Η εξατομικευμένη άσκηση μειώνει τη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα σε ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα, ενώ αυξάνει την ποιότητα ζωής τους. Παραδοσιακά, τα προγράμματα καρδιακής αποκατάστασης με άσκηση πραγματοποιούνται ομαδικά στη φάση ΙΙ εντός νοσοκομείου και βασίζονται τόσο στην εξατομικευμένη αξιολόγηση όσο και στον εξατομικευμένο σχεδιασμό προγράμματος άσκησης.

Παρά τα αποδεδειγμένα οφέλη και τις ισχυρές κατευθυντήριες οδηγίες, διεθνώς λιγότεροι από τους μισούς επιλέξιμους ασθενείς με στεφανιαία νόσο συμμετέχουν σε προγράμματα καρδιακής αποκατάστασης. Πολλοί παράγοντες μπορεί να συμβάλλουν στα χαμηλά ποσοστά παραπομπής και παρακολούθησης, συμπεριλαμβανομένης της στάσης των γιατρών και των ασθενών απέναντι στην καρδιακή αποκατάσταση και, κυρίως, ο περιορισμένος αριθμός εξειδικευμένων κέντρων ή νοσοκομείων που έχουν την ικανότητα να παρέχουν τις αντίστοιχες υπηρεσίες.

Μια δεύτερη πρόκληση έγκειται στα χαμηλά ποσοστά συνέπειας, ένα πρόβλημα που αφορά γενικότερα την άσκηση παγκοσμίως καθώς ο αριθμός των ακόμη και υγειών ατόμων που ασκείται συστηματικά είναι περιορισμένος. Συγκεκριμένα στην καρδιακή αποκατάσταση γνωρίζουμε πως έως και το ένα τρίτο των συμμετεχόντων εγκαταλείπουν πρόωρα το πρόγραμμα άσκησης. Οι καθοριστικοί παράγοντες περιλαμβάνουν κυρίως, την μεγάλη ηλικία, τη χαμηλότερη κοινωνικοοικονομική κατάσταση και το χειρότερο προφίλ καρδιαγγειακού κινδύνου. Τα στοιχεία σχετικά με παρεμβάσεις που αυξάνουν τη συμμόρφωση στην άσκηση είναι σπάνια.

Τα τελευταία χρόνια η τεχνολογία έχει οδηγήσει σε επανάσταση στο χώρο της υγείας και της βελτίωσης του τρόπου ζωής. Τα ευεργετικά οφέλη της άσκησης μέσω τηλεαποκατάστασης (διαδικτυακή άσκηση με επίβλεψη, εκπαίδευση και καθοδήγηση μέσω βιντεοκλήσης), αποδεικνύονται από ολοένα και περισσότερες μελέτες και για μεγαλύτερο αριθμό παθήσεων, όπως στην καρδιακή ανεπάρκεια (1), την αποφρακτική πνευμονοπάθεια και το εγκεφαλικό.

Η τηλεαποκατάσταση μπορεί να επιλύσει πολλά εμπόδια σε επίπεδο ασθενούς, σε επίπεδο επαγγελματιών υγείας και σε επίπεδο συστήματος (υγειονομικής περίθαλψης) που εμποδίζουν τη χρήση της καρδιακής αποκατάστασης. Όπως για παράδειγμα είναι η δυσκολία μεταφοράς του ασθενούς από και πρός το κέντρο άσκησης (επίπεδο ασθενούς), τα χαμηλά ποσοστά παραπομπής για άσκηση από το θεράποντα (επίπεδο επαγγελματιών υγείας) καθώς και οι περιορισμένες σε αριθμό εγκαταστάσεις για την παροχή εποπτευόμενης άσκησης (επίπεδο συστήματος).

Μεγάλος αριθμός μελετών υποστηρίζει την σημαντική αύξηση της λειτουργικής ικανότητας των ασθενών που συμμετέχουν σε προγράμματα καρδιακής τηλεαποκατάστασης, χωρίς να αναφέρονται επιπλοκές κατά την άσκηση. Επιπλέον, η μελέτη Telerehab III (2) παρουσίασε μειωμένα ποσοστά επανεισαγωγής των ασθενών που ακολουθούσαν καρδιακή τηλεαποκατάσταση σε σύγκριση με την ομάδα που ακολουθούσε την καρδιακή αποκατάσταση στο νοσοκομείο. Εξήγηση για τα παραπάνω αποτελέσματα, ίσως αποτελεί το γεγονός πως τα ποσοστά συμμετοχής των ασθενών στην καρδιακή τηλεαποκατάσταση, τόσο στην συγκεκριμένη μελέτη όσο και σε πλήθος άλλων μελετών, εμφανίζονται σημαντικά αυξημένα σε σύγκριση με τις ομάδες ασθενών που συμμετέχουν στην συνήθη καρδιακή αποκατάσταση εντός του νοσοκομείου.

Πρόσφατες συστηματικές ανασκοπήσεις και μετα-αναλύσεις δείχνουν ότι η τηλεαποκατάσταση με άσκηση είναι μια ασφαλής και τουλάχιστον εξίσου αποδοτική (κόστος) εναλλακτική λύση σε σχέση με τη συνήθη πρακτική της καρδιακής αποκατάστασης που πραγματοποιείται στο κέντρο άσκησης ή στο νοσοκομείο σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο ή καρδιακή ανεπάρκεια. Συγκεκριμένα στη μελέτη του Maddison και των συνεργατών του (3), φάνηκε πως η παρέμβαση με τη χρήση καρδιακής τηλεαποκατάστασης μείωσε το κόστος κατά 70%.

Ο τύπος άσκησης που συστήνεται σε συνεδρίες τηλεαποκατάστασης είναι η συνεχής αερόβια άσκηση μιας και προς το παρόν δεν υπάρχουν μελέτες που να μας δίνουν δεδομένα σχετικά με την ασφάλεια εκτέλεσης υψηλής έντασης διαλειμματικής άσκησης μέσω βιντεοκλήσης. Σύμφωνα με τα έως τώρα δεδομένα ασθενείς μετά από έμφραγμα του μυοκαρδίου και ασθενείς που εμφανίζουν κοιλιακές αρρυθμίες και ακολουθούν πρόγραμμα χαμηλής-μέτριας έντασης επιβλεπόμενης άσκησης συστήνεται να μην εντάσσονται σε τηλεαποκατάσταση.

Συμπερασματικά η καρδιακή τηλεαποκατάσταση με άσκηση γνωρίζουμε πως μπορεί να μειώσει το κόστος υγειονομικής περίθαλψης-λόγω της μειωμένης απουσίας από την εργασία και των μειωμένων ποσοστών νοσηλείας- αυξάνει τα ποσοστά συμμετοχής και συνέπειας των ασθενών, και εκμηδενίζει τις αποστάσεις. Ιδίως σε μια εποχή που λόγω της πανδημίας της COVID-19 ακόμα και άτομα μεγάλης ηλικίας εξοικειώθηκαν με την χρήση της τεχνολογίας και συγκεκριμένα των βιντεοκλήσεων. Ως εκ τούτου, δεν μας κάνει εντύπωση το γεγονός πως θεωρείται ένα πολύτιμο εργαλείο δευτερογενούς καρδιαγγειακής πρόληψης τόσο από την Ευρωπαϊκή Ένωση Προληπτικής Καρδιολογίας όσο και την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Καρδιολογίας.

Ματίνα Κουτρουμπή
ACSM Κλινική Εργοφυσιολόγος

---

Διαβάστε περισσότερα άρθρα...