20ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ CARDIOATHENA 2024

Το “CARDIOATHENA 2024’’ είναι το ετήσιο Συνέδριο Καρδιαγγειακής Ιατρικής της Α΄ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ που θα πραγματοποιηθεί στις 12 και 13 Απριλίου 2024 στο ξενοδοχείο CARAVEL. Φέτος συμπληρώνει 20 χρόνια συνεισφοράς στην εκπαίδευση των ιατρών, νοσηλευτών και μεταπτυχιακών φοιτητών που υπηρετούν τον καρδιαγγειακό ασθενή. Στα πλαίσια αυτά, πέραν των αμιγώς επιστημονικών και εκπαιδευτικών πεδίων, διοργανώθηκε ένας μαθητικός διαγωνισμός ζωγραφικής σε όλα τα Γυμνάσια και Λύκεια της χώρας υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας με θέμα: «Δείξε μας την καρδιά σου!».

Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Ζωγραφικής με τίτλο: «Δείξε μας την καρδιά σου»

H Ιατρική επιστήμη είναι τέχνη και η καρδιά βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής. Η καρδιά όμως είναι και σύμβολο ζωής, υγείας και συναισθημάτων. ‘Έχει αποτελέσει πηγή έμπνευσης σε όλες τις μορφές της ανθρώπινης δημιουργίας. Είναι λοιπόν το βασικό ζωτικό όργανο που στέκει στο επίκεντρο της σωματικής και πνευματικής υγείας. Σκοπός του διαγωνισμού και της έκθεσης που θα πραγματοποιηθεί στον χώρο του συνεδρίου είναι η εξοικείωση των παιδιών με τη λειτουργία της καρδιάς και η κατανόηση της σημασίας της προστασίας της για τη διατήρηση της υγείας. Συνάμα, μέσω της διαδικασίας της δημιουργίας, τα παιδιά αξιοποιούν τη φαντασία τους, αναδεικνύουν το ταλέντο τους και εκφράζουν τα συναισθήματα και τις προσδοκίες τους. Στον διαγωνισμό συμμετείχαν μαθητές από περισσότερα από 200 σχολεία και αξιολογήθηκαν περισσότερα από 450 έργα ζωγραφικής. Την Παρασκευή 12 Απριλίου, στην τελετή έναρξης του συνεδρίου η κριτική επιτροπή θα βραβεύσει τα 3 καλύτερα έργα από τις συμμετοχές Γυμνασίου και Λυκείου με χρηματικό έπαθλο 300, 200 και 100 ευρώ αντίστοιχα.

Ενδεικτικά, των θεμάτων αιχμής στα οποία πρωτοστατεί η Α’ Καρδιολογική κλινική του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και που θα συζητηθούν στο συνέδριο είναι τα κάτωθι:

Διακαθετηριακή Αντικατατάσταση Αορτικής Βαλβίδας (TAVI) σε ασθενείς άνω των 75 ετών με στένωση της αορτικής βαλβίδας.

Το 2023 εμφυτεύθηκαν επιτυχώς με την διακαθετηριακή μέθοδο 115 βαλβίδες στην Α’ Καρδιολογική Κλινική ΕΚΠΑ σε ηλικιωμένους ασθενείς με συμπτωματική σοβαρού βαθμού στένωση της αορτικής βαλβίδας. Η επεμβατική διαδερμική αυτή τεχνική όπως δήλωσε ο Καθηγητής Κ. Τσιούφης τείνει να αντικαταστήσει διεθνώς τη χειρουργική προσέγγιση σε ασθενείς άνω των 75 ετών υψηλού χειρουργικού κινδύνου. Επίσης, σύμφωνα με τη μελέτη Dedicate η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό New England Journal of Medicine, σε 1400 ασθενείς μικρού ή μετρίου εγχειρητικού κινδύνου η TAVI ήταν ισάξια της χειρουργικής αντιμετώπισης αναφορικά με το θάνατο και το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Αυτό φυσικά όπως υπογράμμισε ο κ. Τσιούφης θα πρέπει να συνοδεύεται από μεγάλη εμπειρία των επεμβατικών καρδιολόγων και κατάλληλη στρατηγική επιλογή τύπου βαλβίδας και μεθόδου εμφύτευσης με μελέτη όλων των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του εκάστοτε ασθενή.

Ρύθμιση της υπέρτασης με τη Συμπαθητική Απονεύρωση Νεφρικών Αρτηριών επιπρόσθετα της φαρμακευτικής αγωγής

Η συμπαθητική απονεύρωση νεφρικών αρτηριών είναι μία διακαθετηριακή μέθοδος ελάττωσης της αρτηριακής πίεσης σε υπερτασικούς ασθενείς μέσω μείωσης του τόνου του συμπαθητικού συστήματος στη νεφρική αρτηρία. Αυτή η ελάττωση σχετίζεται με μείωση των καρδιαγγειακών επεισοδίων κατά 20% και ειδικά των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων κατά 30%. Η Α’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική έχει μεγάλη εμπειρία στη εφαρμογή της νεφρικής απονεύρωσης για τη ρύθμιση της πίεσης σε ασθενείς με αρρύθμιστη υπέρταση παρά τη λήψη επαρκούς αντιυπερτασικής αγωγής.

Στις πρόσφατες μελέτες RADIANCE SOLO, SPYRAL HTN-OFF MED και SPYRAL HTN-ON MED η απονεύρωση χαρακτηρίστηκε από στατιστικά σημαντικά μεγαλύτερη μείωση της αρτηριακής πίεσης ιατρείου και της 24ωρης πίεσης ανεξάρτητα από το εάν οι υπερτασικοί ελάμβαναν ή όχι αντιυπερτασική θεραπεία τόσο με τη χρήση ραδιοσυχνοτήτων όσο και υπερήχων ενδοαυλικά. Η μελέτη RADIANCE-ΗΤΝ TRIO, σε ασθενείς με ανθεκτική υπέρταση επίσης ήταν θετική για την απονεύρωση με τη χρήση υπερήχων.

¨Όπως τόνισε ο Κ. Τσιούφης «ουσιαστικά βάσει όλων των σύγχρονων τυχαιοποιημένων μελετών η απονεύρωση μπορεί να μειώσει κατά μέσο όρο τη συστολική αρτηριακή πίεση κατά 8-10 mmHg. Αυτή η ελάττωση σχετίζεται με μείωση των καρδιαγγειακών επεισοδίων κατά 20% και ειδικά των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων κατά 30%. Μάλιστα σύμφωνα με τις πρόσφατες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υπέρτασης προτείνεται η απονεύρωση των νεφρικών αρτηριών να γίνεται σε ειδικά κέντρα με εμπειρία στη μέθοδο και τις επεμβάσεις στις νεφρικές αρτηρίες σε ασθενείς με ανθεκτική υπέρταση ή σε περιπτώσεις μη ελεγχόμενης αρτηριακής πίεσης παρά τη χρήση αντιυπερτασικής αγωγής ή με δυσανεξία στα φάρμακα.

Πρώτες Κατευθυντήριες Οδηγίες για τις Μυοκαρδιοπάθειες και ο ρόλος της απεικόνισης και της γενετικής.

Ο Καθηγητής Καρδιολογίας κ. Χαράλαμπος Βλαχόπουλος, υπεύθυνος της Μονάδας Καρδιογενετικής και Αθλητικής Καρδιολογίας της Α’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής, ανέφερε ότι οι νέες κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας για τις Μυοκαρδιοπάθειες δημιουργούν έναν οδικό χάρτη για την καλύτερη διαχείριση και θεραπεία αυτών των ασθενών. Ο Καρδιολόγος κ. Αλέξιος Αντωνόπουλος τόνισε το ρόλο της λεπτομερούς απεικόνισης με μαγνητική τομογραφία καρδιάς στην καλύτερη κατανόηση αυτών των νοσημάτων. Ο γενετικός έλεγχος μπορεί να ανιχνεύσει μεταλλάξεις σε συγκεκριμένα γονίδια, όπως η δεσμοπλακίνη και η φιλαμίνη, με ιδιαίτερα επιθετική συμπεριφορά. Εξάλλου, τα κληρονομικά νοσήματα της καρδιά αποτελούν την

κύρια αιτία αιφνιδίου θανάτους στος νέους ανθρώπους και αθλητές όπως σημείωσε ο Καρδιολόγος κ. Αλέξανδρος Κασιακόγιας. Για αυτό τον λόγω έχει σημασία ο προαθλητικός καρδιολογικός έλεγχος ο οποίος πρέπει να περιλαμβάνει το ιστορικό, την κλινική εξέταση και το ηλεκτροκαρδιογράφημα. Στη Μονάδα Καρδιογενετικής και Αθλητικής Καρδιολογίας της Α’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής έχουν εξεταστεί περισσότεροι από 5,000 ασθενείς τα τελευταία 4 έτη.

Συσκευές σύγκλεισης ωτίου αριστερού κόλπου

Η διαχείριση του ασθενή με κολπική μαρμαρυγή και αιμορραγία στη χορήγηση αντιπηκτικών αποτελεί σημαντικό κλινικό πρόβλημα το οποίο σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες μπορεί να αντιμετωπιστεί με επεμβατικό τρόπο. Σε εξειδικευμένα κέντρα όπως η Α’ Καρδιολογική Κλινική ΕΚΠΑ είναι δυνατό να τοποθετηθεί ειδική συσκευή στον αριστερό κόλπο και με ασφάλεια να διακοπεί η αντιπηκτική θεραπεία. Όπως τόνισε ο Καθ. Κ.Τσιούφης η τεχνική αυτή είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική καθώς το 90% των θρόμβων σε περιστατικά κολπικής μαρμαρυγής δημιουργούνται στο ωτίο του αριστερού κόλπου το οποίο απομονώνεται με αυτή τη μέθοδο όπως έχει γίνει σε άνω των 20 ασθενών στην κλινική μας.

Πρωτοποριακά φάρμακα μελετώνται για την αντιμετώπιση της δυσλιπιδαιμίας

Πρόσφατες μεγάλες τυχαιοποιημένες μελέτες έχουν εξετάσει τις δυνατότητες υπολιπιδαιμικών φαρμάκων που στοχεύουν στο mRNA της πρωτεΐνης PCSK9, της λιποπρωτεΐνες Α (Lp(a)) και της απολιποπρωτεΐνη C-III (APOC3). Συγκεκριμένα, ο καθηγητής κ. Βλαχόπουλος δήλωσε: «Είναι γνωστό πως η χορήγηση μονοκλωνικών αντισωμάτων που δεσμεύουν την PCSK9 σε ασθενείς υπό αγωγή με στατίνες (με ή χωρίς ezetimibe) έχει ως αποτέλεσμα την επιπρόσθετη μείωση της LDL χοληστερόλης κατά 50-60%, αλλά πλέον τέτοια μείωση μπορεί να επιτευχθεί και με νεότερες θεραπείες που στοχεύουν στο γονιδίωμα.

Για παράδειγμα, τα siRNA φάρμακα χορηγούνται σε ενέσιμη μορφή μια φορά το 6μηνο και καταφέρνουν επίτευξη των στόχων της υπολιπιδαιμικής αγωγής στη συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών υψηλού κινδύνου χωρίς να απαιτείται καθημερινή ή εβδομαδιαία χορήγηση φαρμάκων. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το γεγονός ότι η μελέτη ORION αλλά και πρόσφατη μετα-ανάλυση σε επίπεδο ασθενών έδειξαν ότι η χορήγηση του φαρμάκου inclisiran, πέρα από την ασφαλή μείωση της LDL χοληστερόλης, είχε ως αποτέλεσμα και ικανοποιητική (κατά ~25%) μείωση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων μετά από 18 μήνες αγωγής. Πολύ πρόσφατα, οι μελέτες BRIDGE- TIMI 73a και OCEAN[a]-DOSE έδειξαν μείωση περίπου 50% στα τριγλυκερίδια και ως και 100% στην Lp(a) αντίστοιχα. Μελέτες που βρίσκονται σε εξέλιξη θα απαντήσουν στο ερώτημα εάν η μείωση της

των τριγλυκεριδίων και της Lp(a) μέσω siRNAs οδηγεί και σε ανάλογη μείωση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων.

Θεραπεία της Πνευμονικής Εμβολής στα πρότυπα της θεραπείας του οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου

Η Πνευμονική Εμβολή, όπως και το Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο είναι δύο παθήσεις με ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά θνητότητας και αναπηρίας, παρά την επαναστατική εφαρμογή της θρομβόλυσης, θεραπείας που στοχεύει στη διάλυση του θρόμβου σε εγκεφαλική ή πνευμονική κυκλοφορία αντίστοιχα. Στα πλαίσια του συνεδρίου CardioAthena 2024, Η Α’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών θα μοιραστεί την εμπειρία της σε καινοτόμες διακαθετηριακές παρεμβάσεις όπως η θρομβοαναρρόφηση, που διευρύνουν τη δυνατότητα αποτελεσματικής παρέμβασης στην πνευμονική εμβολή.