Η βιταμίνη Κ από την καλλιέργεια του σπανακιού μπορεί κάλλιστα να είναι η «επόμενη βιταμίνη D» καθώς έρευνες συνεχίζουν να ρίχνουν φως στα αυξανόμενα οφέλη για την υγεία μας.

Βρίσκεται, πιθανότατα, εκεί που ήταν η βιταμίνη D πριν δέκα χρόνια όσον αφορά την εκτίμησή της ως μια ζωτική θρεπτική ουσία η οποία έχει πολλά περισσότερα οφέλη από αυτά που της αναγνωρίζονταν αρχικά.

Και, σύμφωνα με τον Δρ. Κεες Βερμέερ, έναν από τους κορυφαίους ερευνητές παγκοσμίως στον τομέα της βιταμίνης Κ, σχεδόν όλοι έχουμε ανεπάρκεια βιταμίνης Κ αλλά και βιταμίνης D.

Οι μετρήσεις της βιταμίνης Κ στο πλάσμα του αίματος μπορούν να γίνουν με ακρίβεια, αλλά τα αποτελέσματα δεν βοηθάνε απαραίτητα καθώς αντικατοπτρίζουν, κυρίως, τί φάγαμε την προηγούμενη μέρα. Εξαιτίας αυτού, θα πρέπει να εμπιστευτούμε την εκτίμηση του Δρ. Βερμέερ ότι η πλειοψηφία είναι ιδιαίτερα ανεπαρκής για να αποκομίσει όλα τα υγιεινά της οφέλη. Ερευνητές της βιταμίνης Κ ανά τον κόσμο τον αναγνωρίζουν ως ηγέτη στον τομέα αυτό.

Οι περισσότεροι άνθρωποι αντλούν αρκετή βιταμίνη Κ από τη διατροφή τους ώστε να διατηρούν επαρκή πήξη αίματος αλλά ΟΧΙ αρκετή για να παράξουν προστασία ενάντια στα ακόλουθα προβλήματα υγείας – και η λίστα μεγαλώνει:

• Αγγειακή ασβεστοποίηση, καρδιαγγειακές παθήσεις και κιρσούς
• Οστεοπόρωση
• Καρκίνος του προστάτη, καρκίνος των πνευμόνων, καρκίνος του ήπατος και λευχαιμία
• Προβλήματα υγείας του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένης της άνοιας, οι λεπτομέρειες των οποίων ακόμα μελετούνται
Η βιταμίνη Κ έχει δύο μορφές, και είναι σημαντικό να καταλάβουμε τις διαφορές τους πριν καταστρώσουμε το διατροφικό μας σχέδιο επίθεσης.

Οι δύο βασικοί τύποι της βιταμίνης Κ

Η βιταμίνη Κ μπορεί να χαρακτηριστεί είτε ως Κ1 είτε ως Κ2:

1. Βιταμίνη Κ1: Βρίσκεται στα πράσινα λαχανικά. Η Κ1 περνάει κατευθείαν από το συκώτι και βοηθά στη διατήρηση ενός υγιούς συστήματος πήξης του αίματος. (Αυτό είναι το είδος της Κ που χρειάζονται τα βρέφη για την πρόληψη σοβαρών αιμορραγικών νόσων.) Επίσης, προστατεύει τα αιμοφόρα αγγεία μας από την ασβεστοποίηση και βοηθά τα κόκκαλά μας να διατηρήσουν ασβέστιο και να αναπτύξουν τη σωστή κρυσταλλική δομή.

2. Βιταμίνη Κ2: Αυτή η μορφή βιταμίνης Κ παράγεται από βακτήρια. Βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες στα έντερά μας αλλά, δυστυχώς, δεν απορροφάται από εκεί και περνάει στις κενώσεις μας. Η Κ2 πηγαίνει κατευθείαν στα τοιχώματα των αγγείων, στα κόκκαλα και σε ιστούς εκτός του ήπατος. Ευδοκιμεί σε φαγητά που έχουν υποστεί ζύμωση, ειδικά σε τυριά και στο ιαπωνικό φαγητό natto, το οποίο είναι μακράν η πλουσιότερη πηγή Κ2.

Η βιταμίνη Κ1 μπορεί να μετατραπεί σε Κ2 μέσα στον οργανισμό μας, αλλά αυτό προκαλεί κάποια προβλήματα στα οποία θα αναφερθούμε σύντομα. Ως συμπλήρωμα, η Κ1 είναι πιο φθηνή και αυτός είναι ο λόγος που χρησιμοποιείται αυτή η μορφή σε νεογνά.

Περιπλέκοντας τα θέμα, υπάρχουν αρκετές διαφορετικές μορφές βιταμίνης Κ2.

• Οι ΜΚ8 και ΜΚ9 προέρχονται κυρίως από γαλακτοκομικά προϊόντα. Οι ΜΚ4 και ΜΚ7 είναι οι δυο σημαντικότερες μορφές Κ2 και δρουν πολύ διαφορετικά μέσα στον οργανισμό μας:

• Η ΜΚ4 είναι ένα συνθετικό προϊόν, παρόμοιο με την βιταμίνη Κ1, και το σώμα μας μπορεί να μετατρέψει την Κ1 σε ΜΚ4. Παρ’ όλα αυτά, η ΜΚ4 έχει ιδιαίτερα σύντομο χρόνο ημιζωής, περίπου μια ώρα, καθιστώντας την ακατάλληλη υποψήφια για διατροφικό συμπλήρωμα. Αφού φτάσει στα εντόσθιά μας, μένει κυρίως στο ήπαρ όπου χρησιμεύει για τη σύνθεση παραγόντων της πήξεως του αίματος.

• Η ΜΚ7 είναι ένας νεότερος παράγοντας με πιο πρακτικές εφαρμογές διότι μένει στον οργανισμό περισσότερο – ο χρόνος ημιζωής της είναι τρεις ημέρες – το οποίο σημαίνει ότι έχουμε πολύ καλύτερες πιθανότητες να αναπτύξει ένα σταθερό επίπεδο αίματος, σε σύγκριση με την ΜΚ4 ή την Κ1. Η ΜΚ7 εξάγεται από το ιαπωνικό προϊόν σόγιας natto που έχει περάσει από ζύμωση. Θα μπορούσαμε να πάρουμε πολλή ΜΚ7 από την κατανάλωση του natto αφού είναι σχετικά φθηνό και διατίθεται στις περισσότερες ασιατικές αγορές. Λίγοι άνθρωποι, όμως, αντέχουν την μυρωδιά και τη γλοιώδη υφή του.

Ας ρίξουμε μια ματιά σε αυτά που μας δείχνουν οι επιστημονικές μελέτες για τη βιταμίνη Κ2.

Η έρευνας της βιταμίνης Κ έχει προχωρήσει πολύ

Το 2008, μια γερμανική ομάδα ερευνών ανακάλυψε πως η βιταμίνη Κ2 παρέχει σημαντική προστασία από τον καρκίνο του προστάτη, ο οποίο είναι από τους κυριότερους λόγους καρκίνου στους άνδρες στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σύμφωνα με τον Δρ. Βερμέερ, οι άνδρες που λαμβάνουν υψηλότερες ποσότητες Κ2 παθαίνουν κατά 50% λιγότερο καρκίνο του προστάτη.

Αποτελέσματα ερευνών είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά για τα οφέλη της βιταμίνης Κ όσο αφορά την υγεία της καρδιάς:

• Το 2004, η μελέτη του Rotterdam, η οποία ήταν η πρώτη μελέτη που εξέθετε την ωφέλιμη επίδραση της βιταμίνης Κ2, έδειξε πως οι άνθρωποι που καταναλώνουν 45mcg βιταμίνης Κ2 καθημερινά, ζουν περισσότερο από ανθρώπους που λαμβάνουν 12mcg ημερησίως.
• Σε μεταγενέστερη μελέτη που ονομάστηκε μελέτη Prospect, παρακολουθήθηκαν 16.000 άνθρωποι επί δέκα χρόνια. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα πως 10mcg βιταμίνης Κ2 επιπλέον στη διατροφή είχε ως αποτέλεσμα 9% λιγότερα καρδιακά επεισόδια.
Οι αρχικές διαπιστώσεις, επίσης, υποδεικνύουν πως η βιταμίνη Κ μπορεί να μας προστατέψει από εγκεφαλικές νόσους. Παρόλα αυτά, είναι ακόμα πολύ νωρίς για να πούμε τί τύπους, ακριβώς, προλαμβάνει και πώς. Αλλά είναι ένας τομέας έντονου ενδιαφέροντος για τους επιστήμονες που μελετούν την βιταμίνη Κ.

Η βιταμίνη Κ2 είναι ΚΡΙΣΙΜΗ για την πρόληψη της οστεοπόρωσης

Τα στοιχεία δείχνουν πως η βιταμίνη Κ2 είναι απαραίτητη για την υγεία των οστών μας, αλλά είναι μια θρεπτική ουσία την οποία η πλειοψηφία του κόσμου δεν λαμβάνει επαρκώς από τη διατροφή του.


Πως οδηγεί η βιταμίνη Κ στην υγεία των οστών;

Η οστεοκαλσίνη είναι μια πρωτεΐνη που παράγεται από οστεοβλάστες (κύτταρα που ευθύνονται για τη διαμόρφωση των οστών), και χρησιμοποιείται μέσα στα οστά ως αναπόσπαστο κομμάτι της διαδικασίας διαμόρφωσης των οστών. Ωστόσο, η οστεοκαλσίνη πρέπει να «καρβοξυλιωθεί» πριν να γίνει ενεργή. Η βιταμίνη Κ λειτουργεί ως συμπαράγοντας για το ένζυμο που καταλύει την καρβοξυλίωση της οστεοκαλσίνης.

Έχει αποδειχθεί πως η βιταμίνη Κ2 είναι πολύ αποτελεσματικότερος «ενεργοποιητής» της οστεοκαλσίνης από την Κ1.

Έχουν διεξαχθεί αξιοσημείωτες έρευνες σχετικά με την προστατευτική δράση της βιταμίνης Κ2 ενάντια στην οστεοπόρωση:

• Ένας μεγάλος αριθμός Ιαπωνικών δοκιμών έχει δείξει πως η βιταμίνη Κ2 αντιστρέφει εντελώς την απώλεια οστικής μάζας και σε κάποιες περιπτώσεις την αυξάνει σε ανθρώπους με οστεοπόρωση.
• Τα συγκεντρωτικά στοιχεία επτά ιαπωνικών δοκιμών δείχνουν πως η βιταμίνη Κ2, ως συμπλήρωμα διατροφής, προκαλεί 60% μείωση σπονδυλικών καταγμάτων και 80% μείωση σε κατάγματα γοφού και άλλων μη σπονδυλικών καταγμάτων.
• Ερευνητές στην Ολλανδία απέδειξαν πως η βιταμίνη Κ2 είναι τρεις φορές πιο αποτελεσματική από τη βιταμίνη Κ1 για την αύξηση της οστεοκαλσίνης, η οποία ελέγχει την ανάπτυξη των οστών.
Παρόλο που το σώμα μας μπορεί να μετατρέψει την βιταμίνη Κ1 σε Κ2, οι έρευνες δείχνουν πως η ποσότητα βιταμίνης Κ2 που παράγεται από αυτήν, μονάχα, τη διαδικασία είναι ανεπαρκής. Ακόμα και αν καταναλώνουμε αρκετή βιταμίνη Κ1, το σώμα μας χρησιμοποιεί το περισσότερο εξ’αυτού για να δημιουργήσει παράγοντες πήξης, αφήνοντας λιγοστή για τα οστά μας.
Με άλλα λόγια, το συκώτι μας, κατά προτίμηση, χρησιμοποιεί βιταμίνη Κ1 για να ενεργοποιήσει παράγοντες πήξης ενώ η πλειοψηφία των υπόλοιπων ιστών μας προτιμά να χρησιμοποιεί την Κ2.

Έχει αποδειχθεί, επίσης, πως η βιταμίνη Κ2 μας προσφέρει κι άλλα οφέλη – εκτός από αυτά των οστών μας!

Η βιταμίνη Κ2 μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου

Όπως αναφέραμε παραπάνω, μαθαίνουμε επίσης πως η βιταμίνη Κ2 παίζει κύριο ρόλο στην πρόληψη του καρκίνου.
Η πρόσφατη μελέτη του Ευρωπαϊκού Προγράμματος συνεργασίας Ιατρικής και Κοινωνίας (ΕΠΙΚ) πάνω στον Καρκίνο και τη Διατροφή, που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2010 στην American Journal of Clinical Nutrition, έδειξε πως η υψηλή πρόσληψη βιταμίνης Κ2 – όχι Κ1 – οδηγεί σε μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου, καθώς και σε πτώση του ποσοστού θανάτου από καρκίνο κατά 30%.

Μια μελέτη που χρηματοδοτήθηκε από το Εθνικό Ίδρυμα Καρκίνου (των Η.Π.Α.) βρήκε πως η βιταμίνη Κ2 μπορεί να μειώσει το ρίσκο για non-Hodgkin λέμφωμα. Οι ερευνητές της κλινικής Mayo ανακάλυψαν πως άνθρωποι με την υψηλότερη πρόσληψη βιταμίνης Κ2 είχαν 45% λιγότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου τέτοιου τύπου, σε σύγκριση με εκείνους των οποίων η πρόσληψη βιταμίνης Κ2 είναι χαμηλότερη.
Οι επιστήμονες το αποδίδουν αυτό στο σημαντικό ρόλο που παίζει η βιταμίνη Κ2 στην αποτροπή φλεγμονωδών κυτταροκινών, οι οποίες σχετίζονται με αυτό το είδος λεμφώματος, και στο ρόλο της βιταμίνης Κ στον κύκλο ζωής των κυττάρων μας.

Λαμβάνουμε αρκετή βιταμίνη Κ από τη διατροφή μας;

Η βρώση πολλών πράσινων λαχανικών αυξάνει τα επίπεδα της βιταμίνης Κ1 φυσικά, ειδικά:
• Λαχανίδα
• Σπανάκι
• Κράμβη
• Μπρόκολο
• Λαχανάκια Βρυξελλών

Μπορούμε να αποκτήσουμε όση βιταμίνη Κ2 θα χρειαστούμε (περίπου 200 μικρογραμμάρια) τρώγοντας 15γρ. natto ημερησίως, το οποίο είναι μισή ουγγιά. Ωστόσο, το natto δεν είναι ιδιαίτερα ευχάριστο για την παλέτα του δυτικού, έτσι η επόμενη καλύτερη επιλογή είναι διατροφικό συμπλήρωμα βιταμίνης Κ2.

Αλλά να θυμάστε, πρέπει πάντα να λαμβάνουμε το διατροφικό συμπλήρωμα βιταμίνης Κ με κάτι λιπαρό εφόσον είναι λιποδιαλυτό και δεν θα απορροφηθεί χωρίς αυτό.

Παρόλο που η ακριβής δοσολογία δεν έχει καθοριστεί ακόμα, ο Δρ. Βερμέερ προτείνει μεταξύ 45mcg και 185mcg ημερησίως για ενήλικες. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με υψηλότερες δόσεις αν παίρνουμε αντιπηκτικά, αλλά αν είμαστε γενικά υγιείς και δεν παίρνουμε τέτοιου είδους φάρμακα, προτείνω 150mcg καθημερινά.

Ευτυχώς, δεν χρειάζεται να ανησυχούμε για υπερδοσολογία βιταμίνης Κ2 – έχει δοθεί χιλιαπλάσια «υπερδοσολογία» σε βάθος τριών χρόνων, χωρίς να παρουσιάσουν παρενέργειες (π.χ. αυξανόμενες τάσεις πήξης αίματος).

Η συνεργική δράση μεταξύ των βιταμινών K και D
Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε πως η βιταμίνη K δεν δουλεύει μόνη της. Χρειάζεται συνεργάτες, και η βιταμίνη D είναι ένας σημαντικός συνεργάτης.

Αυτοί οι δύο παράγοντες εργάζονται μαζί για να αυξήσουν την πρωτεΐνη Matrix Gla (MGP), η οποία είναι υπεύθυνη για την προστασία των αιμοφόρων αγγείων από ασβεστοποίηση. Μάλιστα, η MGP είναι τόσο σημαντική που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως επιστημονικός τρόπος μέτρησης της καρδιαγγειακής μας κατάστασης.

Τα αποτελέσματα των κλινικών μελετών σε ανθρώπους υποδεικνύουν ότι η ταυτόχρονη χρήση βιταμινών Κ2 και D μπορεί να μειώσει σημαντικά την απώλεια οστικής μάζας.

Αν ανησυχείτε για τα κόκκαλά σας, πρέπει να κρατάτε την ισορροπία της θρεπτικής τριάδας:
1. Βιταμίνη D
2. Βιταμίνη Κ
3. Ασβέστιο

Η αύξηση του ασβεστίου είναι καλή για τα κόκκαλά μας αλλά όχι τόσο ωφέλιμη για τις αρτηρίες μας, οι οποίες μπορεί να υποστούν ασβεστοποίηση, αλλά η βιταμίνη Κ προστατεύει τα αιμοφόρα αγγεία από την ασβεστοποίηση παρουσία υψηλών επίπεδων ασβεστίου.
Οπότε πρέπει, πραγματικά, να προσέχουμε τη συνεργεία και των τριών θρεπτικών ουσιών αν θέλουμε να βελτιστοποιήσουμε τα οφέλη μας.
Είμαι πεπεισμένος πως βλέπουμε μονάχα την κορυφή του παγόβουνου όσον αφορά τη βιταμίνη Κ και τις πολλαπλές πολύτιμες λειτουργίες της για την υγεία μας. Είναι, πραγματικά, ένας συναρπαστικός τομέας της διατροφικής επιστήμης σήμερα.

Στο μεταξύ, θα σας ενθαρρύνω να βεβαιωθείτε πως θα βρείτε κάποια τακτική πηγή βιταμίνης Κ2. Αυτό σημαίνει να τρώτε περίπου τέσσερις ουγγιές τυριού που έχει υποστεί ζύμωση την ημέρα (κατά προτίμηση ωμό) ή να παίρνετε κάποιο υψηλά ποιοτικό διατροφικό συμπλήρωμα βιταμίνης Κ2.
Πιστεύω ακράδαντα πως σε δέκα χρόνια θα υπάρχουν πάθος κι εκτίμηση, για αυτή την αδιόρατη βιταμίνη, ανάλογα με αυτά που έχουμε για τη βιταμίνη D σήμερα.

Δρ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΑΠΑΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ
ΕΙΔΙΚΟΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ
ΟΡΘΟΒΙΟΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ – ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΟΛΥΙΑΤΡΕΙΟ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΓΓΕΝΗΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

---

Διαβάστε περισσότερα άρθρα...