Το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο προέρχεται είτε από την απότομη διακοπή της παροχής αίματος σε ένα τμήμα του εγκεφάλου (ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο) είτε από την ξαφνική ρήξη ενός αγγείου και τη διάχυση του αίματος στον εγκέφαλο ή στους παρακείμενους ιστούς (αιμορραγικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο). Και στις δύο αυτές καταστάσεις τα εγκεφαλικά κύτταρα δεν λαμβάνουν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και τελικά πεθαίνουν.

Τα συμπτώματα του αγγειακού εγκεφαλικού μπορεί να περιλαμβάνουν αιφνίδια εκδήλωση αδυναμίας, κυρίως σε μια πλευρά του σώματος (ημιπληγία), δυσκολία στην ομιλία ή την κατανόηση αυτής, δυσχέρεια στο περπάτημα με απώλεια της ισορροπίας, διπλωπία, ζάλη, έντονη κεφαλαλγία ή και πλήρη απώλεια της συνείδησης.

Ενίοτε, τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να εξαλειφθούν πλήρως μέσα στο επόμενο 24ωρο. Σε αυτή την περίπτωση πρόκειται για παροδικό ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό. Τα άτομα που παρουσιάζουν παροδικό αγγειακό εγκεφαλικό είναι υψηλού κινδύνου και αν δεν αντιμετωπιστούν με την κατάλληλη αγωγή, μπορεί τελικά να εμφανίσουν κανονικό εγκεφαλικό με δημιουργία μόνιμων βλαβών. Το αγγειακό εγκεφαλικό μπορεί να είναι βαριά κατάσταση και δυνητικά θανατηφόρος.

Η αντιμετώπιση του αγγειακού εγκεφαλικού έχει τρία στάδια: την πρόληψη, τη θεραπεία και τη μετά το εγκεφαλικό αποκατάσταση. Η πρόληψη της εμφάνισης αγγειακού εγκεφαλικού πρέπει να περιλαμβάνει τη διόρθωση των παραγόντων εκείνων που προδιαθέτουν σε αυτό, όπως είναι η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπερλιπιδαιμία, η κολπική μαρμαρυγή ή το κάπνισμα. Η θεραπεία του ισχαιμικού εγκεφαλικού συνίσταται βασικά στην άμεση διάλυση του θρόμβου που προκάλεσε τη διακοπή της κυκλοφορίας του αίματος στη συγκεκριμένη αρτηρία, ενώ η θεραπεία του αιμορραγικού εγκεφαλικού επικεντρώνεται στο σταμάτημα της αιμορραγίας. Η αποκατάσταση βοηθάει τα άτομα να ξεπεράσουν τις αδυναμίες τους, οι οποίες είναι αποτέλεσμα των μόνιμων εγκεφαλικών βλαβών.

Οι κλασικοί παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση στεφανιαίας νόσου ευθύνονται και για την εκδήλωση αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Νεότερες όμως μελέτες δείχνουν ότι σημαντικό ρόλο παίζει και η κληρονομικότητα. Ενα άτομο, το οποίο έχει πατέρα ή μητέρα με αγγειακό εγκεφαλικό πριν από την ηλικία των 65 ετών, έχει 4πλάσια πιθανότητα να παρουσιάσει και το ίδιο αγγειακό εγκεφαλικό σε σχέση με ένα άτομο χωρίς κληρονομικό. Ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο διατρέχουν οι γυναίκες των οποίων οι μητέρες προσβλήθηκαν από εγκεφαλικό.

Αντίθετα, η σχέση εκδήλωσης εγκεφαλικού μεταξύ πατεράδων και παιδιών είναι πιο αδύναμη, αλλά φαίνεται ότι κινδυνεύουν εξίσου τόσο οι κόρες όσο και οι γιοι αυτών. Επιπλέον, εκείνοι που έχουν γονείς με ισχαιμικό εγκεφαλικό κινδυνεύουν περισσότερο από εκείνους που έχουν γονείς με αιμορραγικό εγκεφαλικό.

Οι κλασικοί παράγοντες κινδύνου μπορεί να διορθωθούν. Το θετικό οικογενειακό ιστορικό δεν μπορεί να τροποποιηθεί, αλλά επιπροστίθεται στους υπόλοιπους παράγοντες. Γι' αυτό είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζει κανείς το οικογενειακό ιστορικό του και σε περίπτωση που υπάρχει ιστορικό αγγειακού εγκεφαλικού πρέπει να είναι ακόμη πιο επιθετικός στη ρύθμιση των υπόλοιπων παραγόντων (αποφυγή καπνίσματος και κατανάλωσης λιπαρών τροφών, τακτική σωματική άσκηση, διατήρηση της αρτηριακής πίεσης, του σακχάρου και της χοληστερόλης σε φυσιολογικά επίπεδα).


Χριστόδουλος Ι. Στεφανάδης
Καθηγητής Καρδιολογίας
Πρόεδρος Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

---

Διαβάστε περισσότερα άρθρα...