Αιματολογικές Εξετάσεις. Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς για τον έλεγχο της υγείας του παιδιού τους
Η ανάγκη για αιματολογικές εξετάσεις στα παιδιά υπαγορεύεται πάντα από την κλινική κατάστασή τους, την οποία εκτιμά ο παιδίατρος, και από τις ιδιαιτερότητες που μπορεί να έχει κάθε οργανισμός. Συνήθως, μετά τη γέννηση του βρέφους και κατά την παραμονή του στο μαιευτήριο, γίνεται η πρώτη αιμοληψία για να ελεγχθεί η τιμή της χολερυθρίνης.
Παράλληλα, δείγμα στέλνεται σε ειδικό κέντρο ώστε να πραγματοποιηθεί έλεγχος για τον συγγενή υποθυρεοειδισμό, την έλλειψη του ενζύμου G-6-PD και για τη φαινυλκαιτονουρία. Ο επόμενος αιματολογικός έλεγχος που χρειάζεται είναι στην ηλικία των δύο ετών περίπου, εφόσον μέχρι τότε η ανάπτυξή του είναι φυσιολογική και δεν προβληματίσει τον παιδίατρο η κλινική του κατάσταση. Ο έλεγχος αυτός θα πρέπει να περιλαμβάνει τις παρακάτω εξετάσεις:
• Γενική Αίματος για την εκτίμηση της λευκής και της ερυθράς σειράς των αιμοσφαιρίων, τον προσδιορισμό των αιμοπεταλίων, της αιμοσφαιρίνης και του αιματοκρίτη.
• Σίδηρος και Φερριτίνη. Ο προσδιορισμός της φερριτίνης είναι μεγαλύτερης αξίας ακόμα και από αυτόν του σιδήρου, διότι δίνει μία εκτίμηση των αποθηκών του σιδήρου.
Με τις παραπάνω εξετάσεις αξιολογείται αν υπάρχει αναιμία, οπότε προχωράμε σε περαιτέρω αιματολογικό έλεγχο με ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης κ.λπ.
• Γλυκόζη Ορού για τον προσδιορισμό του σακχάρου στο αίμα.
• Ουρία και Κρεατινίνη για την εκτίμηση της καλής λειτουργίας των νεφρών.
• Ηλεκτρολύτες (κάλιο, νάτριο, χλώριο) για την εκτίμηση της οξεοβασικής ισορροπίας.
• Ασβέστιο, φώσφορος, μαγνήσιο.
• Τρανσαμινάσες (SGOT,SGPT) για την εκτίμηση της καλής λειτουργίας του ήπατος.
• Γ-GT και Αλκαλική Φωσφατάση.
• Λιπιδιόγραμμα (ολική χοληστερόλη, HDL, LDL, τριγλυκερίδια). Είναι πολύ σημαντικός ο προσδιορισμός των λιπιδίων, διότι από την αξιολόγησή τους προκύπτει αν χρειάζεται να αλλάξουν οι διατροφικές συνήθειες του παιδιού ή ακόμα και αν υπάρχει προδιάθεση για οικογενή υπερλιπιδαιμία, οπότε θα πρέπει να γίνει εξειδικευμένος έλεγχος σε όλη την οικογένεια με μοριακές τεχνικές.
• Έλεγχος Θυρεοειδικών Ορμονών (Τ3, Τ4, FT3, FT4, TSH, αντιθυρεοειδικά αντισώματα), για την εκτίμηση της ομαλής λειτουργίας του θυρεοειδούς αδένα, απαραίτητη προϋπόθεση για την καλή ψυχοκινητική ανάπτυξη του παιδιού.
• Γενική Εξέταση Ούρων και Καλλιέργεια. Είναι απαραίτητες σε κάθε checkup, διότι μπορεί να αναδείξουν λανθάνουσες καταστάσεις, όπως μικροσκοπική αιματουρία, ασυμπτωματική κυστίτιδα κ.λπ., που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης.
Να σημειωθεί ότι οι φυσιολογικές τιμές στις περισσότερες εξετάσεις διαφέρουν στα παιδιά απ’ ό,τι στους ενήλικες, γι’ αυτό οι γονείς όταν πάρουν στα χέρια τους τα αποτελέσματα του ελέγχου θα πρέπει να επικοινωνήσουν αμέσως με τον παιδίατρο για να τα αξιολογήσει. Εφόσον δεν έχει προκύψει κάτι παθολογικό, καλό είναι ο παραπάνω εργαστηριακός έλεγχος να επαναλαμβάνεται κάθε 2 - 3 χρόνια και πιθανότατα να εμπλουτίζεται ανάλογα με την ηλικία του παιδιού με έλεγχο ανάπτυξης ήβης, εμβολιαστικής κάλυψης κ.λπ. όπου κρίνεται απαραίτητο.
Γενοβέφα Χρονοπούλου
Διευθύντρια Διαγνωστικών Εργαστηρίων Ομίλου Ευρωκλινικής
Παράλληλα, δείγμα στέλνεται σε ειδικό κέντρο ώστε να πραγματοποιηθεί έλεγχος για τον συγγενή υποθυρεοειδισμό, την έλλειψη του ενζύμου G-6-PD και για τη φαινυλκαιτονουρία. Ο επόμενος αιματολογικός έλεγχος που χρειάζεται είναι στην ηλικία των δύο ετών περίπου, εφόσον μέχρι τότε η ανάπτυξή του είναι φυσιολογική και δεν προβληματίσει τον παιδίατρο η κλινική του κατάσταση. Ο έλεγχος αυτός θα πρέπει να περιλαμβάνει τις παρακάτω εξετάσεις:
• Γενική Αίματος για την εκτίμηση της λευκής και της ερυθράς σειράς των αιμοσφαιρίων, τον προσδιορισμό των αιμοπεταλίων, της αιμοσφαιρίνης και του αιματοκρίτη.
• Σίδηρος και Φερριτίνη. Ο προσδιορισμός της φερριτίνης είναι μεγαλύτερης αξίας ακόμα και από αυτόν του σιδήρου, διότι δίνει μία εκτίμηση των αποθηκών του σιδήρου.
Με τις παραπάνω εξετάσεις αξιολογείται αν υπάρχει αναιμία, οπότε προχωράμε σε περαιτέρω αιματολογικό έλεγχο με ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης κ.λπ.
• Γλυκόζη Ορού για τον προσδιορισμό του σακχάρου στο αίμα.
• Ουρία και Κρεατινίνη για την εκτίμηση της καλής λειτουργίας των νεφρών.
• Ηλεκτρολύτες (κάλιο, νάτριο, χλώριο) για την εκτίμηση της οξεοβασικής ισορροπίας.
• Ασβέστιο, φώσφορος, μαγνήσιο.
• Τρανσαμινάσες (SGOT,SGPT) για την εκτίμηση της καλής λειτουργίας του ήπατος.
• Γ-GT και Αλκαλική Φωσφατάση.
• Λιπιδιόγραμμα (ολική χοληστερόλη, HDL, LDL, τριγλυκερίδια). Είναι πολύ σημαντικός ο προσδιορισμός των λιπιδίων, διότι από την αξιολόγησή τους προκύπτει αν χρειάζεται να αλλάξουν οι διατροφικές συνήθειες του παιδιού ή ακόμα και αν υπάρχει προδιάθεση για οικογενή υπερλιπιδαιμία, οπότε θα πρέπει να γίνει εξειδικευμένος έλεγχος σε όλη την οικογένεια με μοριακές τεχνικές.
• Έλεγχος Θυρεοειδικών Ορμονών (Τ3, Τ4, FT3, FT4, TSH, αντιθυρεοειδικά αντισώματα), για την εκτίμηση της ομαλής λειτουργίας του θυρεοειδούς αδένα, απαραίτητη προϋπόθεση για την καλή ψυχοκινητική ανάπτυξη του παιδιού.
• Γενική Εξέταση Ούρων και Καλλιέργεια. Είναι απαραίτητες σε κάθε checkup, διότι μπορεί να αναδείξουν λανθάνουσες καταστάσεις, όπως μικροσκοπική αιματουρία, ασυμπτωματική κυστίτιδα κ.λπ., που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης.
Να σημειωθεί ότι οι φυσιολογικές τιμές στις περισσότερες εξετάσεις διαφέρουν στα παιδιά απ’ ό,τι στους ενήλικες, γι’ αυτό οι γονείς όταν πάρουν στα χέρια τους τα αποτελέσματα του ελέγχου θα πρέπει να επικοινωνήσουν αμέσως με τον παιδίατρο για να τα αξιολογήσει. Εφόσον δεν έχει προκύψει κάτι παθολογικό, καλό είναι ο παραπάνω εργαστηριακός έλεγχος να επαναλαμβάνεται κάθε 2 - 3 χρόνια και πιθανότατα να εμπλουτίζεται ανάλογα με την ηλικία του παιδιού με έλεγχο ανάπτυξης ήβης, εμβολιαστικής κάλυψης κ.λπ. όπου κρίνεται απαραίτητο.
Γενοβέφα Χρονοπούλου
Διευθύντρια Διαγνωστικών Εργαστηρίων Ομίλου Ευρωκλινικής