χρήση οινοπνεύματος είναι σαφέστατο ότι δρα προληπτικά στην ρευματοειδή αρθρίτιδα, ενώ βοηθά και στον ελεγχο των κρίσεων της οποιασδήποτε πολυαρθρίτιδας, δρώντας σαν αντιφλεγμονώδες και αναλγητικό (Lu B, et al "Alcohol consumption and risk of incident rheumatoid arthritis in women: a prospective study" Arthritis Rheum 2014; DOI:10. 1002/art.38634). β) Ο καφές και το τσάϊ δεν φαίνεται να επηρεάζουν τις πολυαρθρίτιδες ούτε την ρευματοειδή αρθρίτιδα. Αντίθετα, είναι περίεργο αλλά φαίνεται ότι ο καφές χωρίς καφείνη αυξάνει τον κίνδυνο για ρευματοειδή αρθρίτιδα και άλλες πολυαρθρίτιδες (Formica Mk PJ et al., Arthritis Rheum. 44(Suppl. 9), S376 (2001).

6) Μελέτες για την χρήση βιταμινών Ε, C, Α και D έχουν δώσει αντιφατικά αποτελέσματα. Ιδιαίτερα για την τελευταία επειδή είναι γνωστό ότι καταστέλλει τις ανοσολογικές αντιδράσεις λογικό θα ήταν να βοηθούσε τις πολυαρθρίτιδες, δυστυχώς όμως τα μέχρι σήμερα ευρήματα δεν το επιβεβαιώνουν. Βέβαια καλόν θα ήταν όλες αυτές οι μελέτες να αφορούσαν άτομα με υποβιταμίνωση στις αντίστοιχες βιταμίνες, έτσι ώστε να μπορούσε να αξιολογήσει κανείς τη θετική ή αρνητική επίδραση. Εάν δηλαδή ένα άτομα πχ έχει φυσιολογικά επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα του, λογικό είναι η χορήγηση μιας επιπλέον δόσης D δεν θα αλλάξει το οποιοδήποτε αποτέλεσμα.Τέλος 7) Ο σίδηρος, το ασβέστιο και το σελήνιο δεν φαίνεται να βοηθούν ή να επιδεινώνουν τις πολυαρθρίτιδες.

Από αυτή την σύντομη ανασκόπηση φαίνεται ότι εάν πρέπει να συστήσουμε κάποια δίαιτα στους ασθενείς μας με πολυαρθρίτιδα θα ήταν να διατρέφονται συχνότερα με ψάρι, φρούτα και λαχανικά, να πίνουν συστηματικά λίγο οινόπνευμα και εάν τους αρέσει ο καφές να προτιμούν τον κλασικό ελληνικό καφέ.

Δρ Αχιλλέας Ε. Γεωργιάδης
Ρευματολόγος
www.myoskeletiko.com

---

Διαβάστε περισσότερα άρθρα...